Điểm lại những dấu ấn điện ảnh Việt Nam trong năm 2024

Những con số ấn tượng

Theo báo Lao Động, thị trường phim chiếu rạp Việt Nam những năm gần đây đang ngày càng “nóng”. Năm 2024 có thể xem là một năm đầy sôi động với màn ảnh rộng Việt Nam khi xuất hiện rất nhiều dự án mới.

Thống kê từ Box Office Vietnam cho thấy, trong năm 2024, thị phần phim nội địa chiếu rạp đạt mức 1.700 tỷ đồng trên tổng số hơn 4.400 tỷ đồng doanh thu phim chiếu rạp. Con số này rõ ràng có sự khởi sắc so với năm 2023 (doanh thu phim Việt trên màn ảnh rộng khoảng 1.500 tỷ đồng).

Năm 2024, điện ảnh Việt Nam chứng kiến sự xuất hiện của 4 phim vượt doanh thu trăm tỷ, dẫn đầu là "Mai" của Trấn Thành với 551 tỷ đồng và "Lật mặt 7: Một điều ước" của Lý Hải đạt 482 tỷ đồng. Tổng doanh thu của hai tác phẩm này chiếm gần 1/4 tổng doanh thu phòng vé năm 2024.

Đặc biệt, bộ phim “Mai” từng lọt top 15 Phim ăn khách nhất thế giới đầu năm 2024, đồng thời là phim Việt có doanh thu chiều quốc tế cao nhất với gần 2 triệu USD. 

Phim “Mai” từng lọt top 15 Phim ăn khách nhất thế giới đầu năm 2024. Ảnh: Lao Động

Bên cạnh đó, năm 2024 cũng đánh dấu một cột mốc quan trọng của điện ảnh Việt Nam khi Trấn Thành và Lý Hải – hai gương mặt quen thuộc của làng giải trí – chính thức gia nhập hàng ngũ những đạo diễn “nghìn tỷ”.

Việc Trấn Thành và Lý Hải trở thành hai đạo diễn “nghìn tỷ” không chỉ là thành tựu cá nhân mà còn là niềm tự hào của điện ảnh Việt Nam. Đây là minh chứng rõ ràng cho thấy khán giả trong nước sẵn sàng ủng hộ phim Việt nếu tác phẩm đáp ứng được chất lượng và kỳ vọng.

Đồng thời, thành công của Lý Hải và Trần Thành cũng mở ra cơ hội để điện ảnh Việt mở rộng thị trường quốc tế, khẳng định vị thế trong khu vực và trên thế giới.

Bên cạnh 2 bộ phim thống lĩnh doanh thu phòng vé Việt năm 2024 là "Mai" và "Lật mặt 7: Một điều ước", một số bộ phim thành công cán mốc trăm tỷ có thể kể đến như "Làm giàu với ma" (128 tỷ đồng), "Ma da" (127 tỷ đồng).

Ba bộ phim kinh dị nổi bật trong năm 2024, gồm "Linh miêu: Quỷ nhập tràng", "Cám" và "Nhà gia tiên" đều đạt thành công riêng nhờ khai thác những góc độ khác nhau của thể loại này.

"Linh miêu" tiếp nối thành công của "Quỷ cẩu", mang đến một câu chuyện kinh dị gây ấn tượng mạnh với khán giả. "Cám" được xem là dự án kinh dị lớn nhất trong lịch sử điện ảnh Việt, với đầu tư mạnh mẽ và kịch bản hấp dẫn.

Trong khi đó, "Nhà gia tiên" kết hợp hài và linh dị, thu hút sự chú ý không chỉ bởi yếu tố kinh dị mà còn bởi sự tham gia của ca sĩ Phương Mỹ Chi, mang lại làn sóng quan tâm lớn từ công chúng.

Cuối năm 2024, hai bộ phim bất ngờ xuất hiện tại các rạp Việt, được kỳ vọng sẽ mang lại sự khởi sắc cho phòng vé. Bộ phim "Chị dâu" với sự tham gia của Việt Hương, Hồng Đào và Ngọc Trinh đã gây ấn tượng mạnh khi thu về 35 tỷ đồng chỉ sau 5 ngày ra mắt, nhận được nhiều lời khen ngợi từ khán giả nhờ hiệu ứng truyền miệng tích cực.

"Kính vạn hoa" phiên bản điện ảnh, ra mắt vào mùa Giáng sinh, cũng thu hút sự chú ý của khán giả trẻ, đặc biệt là thế hệ Gen Z, sau khi bộ phim truyền hình cùng tên năm 2004 từng tạo nên cơn sốt.

Trước đó, bộ phim điện ảnh khác chuyển thể từ truyện dài của nhà văn Nguyễn Nhật Ánh là “Ngày xưa có một chuyện tình” cũng gây sốt trong năm qua.

Phim Việt vươn tầm quốc tế

Trong năm 2024, một số bộ phim Việt đã được đánh giá cao và giành giải thưởng ở các Liên hoan phim quốc tế uy tín. Tiêu biểu như phim “Cu li không bao giờ khóc” của đạo diễn Phạm Ngọc Lân giành giải thưởng Phim đầu tay xuất sắc tại Liên hoan phim Berlin 2024.

Theo VTV Times, đây là lần đầu tiên Việt Nam có phim chiến thắng hạng mục này, ghi mốc son chói lọi cho điện ảnh nước nhà trên trường quốc tế. Bên cạnh đó, phim còn đoạt giải Phim châu Á hay nhất tại Liên hoan phim châu Á Đà Nẵng.

Bộ phim "Mưa trên cánh bướm" của đạo diễn Dương Diệu Linh thắng giải Circolo del Cinema Verona cho phim sáng tạo nhất và giải Iwonderfull Grand Prize cho phim hay nhất tại Liên hoan phim Venice lần thứ 81. Trong khi đó, phim "Bên trong vỏ kén vàng" của đạo diễn Phạm Thiên Ân cũng nhận 2 đề cử ở giải thưởng Independent Spirit Awards…

Đáng chú ý, giữa năm 2024, dự án "Đào, phở và piano" đã tạo nên cơn sốt phòng vé ở thị trường trong nước. Tác phẩm đặt hàng của Nhà nước nhận được công chúng quan tâm đến mức phải liên tục tăng suất chiếu, phát hành ở nhiều hệ thống rạp để phục vụ khán giả.

Mặc dù mắt một cách lặng lẽ, không trailer hay chiến dịch quảng bá rầm rộ nhưng bộ phim vẫn nhận được sự quan tâm rất lớn ngay từ những ngày đầu công chiếu. Hiện tượng này bắt nguồn từ sự lan tỏa tự nhiên trên mạng xã hội, nơi khán giả chia sẻ những phản hồi tích cực về bộ phim, theo VOV.

Bộ phim "Đào, phở và piano" đã tạo nên cơn sốt phòng vé ở thị trường trong nước. Ảnh: Lao Động

Lượng truy cập mua vé tăng đột biến đã khiến website của Trung tâm Chiếu phim quốc gia bị sập - một điều chưa từng xảy ra với dòng phim nhà nước. Ông Vũ Đức Tùng - Quyền Giám đốc Trung tâm Chiếu phim quốc gia, đã gọi đây là "hiện tượng chưa từng có".

Không dừng lại ở thành công phòng vé, “Đào, phở và piano” còn khơi dậy sự quan tâm của công chúng đối với các bộ phim lịch sử Việt Nam, giúp dòng phim này nhận được sự chú ý mà trước đây hiếm khi có được.

Lãnh đạo Cục Điện ảnh lý giải thành công của “Đào, phở và piano” đến từ 3 yếu tố:

- Dàn dựng chất lượng: Kịch bản hấp dẫn, dàn diễn viên thể hiện xuất sắc và bối cảnh chiến tranh được tái hiện sống động. Những cảnh quay giàu cảm xúc và chân thực đã khiến khán giả dễ dàng đồng cảm.

- Lan tỏa tự nhiên từ cộng đồng mạng: Dù không chi tiền cho quảng bá, bộ phim vẫn nhận được sự ủng hộ mạnh mẽ từ truyền thông và khán giả nhờ vào chất lượng nội dung.

- Thời điểm phát hành thuận lợi: Bộ phim ra mắt ngay sau kỳ nghỉ Tết, thời điểm mà khán giả đã bão hòa với những nội dung khác như phim hài hoặc phim về gia đình.

“Đào, phở và piano” được bán với giá vé chỉ bằng một nửa giá vé thông thường, nhưng vẫn đạt doanh thu đủ để hòa vốn. Theo phân tích từ lãnh đạo Cục Điện ảnh, nếu giá vé ở mức bình thường và các điều kiện phát hành thuận lợi hơn, bộ phim hoàn toàn có thể đạt lợi nhuận lên đến 21 tỷ đồng.

Những thất bại phòng vé

Bên cạnh những điểm sáng, năm 2024 cũng chứng kiến nhiều thất bại phòng vé của phim Việt. Số dự án có lãi chỉ đếm trên đầu ngón tay, ngược lại, số lượng phim thua lỗ, doanh thu thấp chiếm phần lớn trong danh sách.

Các bộ phim được kỳ vọng lại không thể chinh phục khán giả dù được đầu tư mạnh mẽ và sở hữu đề tài hấp dẫn. Những thất bại này phản ánh những vấn đề cần phải được nhìn nhận nghiêm túc để cải thiện trong tương lai.

Một trong những tác phẩm thất bại nặng nề nhất là "Biệt đội hotgirl" với doanh thu chỉ 67,9 triệu đồng. Dù có đề tài nóng hổi về tội phạm ma túy và nạn buôn người, phim lại gây thất vọng lớn vì kịch bản tệ, kỹ xảo kém và diễn xuất yếu. Chất lượng phim không thể thu hút người xem, dù có sự góp mặt của dàn diễn viên quốc tế và quay tại nhiều bối cảnh nổi bật.

"Đóa hoa mong manh" của NSX Mai Thu Huyền chỉ thu về 430 triệu đồng sau ba tuần công chiếu. Phim có nội dung cũ, thiếu sáng tạo và diễn xuất không thuyết phục. Dù đạo diễn than khó vì bị ép suất chiếu ít ỏi, phần lớn khán giả đều cho rằng chất lượng kém mới là nguyên nhân chính khiến phim không thể thành công.

Bộ phim "Đóa hoa mong manh" của NSX Mai Thu Huyền chỉ thu về 430 triệu đồng sau ba tuần công chiếu. Ảnh: VOV

"Mùa hè đẹp nhất" chỉ đạt doanh thu 4,1 tỷ đồng. Tuy có đề tài thanh xuân gần gũi và quy tụ dàn diễn viên nổi tiếng nhưng phim lại thiếu kịch tính và không có nhiều yếu tố hấp dẫn, khiến khán giả không mặn mà. Thêm vào đó, việc ra rạp vào thời điểm phim ngoại chiếm ưu thế đã khiến tác phẩm này thất bại.

Ngoài ra, "Án mạng lầu 4" (doanh thu 1,99 tỷ đồng), "Móng vuốt" (3,8 tỷ đồng)… đều không đạt kỳ vọng doanh thu dù được đầu tư công phu và có yếu tố độc đáo. Các bộ phim này đều bị chỉ trích vì kịch bản yếu, thiếu sự sáng tạo hoặc không đủ sức lôi cuốn khán giả.

Nhìn chung, điện ảnh Việt Nam trong năm 2024 nổi lên 3 dòng chính. Dòng đầu tiên là phim kinh dị khai thác chất liệu văn hóa dân gian. Dòng thứ hai là phim mang câu chuyện lịch sử, câu chuyện mang tính hoài niệm về một thời đã qua. Cuối cùng là dòng phim sở hữu câu chuyện và bối cảnh đời thường, gần gũi với đại đa số công chúng.

Những kỷ lục doanh thu mới, sự gia nhập câu lạc bộ “nghìn tỷ” của Trấn Thành và Lý Hải, hay sự thành công bất ngờ của phim nhà nước như “Đào, phở và piano” cho thấy sự phát triển mạnh mẽ của ngành điện ảnh Việt.

Tuy nhiên, bên cạnh những thành công vang dội, vẫn còn tồn tại những thất bại đáng tiếc, phản ánh những vấn đề lớn về chất lượng nội dung và chiến lược phát hành. Điều này đặt ra một bài học quan trọng cho các nhà làm phim Việt Nam trong những năm tiếp theo.

Để duy trì và phát huy thành công, nhà làm phim cần chú trọng hơn đến chất lượng sản phẩm, nắm bắt đúng thị hiếu khán giả và cải thiện chiến lược quảng bá. Chỉ khi khắc phục được những yếu điểm này, điện ảnh Việt mới có thể phát triển bền vững và khẳng định vị thế mạnh mẽ hơn nữa trên thị trường quốc tế.