Dàn siêu tăng Abrams của Ukraine do Mỹ viện trợ lộ "tử huyệt chí mạng", lần lượt "bay màu" sau khi xung trận

Theo các nguồn tin quốc phòng, Quân đội Ukraine đã mất tới 87% số xe tăng chiến đấu chủ lực M1A1 Abrams được Mỹ chuyển giao vào cuối năm 2023. Trong tổng số 31 chiếc, có ít nhất 27 xe đã bị phá huỷ hoặc rơi vào tay lực lượng Nga kể từ khi được triển khai ra tiền tuyến vào tháng 2/2024.

Tính đến cuối tháng 8/2024, Ukraine đã mất khoảng 20 xe Abrams, chiếm gần hai phần ba số lượng ban đầu.

Trong 9 tháng tiếp theo, các đoạn video và hình ảnh đã ghi nhận thêm thiệt hại của 7 xe khác. Ngày 1/9, cảnh quay tại gần thị trấn chiến lược Avdiivka cho thấy một xe Abrams bị Nga bắt giữ và kéo đi, cùng với một xe tăng Leopard 2A6 do Đức cung cấp. Ngay sau đó, thêm hai xe Abrams bị phá huỷ, một chiếc gần làng Volchye (hướng Pokrovsk) và một chiếc gần khu vực Berdychi. Ngày 14/9, hình ảnh xác nhận một xe khác đã bị vô hiệu hóa và nằm trong sự kiểm soát của lực lượng Nga, nâng tổng thiệt hại lên 24 xe.

Xe tăng M1A1 Abrams của Quân đội Ukraine. Ảnh: Military Watch Magazine

Kể từ sau tháng 9/2024, hình ảnh và video về xe Abrams trên chiến trường Ukraine ngày càng hiếm xuất hiện, phản ánh thực trạng đội hình đã suy giảm nghiêm trọng. Tuy nhiên, vào ngày 28/10, hình ảnh xác nhận một đơn vị Nga đã chiếm được một xe Abrams do Lữ đoàn cơ giới số 47 Ukraine vận hành gần Pokrovsk. Đến tháng 6/2025, thêm hai xe Abrams gần như nguyên vẹn đã bị Nga thu giữ gần tiền tuyến ở khu vực Sumy, sau khi bị bỏ lại.

Tổng số xe tăng bị phá huỷ hoặc thu giữ ước tính lên đến 27 chiếc, mặc dù các nguồn tin từ Nga đưa ra con số thấp hơn, là 26.

Hiện chưa rõ bao nhiêu xe trong số này đã được chuyển về Nga và ở trạng thái hoạt động ra sao. Tuy nhiên, một số chuyên gia quốc phòng nhận định rằng Nga có thể đang sở hữu nhiều xe Abrams còn hoạt động được hơn cả Ukraine.

Xe tăng M1 Abrams được Quân đội Mỹ đưa vào trang bị từ năm 1980, ảnh hưởng mạnh từ thiết kế xe tăng T-64 Liên Xô, loại xe đã ra đời từ năm 1964. Abrams được xem là bước tiến lớn so với mẫu M60 trước đó, và các phiên bản mới nhất hiện nay vẫn là dòng xe tăng chiến đấu chủ lực nặng và hiện đại nhất phương Tây.

Tuy nhiên, chiến trường Ukraine đã trở thành cuộc thử lửa thực sự đầu tiên cho Abrams trước một đối thủ ngang hàng. Kết quả cho thấy loạt vấn đề nghiêm trọng cả về chiến thuật lẫn kỹ thuật, dẫn đến những tổn thất nặng nề và đặt ra nhiều nghi vấn về năng lực thực chiến của loại xe này.

Ảnh: Military Watch Magazine

Phần lớn các xe bị phá huỷ được cho là do pháo binh chính xác hoặc máy bay không người lái tự sát (kamikaze drone). Ít nhất một trường hợp được ghi nhận là bị bắn hạ trực tiếp bởi xe tăng T-72B3 của Nga trong một cuộc đấu tăng gần Avdiivka.

Những tổn thất này đã khiến nhiều nước NATO lo ngại, đặc biệt là Ba Lan - quốc gia đang có kế hoạch triển khai hạm đội 366 xe Abrams. Một quan chức quốc phòng giấu tên tiết lộ với Đài ABC (Úc) hồi tháng 5/2025 rằng: “Chúng tôi bắt đầu nghi ngờ việc Ukraine có còn thực sự muốn tiếp nhận Abrams nữa không, nóc xe tăng là điểm yếu nhất, và đây là cuộc chiến bằng máy bay không người lái”.

Đến tháng 12/2024, Cố vấn An ninh Quốc gia Mỹ Jake Sullivan cũng thừa nhận rằng xe tăng Abrams không đem lại hiệu quả mong muốn. “Chúng tôi đã gửi Abrams tới Ukraine... nhưng những đơn vị đó thực sự không đạt được nhiều giá trị chiến thuật trong cuộc chiến hiện tại” ông nói.