Crimea trước thềm trưng cầu dân ý: Theo Nga hay Ukraine?

 Nếu đa số cử tri bỏ phiếu ủng hộ đưa khu tự trị ra khỏi thẩm quyền pháp lý của Kiev, thì bước tiếp theo sẽ là tiến hành các thủ tục để Crimea gia nhập Liên bang Nga.

Người dân Crimea cần trả lời hai câu hỏi: "Ông/bà có tán thành thống nhất Crimea với Nga, với tư cách là một chủ thể trong Liên bang Nga? " và câu hỏi nữa là “Ông/bà có tán thành khôi phục hiệu lực Hiến pháp của Cộng hoà Crimea năm 1992 và ủng hộ qui chế của Crimea là một bộ phận của Ukraine?".

Chính quyền Cộng hòa tự trị Crimea tin chắc rằng sẽ có không dưới 80\% cư dân bán đảo này tham gia bỏ phiếu. Trong đó, đại bộ phận người Crimea sẽ ủng hộ phương án đưa tách ra Cộng hòa tự trị này khỏi Ukraine.

Quyền tham gia trưng cầu dân ý thuộc về toàn bộ các công dân trưởng thành của Ukraine hiện sống trên bán đảo, cũng như những người Nga có giấy phép định cư ở đó. Mặc dù trên lãnh thổ Crimea có 1,8  triệu người, nhưng khi chuẩn bị cho trưng cầu dân ý, ban tổ chức đã in hơn 2,2 triệu phiếu bầu.

Đồng thời, một ngày trước cuộc trưng cầu dân ý, các cử tri Crimea cần tự mình đến các trạm bỏ phiếu để đích thân rà soát kiểm tra tên họ của mình trong danh sách cử tri. Sở dĩ phải làm như vậy là vì Bộ Tư pháp Ukraine đã phong tỏa ngân hàng dữ liệu có tài nguyên hồ sơ đăng ký cử tri của Crimea. Vì thế, cuộc trưng cầu sẽ sử dụng danh sách của lần bầu cử Quốc hội năm 2012, mà qua thời gian có thể đã trở nên lỗi thời.

Quan sát cuộc bỏ phiếu sẽ là các đại diện đến từ 21 quốc gia. Tuy nhiên, các quan sát viên từ OSCE từ chối không đến Crimea. Ngay bây giờ đã rõ là một số các quốc gia sẽ không chấp nhận kết quả trưng cầu dân ý này.

Chuyên viên nghiên cứu cao cấp Andrei Marchukov từ Viện Lịch sử Nga nhận xét: “Chưa nói đến chính quyền Kiev hiện tại, hiện thời Mỹ và Tây Âu đã thông báo sẽ  không công nhận kết quả cuộc trưng cầu dân ý và không coi nó là hợp pháp. Tôi giả định là sau khi hoàn thành trưng cầu dân ý, họ sẽ không công nhận kết quả bỏ phiếu. Tiếp theo, họ thực sự phải làm quen với điều này. Nhưng nếu Crimea gia nhập Liên bang Nga, họ vẫn sẽ tiếp tục tuyên bố rằng Nga chiếm đóng vùng lãnh thổ này một cách bất hợp pháp”.

Hiện nay, giới chuyên gia tin chắc rằng khả năng Crimea không trở thành một phần của Liên bang Nga trên thực tế là bằng 0.

Văn Linh (theo Tiếng nói nước Nga)