Có được vay ngân hàng để mua vàng?

(Ảnh minh họa)

Vay vốn ngân hàng để mua vàng thì có được hay không?

Theo quy định tại Thông tư số 06/2023/TT-NHNN, sửa đổi bổ sung Thông tư số 39/2016/TT-NHNN quy định về hoạt động cho vay của tổ chức tín dụng, chi nhánh ngân hàng nước ngoài đối với khách hàng, có hiệu lực thi hành từ ngày 1/9/2023 và Thông tư số 10/2023/TT-NHNN mới ban hành, tổ chức tín dụng sẽ không được cho vay đối với các nhu cầu vốn sau:

1. Mua vàng miếng: Tổ chức tín dụng không được cấp vốn cho mục đích mua vàng miếng, nhằm tránh việc sử dụng vốn vay cho mục đích đầu cơ và tăng nguy cơ rủi ro tài chính cho cả bản thân và hệ thống tài chính.

2. Thực hiện các hoạt động đầu tư kinh doanh thuộc ngành, nghề bị cấm: Các tổ chức tín dụng không được cho vay vốn để thực hiện các hoạt động đầu tư kinh doanh trong các ngành, nghề mà pháp luật cấm hoặc hạn chế.

3. Thanh toán các chi phí, đáp ứng các nhu cầu tài chính của các giao dịch, hành vi bị cấm: Tổ chức tín dụng không được cung cấp vốn để thanh toán các chi phí hoặc đáp ứng các nhu cầu tài chính của các giao dịch, hành vi mà pháp luật cấm, như việc thanh toán cho các hoạt động phi pháp, vi phạm luật pháp hoặc gây hại cho xã hội và môi trường.

4. Mua, sử dụng các hàng hóa, dịch vụ thuộc ngành, nghề bị cấm đầu tư kinh doanh: Các tổ chức tín dụng không được cung cấp vốn cho mục đích mua, sử dụng các hàng hóa hoặc dịch vụ thuộc các ngành, nghề mà pháp luật cấm hoặc hạn chế đầu tư kinh doanh. Điều này nhằm đảm bảo rằng vốn vay không được sử dụng cho các mục đích không phù hợp với quy định pháp luật và mục tiêu phát triển bền vững của nền kinh tế.

5. Để trả nợ khoản cấp tín dụng tại chính tổ chức tín dụng cho vay, trừ trường hợp cho vay để thanh toán lãi tiền vay phát sinh trong quá trình thi công xây dựng công trình, mà chi phí lãi tiền vay được tính trong tổng mức đầu tư xây dựng được cấp có thẩm quyền phê duyệt theo quy định của pháp luật.

Như vậy, trước khi thực hiện hoạt động cho vay, ngân hàng phải yêu cầu khách hàng vay vốn nêu mục đích sử dụng vốn, nếu hợp pháp thì mới được cho vay. Vì vậy, nếu phát hiện khách hàng vay vốn để mua vàng miếng thì ngân hàng sẽ không được phép cho vay.

Ngân hàng vẫn cho vay để mua vàng miếng thì bị xử lý thế nào?

Nghĩa vụ kiểm tra, giám sát khách hàng sử dụng vốn vay

Theo Điều 24 Thông tư 39/2016/TT-NHNN được sửa đổi bởi Khoản 8 Điều 1 Thông tư 06/2023/TT-NHNN quy định:

Khách hàng có trách nhiệm sử dụng vốn vay và trả nợ theo nội dung thỏa thuận; báo cáo và cung cấp tài liệu chứng minh việc sử dụng vốn vay theo yêu cầu của tổ chức tín dụng

Tổ chức tín dụng có quyền, nghĩa vụ kiểm tra, giám sát việc sử dụng vốn vay và trả nợ của khách hàng theo quy định của pháp luật và quy trình nội bộ quy định tại điểm c khoản 2 Điều 22 Thông tư 39/2016/TT-NHNN

Theo đó, ngân hàng phải có nghĩa vụ kiểm tra, giám sát khách hàng có sử dụng vốn vay đúng pháp luật hay không. 

Nếu đã cho vay mà phát hiện khách hàng vay vốn dùng không đúng mục đích hợp pháp trước đó theo thoả thuận mà để mua vàng miếng thì sẽ xử lý phạt vi phạm và bồi thường thiệt hại theo quy định tại Điều 25 Thông tư 39/2016/TT-NHNN.

Vậy nếu ngân hàng không kiểm tra, giám sát khách hàng thì sao?

Theo đó, tại Khoản 2 Điều 14 Nghị định 88/2019/NĐ-CP sửa đổi, bổ sung tại Nghị định 143/2021/NĐ-CP quy định phạt tiền từ 15.000.000 đồng đến 20.000.000 đồng đối với một trong các hành vi vi phạm sau đây:

Không kiểm tra, giám sát việc sử dụng vốn vay và trả nợ của khách hàng theo quy định của pháp luật;

Vi phạm quy định về biện pháp đôn đốc, thu hồi nợ theo quy định của pháp luật về cho vay tiêu dùng của công ty tài chính.

Như vậy, ngân hàng không kiểm tra, giám sát việc sử dụng vốn vay của khách hàng dẫn đến trường hợp khách hàng vay vốn để mua vàng miếng thì ngân hàng có thể bị phạt tiền từ 15.000.000 đồng đến 20.000.000 đồng.