Cơ chế đang tạo “đất” cho cán bộ thuế nhũng nhiễu

(ĐS&PL) - Dù không muốn nhưng chúng ta vẫn phả? thừa nhận một thực tế đau xót, ngườ? dân và DN hầu như làm v?ệc gì cũng phả?... “lót tay”. “Chạy” và “bô? trơn” đã thành ha? yếu tố song hành để mọ? v?ệc được “thuận buồm xuô? g?ó”.
Nh?ều ý k?ến cho rằng, t?êu cực như cỏ dạ?, không nhổ l?ên tục sẽ ngày một mọc cao, đến lúc đó muốn nhổ cũng khó. Ngành thuế cũng vậy. Để chặn đứng h?ện tượng cán bộ “vò? vĩnh” hãy tạo cơ chế bình đẳng để DN mạnh dạn tố cáo hành v? xấu. PV báo ĐS&PL đã có cuộc trao đổ? vớ? TS. Nguyễn Văn Tuyến, Trưởng khoa sau Đạ? học (Đạ? học Luật Hà Nộ?) để cùng mổ xẻ vấn đề này.
Một số cán bộ không vững vàng về đạo đức
H?ện tượng cán bộ thuế “vò? vĩnh” DN đã không còn h?ếm, nh?ều ngườ? thậm chí rơ? vào vòng lao lý vì “làm t?ền”, nhận hố? lộ. Là một chuyên g?a hàng đầu g?ảng dạy về luật thuế, ông nhận định gì về thực tế này?

Ngành nào cũng có những mặt trá? của nó nhưng quan đ?ểm của tô? là sẽ không nương tay vớ? những cán bộ hạch sách vò? vĩnh và làm khổ dân. Không thể phủ nhận, một bộ phận cán bộ ngành thuế có hành v? nhũng nh?ễu, “vò? vĩnh” DN. Nh?ều ngườ? vẫn nó?, 99\% doanh ngh?ệp kh? thanh tra, quyết toán đều phát h?ện v? phạm. Có thể sa? phạm chỉ ở mức độ nhẹ nhưng kh? bị cơ quan thuế “sờ” đến lạ? cứ nghĩ mình sa? nh?ều và chủ động tìm mọ? cách g?ảng hòa. V?ệc chạy chọt lúc đó là khó tránh khỏ? bở? “có đ? có lạ?”, ha? bên đều có lợ?. Thậm chí, một số cán bộ ngành thuế còn tư vấn hoặc “t?ếp tay” cho DN hợp thức sa? phạm để qua mặt các cơ quan chức năng. Có rất nh?ều cách dẫn đến nảy s?nh t?êu cực.

Tô? nghĩ rằng đây là sự xuống cấp của một bộ phận cán bộ công tác trong ngành thuế. Tình trạng đó có thể sẽ còn t?ếp d?ễn trong thờ? g?an tớ? vì doanh ngh?ệp sẽ còn gặp khó khăn hơn, nh?ều sa? phạm sẽ lộ ra. Nếu cán bộ thuế không vững vàng về đạo đức sẽ dễ dàng bao che, làm ngơ cho doanh ngh?ệp. Tô? được b?ết, ở một số nước, đạo đức ngành thuế được đề cao rất nh?ều. Cán bộ thậm chí phả? tuyên thệ sẽ l?êm chính, không “vò? vĩnh”, nhận t?ền hố? lộ của DN. Thế nhưng ở nước ta, đ?ều này vẫn chưa thực h?ện được. Một số nơ? đã thực h?ện tốt nhưng vẫn còn một số nơ? làm nửa vờ?. T?êu cực, nhũng nh?ễu vẫn còn không ít.

Bản thân ông đã từng nghe các DN phàn nàn về chuyện họ bị cán bộ thuế “hành” chưa?

Bản thân tô? không phả? là đương sự trực t?ếp gánh chịu hậu quả đó nhưng tô? cũng từng chứng k?ến cảnh ngườ? nộp thuế bị hạch sách, gây ph?ền hà. Có những đơn vị vừa hạch sách đủ đường, vẫn muốn nhận t?ền nhưng lạ? hoạnh họe, nh?ều kh? vò? vĩnh thá? quá. Vẫn b?ết rằng v?ệc đưa ra bằng chứng sẽ khó khăn nhưng cần cảnh báo để ngườ? dân b?ết để phòng tránh.

DN chưa dám đấu tranh
Chính sách thuế h?ện nay đang có nh?ều sửa đổ?, tạo đ?ều k?ện cho DN phát tr?ển. Ông nghĩ sao kh? nh?ều ý k?ến cho rằng bộ phận cán bộ lợ? dụng uy tín của ngành đang có dấu h?ệu g?a tăng?

Theo tô? đó chỉ là số ít, là những “con sâu làm rầu nồ? canh”. Nhưng tô? nghĩ, cán bộ thuế nếu có cơ hộ? họ sẵn sàng làm thế. Bở? vì lợ? ích r?êng của họ, thậm chí cơ chế h?ện nay đang tạo cơ hộ? cho họ nhũng nh?ễu như vậy. Thuế vẫn được co? là “mảnh đất màu mỡ” để các cán bộ làm ăn.

Bản thân các DN như “cá nằm trên thớt”, họ cũng chưa h?ểu b?ết nh?ều về các quy định pháp luật l?ên quan đến thuế dẫn đến v?ệc bị “xỏ mũ?”, thưa ông?

Để cơ quan hoặc cán bộ thuế hạch sách gây nhũng nh?ễu cho DN, chắc chắn họ phả? v?n vào cớ nào đó. Trước hết, DN đó phả? th?ếu sót họ mớ? có cớ để lợ? dụng. DN cũng bất cẩn, chủ quan kh? không làm đúng quy trình của Nhà nước l?ên quan đến lĩnh vực thuế. Nó? một cách khác “tạ? anh, tạ? ả, tạ? cả đô? bên”. Rõ ràng h?ểu b?ết của DN về thuế h?ện nay còn hạn chế nên họ chưa đấu tranh một cách thẳng thắn vớ? cán bộ thuế. Nh?ều kh? mình đúng nhưng không b?ết mình đúng, vẫn chọn cách chủ động “làm hòa” vớ? cán bộ này.

Không thể phủ nhận h?ện tượng bao che cho cán bộ thuế kh? phát h?ện sa? phạm vẫn phổ b?ển, thưa ông?

Những v? phạm l?ên quan đến v?ệc cán bộ thuế “vò? vĩnh” đã được quy định rõ trong luật. Thế nhưng phát h?ện ra hay không, a? xử lý, có xử lý ngh?êm hay không mớ? là vấn đề. Nh?ều kh? lãnh đạo ngành bao che cho cán bộ cấp dướ? bở? họ cùng chung lợ? ích. Nh?ều kh? họ l?ên kết vớ? nhau để dựa vào nhau cùng đ? lên. Họ xử lý nộ? bộ khác nào xử lý chính mình, khác nào “vạch áo cho ngườ? xem lưng”. Do đó, theo tô? phả? tạo cơ chế bình đẳng để ngườ? dân mạnh dạn tố g?ác hành v? xấu. Những trường hợp sa? phạm phả? xử lý ngh?êm theo quy định của pháp luật.
X?n cảm ơn ông!

Anh Đức (Thực h?ện)