Dự án 500 tỷ USD của Saudi Arabia "lâm nạn" sau vụ nhà báo Khashoggi mất tích

Sau vụ nhà báo Jamal Khashoggi mất tích, nhiều cố vấn trong ban quản trị dự án siêu thành phố Neom đồng loạt rút lui.

Vụ nhà báo Jamal Khashoggi bị sát hại gây ra những xáo trộn lớn trong quan hệ của Saudi Arabia với quốc tế, trong đó có dự án siêu thành phố Neom với vốn đầu tư 500 tỷ USD. Kể từ khi nhà báo Khashoggi biến mất hôm 2/10, đã có ít nhất 5 thành viên trong hội đồng quản trị rút khỏi dự án này.

Dự án Neom có quan hệ mật thiết với chính phủ Saudi Arabia, đặc biệt là Thái tử Mohammed bin Salman - người bị nhà báo Khashoggi chỉ trích mạnh mẽ trong các bài viết của mình.

Hôm 9/10, Neom công bố tên các thành viên trong ban cố vấn toàn cầu của dự án này, trong đó có nhiều nhân vật lớn như cựu CEO Uber Travis Kalanick và CEO SoftBank Masayoshi Son. Ngay sau thông báo trên, giám đốc quỹ khởi nghiệp Y Combinator - Sam Altman nói với tờ Intercept rằng ông sẽ tạm dừng tham gia dự án này "cho đến khi những sự thật liên quan tới vụ mất tích của nhà báo Jamal Khashoggi được sáng tỏ". Tim Brown, CEO của hãng tư vấn thiết kế Ideo, cũng từ chối tham gia siêu dự án này nhưng không chia sẻ lý do.

Neelie Kroes, cựu Phó chủ tịch Ủy ban châu Âu, nói với tờ Wall Street Journal rằng sẽ tạm thời rút khỏi dự án Neom cho đến khi "có nhiều thông tin hơn". Trong khi đó, cựu CEO của Shell - Peter Voser cũng rút khỏi ban cố vấn dự án này.

Ernest Moniz, cựu Bộ trưởng Năng lượng Mỹ, nói rằng: "Trước tình hình tiện tại, tôi sẽ rút khỏi ban cố vấn của Neom. Việc tôi có tiếp tục tham gia hay không phụ thuộc vào những thông tin về vụ mất tích của nhà báo Jamal Khashoggi trong vài tuần tới".

Trong khi đó, cả Dan Doctoroff, CEO của công ty Sidewalk Labs và Jony Ive, Giám đốc thiết kế của Apple, đều cho biết thông báo về việc họ là thành viên hội đồng quản trị Noem là không đúng sự thật, dù không rõ họ có từng liên quan tới dự án hay không.

Theo Business Insider, với tổng diện tích 26.495 km2, siêu thành phố Neom rộng gấp 33 lần thành phố New York (Mỹ). Đây sẽ là một trong những thành phố lớn nhất thế giới sử dụng 100% năng lượng tái chế. Neom - trong tiếng Ả Rập có nghĩa là "mới" và "tương lai", là biểu tượng cho tầm nhìn không tưởng về một thành phố với những công nhân robot và taxi không người lái. Thành phố này sẽ nối với châu Phi thông qua một cây cầu bắc qua biển Đỏ.

Tờ Independent cho biết, các tòa nhà sẽ có kiến trúc kiểu Ma-rốc truyền thống, thiết kế của Hồi giáo, và gạch men nhiều màu. Khu phức hợp cung điện sẽ bao gồm bến du thuyền, sân đỗ trực thăng và sân golf.

Dự án này sẽ được tài trợ bởi chính phủ Saudi Arabia và các nhà đầu tư tư nhân. Saudi Arabia hiện đang trao hợp đồng cho các công ty xây dựng địa phương để xây dựng 5 cung điện trong siêu thành phố này.

Hoàng tử Bin Salman cho biết, mục tiêu lớn hơn của Neom là làm giảm sự phụ thuộc của Saudi Arabia vào xuất khẩu dầu, và mở rộng nền kinh tế của nước này ngoài dầu mỏ.

Theo đó, siêu thành phố sẽ tập trung vào nhiều ngành công nghiệp, bao gồm năng lượng sạch và nước, công nghệ sinh học, thực phẩm, sản xuất tiên tiến và giải trí.

Nhiều tờ báo nhận định rằng Neom có thể trở thành một trong những thành phố lớn nhất được vận hành mà không cần nhiên liệu hóa thạch.  Và Saudi Arabia dự kiến hoàn thành giai đoạn đầu tiên của NEOM vào năm 2025.

Vũ Đậu (T/h)