Chuyện về những ngôi mộ “thiên táng” và sự thịnh suy của nhiều dòng họ Khoa bảng

(ĐSPL) - Trong tâm thức con cháu của nh?ều dòng họ lớn ở V?ệt Nam, sự h?ển đạt trên con đường khoa bảng thường được cho rằng, nhờ sự l?nh ứng của ngô? mộ tổ. Nh?ều trường hợp, những ngô? mộ tổ này được táng vào thế đất phong thuỷ đẹp chỉ là sự ngẫu nh?ên, nằm ngoà? dự tính và mặc nh?ên gọ? là do “th?ên táng”.

Ngô? mộ “hổ táng” tựa như ý trờ?!?

Trong quá trình tìm h?ểu về văn hoá của nh?ều dòng họ khoa bảng nức danh lịch sử khoa bảng V?ệt Nam thờ? phong k?ến như họ Nguyễn (ở làng L?ên Bạt, huyện Ứng Hoà, Hà Nộ?), họ Phan Huy (ở Thạch Hà, Hà Tĩnh và Quốc Oa?, Hà Nộ?), họ Nguyễn (Thanh Oa?, Hà Nộ?)… tô? phát h?ện, đều có chung một mô típ câu chuyện là mộ tổ được táng vào thế đất phong thuỷ tốt, do “th?ên táng” nên con cháu đờ? sau phát đường công danh, khoa cử. Cho đến thờ? đ?ểm này, những ngô? mộ trên được con cháu trong dòng họ bảo vệ cẩn thận, vừa thể h?ện tấm lòng b?ết ơn đố? vớ? tổ t?ên, cũng xem đó như “bảo vật”, đ?ểm tựa t?nh thần để nh?ều đờ? con cháu phấn đấu vươn lên trên con đường khoa cử và công danh.

Một ngô? mộ được cho là th?ên táng (ảnh Nguồn Internet)

Câu chuyện mộ tổ của dòng họ Nguyễn, ở làng L?ên Bạt, huyện Ứng Hoà, Hà Nộ?, (dòng họ nổ? t?ếng khoa bảng, s?nh thành ra ha? vị Hoàng G?áp là Nguyễn Thượng Ph?ên và Nguyễn Thượng Hùng, nổ? danh khoa cử V?ệt Nam thờ? Nguyễn) cho thấy có gh? lạ? về ngô? mộ tổ được chôn cất ngẫu nh?ên vào thế đất tốt đã phù hộ cho con cháu trong dòng họ.  Và, theo dòng họ Nguyễn, nó là căn nguyên dẫn đến nh?ều ngườ? đỗ đạt cao, thành danh.

Trong phả truyện của dòng họ này v?ết rằng, ông tổ đờ? thứ nhất của dòng họ vốn là một nông dân, bản tính s?êng năng, phúc hậu. Nhà cụ gần nú? Đọ? Đình (nay thuộc Mỹ Đức, Hà Nộ?). Thế nú? tương đố? khác lạ, ch?a thành 5 bậc, cây cố? xanh tốt quanh năm. Tuổ? tuy g?à nhưng cụ vẫn cần mẫn, lên nú? vỡ (kha?) hoang, trồng cây. Một hôm, ông tổ đ? không về, con cháu lấy làm lạ bèn đ? tìm. Đến nơ?, ngườ? nhà thấy cụ bị hổ sát thương, nằm tạ? bậc thứ 3 của ngọn nú?. Con cháu xót thương, ch?a nhau đ? tìm hổ trả thù nhưng không thấy, kh? quay trở lạ? thấy mố? đùn lên, phủ khắp th? thể. Nghĩ đây là đ?ều lạ nên đắp đất thành nấm mồ ngay tạ? đó. Sau này, thầy phong thuỷ đến xem và cho rằng đây là ngô? mả “hổ táng”, nằm ở thế đất đẹp, nhờ đó mà con cháu đờ? sau hưởng lộc công danh, khoa cử.

Cũng kể từ kh? mộ ông tổ đờ? thứ nhất của dòng họ này được “hổ táng”, con cháu đờ? sau làm ăn khấm khá, ngày một thịnh vượng. Đặc b?ệt, trên con đường khoa cử công danh ha? cha con Nguyễn Thượng Ph?ên (đỗ Hoàng G?áp, làm đến chức Thượng Thư thờ? Nguyễn), Nguyễn Thượng H?ền (đỗ Hoàng G?áp, là một chí sĩ yêu nước, nổ? danh những năm cuố? thế kỷ XIX đầu thế kỷ XX). V?ệc một dòng họ xuất thân vốn là nông dân, sau này con cháu được v?nh h?ển nên con cháu đờ? sau càng cho rằng, “từ kh? cụ tổ vào ở nú? Đọ? Đình và được âm phần tạ? đó. T?ếp đó, con cháu đờ? sau được thịnh vượng, nhờ công dày đức lớn của cụ”. Cũng theo phả truyện của dòng họ này, “nhờ cụ tổ đờ? thứ nhất, đắc địa ở nú? Đọ? Đình nên mớ? khơ? nguồn phúc đức. Ch? nhánh thịnh vượng, nố? ngh?ệp đèn sách tốt đẹp”. 

“Mả rồng ấp” và sự đổ? thay của dòng họ xuất thân mang ngh?ệp “xuớng ca”

Trong các dòng họ khoa bảng ở Hà Tĩnh, dòng họ Phan Huy có một vị trí lớn. Nó? không ngoa, đây là dòng họ khoa bảng, quan lạ?, quý tộc h?ếm có. Trong họ, nh?ều ngườ? đậu t?ến sĩ, cử nhân và trở thành nhà văn, nhà thơ, nhà khoa học, nhà ngoạ? g?ao nổ? t?ếng của đất nước như Phan Huy Ích, Phan Huy Chú, sau này có nhà sử học Phan Huy Lê . Trong họ này có ngườ? g?ữ đến chức Bình Chương (Thủ tướng), thượng thư (Bộ trưởng). Đặc b?ệt, có một đ?ều độc đáo, con cháu của dòng họ này luôn được tr?ều Tây Sơn, Tr?ều Nguyễn t?n tưởng g?ao trọng trách bang g?ao và công v?ệc l?ên quan đế lễ ngh? của cung đình. Sự h?ển v?nh của dòng họ này trả? từ thờ? Vua Lê – Chúa Trịnh cho đến nay. Nhưng ít a? b?ết rằng, dòng họ khoa bảng này vốn xuất thân ca hát.

Theo như nh?ều nhà ngh?ên cứu về văn hoá V?ệt Nam, thờ? phong k?ến những ngườ? theo nghề ca hát bị xã hộ? xem là “xướng ca vô loà?”. V?ệc những ngườ? con xuất thân từ dòng họ này có muốn đ? th? cũng khó vì không thể qua được vòng khảo hạch. V?ệc những ngườ? con trong dòng họ này không chỉ được đ? th? mà còn đỗ đạt và  thành danh trong thờ? g?an dà? một  đ?ều lạ. Cũng chính vì những sự khó lý g?ả? đó, nên như nh?ều dòng họ khác, trong phả truyện của dòng họ này có đề cập đến một ngô? mộ phát tích do được th?ên táng nên đã âm phù cho con cháu sau này được hưởng lộc.

Phả truyện dòng họ Phan chép rằng, ngô? mộ này được gọ? là Mả rồng ấp, một ngô? mộ th?ên táng. Chuyện kể rằng, tục cũ, lệ ngạch của thôn Hữu Phương (Thạch Hà, Hà Tĩnh) rất nặng. T?ền nhân ta quá cố, con cháu nhà nghèo không sao nộp đủ được lệ làng, ngườ? trong thôn bẻ ga? rắc xung quanh nhà, không cho làm lễ ma? táng. Những ngườ? quen thuộc ở thôn G?a Mỹ Đoà? thấy thế lấy làm á? ngạ?, nữa đêm hò nhau đến kh?êng quan tà? t?ền nhân ta đ? chôn g?ấu. Đến chỗ đó dây thừng bị đứt, g?ờ? lạ? nổ? cơn mưa to, g?ó lớn, nên phả? bỏ quan tà? tạ? đấy mà về.

Sáng hôm sau, con cháu ra xem thì thấy k?ến trắng đã bồ? đầy, lấp kín quan tà? nên không dám đụng đến. Cùng hôm đó, vào khoảng g?ờ Thân, tạ? nơ? đây có mưa, sấm ầm ầm, mọ? ngườ? ngờ là bị sét đánh, nhưng kh? tạnh mưa, ra xem thì thấy mộ không hề gì, duy nhất cỏ rậm bốn bề đều tan nát, nước xung quanh có hơ? bốc thành mây như rồng phun. Dân xứ này đặt tên là mã rồng ấp. Về sau có thầy địa lý Tàu đến xem và bảo rằng, “Tr? thù kết võng, huyệt tạ? trung g?an” có nghĩa “ thế đất như con nhện chăng lướ?, huyệt ở vào chính g?ữa”.

L? kỳ chuyện mộ “th?ên táng” bị tàu yểm

Trong quá trình tác ngh?ệp tìm h?ểu về văn hoá của những dòng họ, ngoà? câu chuyện về những ngô? mộ th?ên táng chúng tô? bắt gặp nh?ều câu chuyện lạ về v?ệc yểm mộ “th?ên táng” để phá long mạnh. Câu chuyện mộ th?ên táng của thân s?nh ngườ? anh hùng tham g?a khở? nghĩa Lam Sơn - Lưu Nhân Chú bị tàu yểm một trong câu chuyện gây h?ếu kỳ.

Theo chuyện kể của con cháu của dòng họ Lưu, ở xã Thuận Văn Yên và Ký Phú (Đạ? Từ, Thá? Nguyên ngày nay). Vùng đất này nằm dướ? chân Tam Đảo từng một thờ? được mệnh danh là vùng đất th?êng, căn cốt long mạch của dãy Tam Đảo. Được b?ết, thân s?nh của tướng Lưu Nhân Chú vốn ham săn bắn. Trong một lần vào rừng săn bắn, ngườ? nhà không thấy ông về, l?ền đ? tìm, vào tận nơ? thấy cụ chết nằm cạnh ha? tảng đá lớn ở khu M?ếu và mố? đùn lên trùm khắp cơ thể. Ngườ? nhà cho rằng, cụ được “th?ên táng” . Thờ? g?an không lâu sau, dòng họ Lưu xuất h?ện ngườ? anh hùng Lưu Nhân Chú, một danh tướng của Lê Lợ?, góp công đầu vào thắng lợ? của khở? nghĩa Lam Sơn, g?ả? phóng đất nước.

Trước uy danh của ngà?, ngườ? Tàu sợ rằng con cháu đờ? sau của Lưu Nhân Chú phát tr?ển kh?ến nước Nam cường thịnh. Do đó,  l?ền cho ngườ? sang khu M?ếu tìm ngô? mộ kết ấy để phá long mạch. Thầy địa lý Tàu rất h?ểm độc,  chúng âm thầy đ?ều tra ngô? mộ kết này, sau đó cho đào rãnh sâu g?ữa ha? tảng đá và đổ than xuống để yểm nhằm phá long mạch. Về sau, hậu duệ dòng họ Lưu nh?ều lần tìm cách phá yểm, hàn long mạch nhưng đào sâu bao nh?êu cũng không hết lớp than trấn yểm.  H?ện tạ?, khu vực M?ếu vẫn còn ha? tảng đá hình nga? vàng và những rãnh sâu của lớp than trấn yểm năm xưa.

Bí ẩn cá? chết của Lưu Nhân Chú !? Nhân Chú vốn là một tướng văn võ toàn tà?, sau kh? khở? nghĩa Lam Sơn thắng lợ?, lĩnh công xét thưởng, ông được đứng vào hàng thứ 5. Con đường quan lộ khá hanh thông, ông từng g?ữ chức nhập nộ? k?ểm h?ệu, Bình chương quân quốc trọng sự. Nhưng cuộc đờ? của ngườ? này lạ? có một kết cục b? thảm. Ông bị Lê Sát  sa? ngườ? dùng thuốc độc để sát hạ?.  Nh?ều ngườ? cho rằng, cuộc đờ? của Lưu Nhân Chú có kết cục đau lòng như vậy, có phần vì mộ phần của cha bị yểm. Tuy nh?ên, đến g?ờ, trong g?ớ? sử học cho rằng, v?ệc Lê Sát sa? ngườ? đầu độc Lưu Nhân Chú chết căn nguyên từ  v?ệc tranh chấp quyền lực trong cung đình của nhà Lê Sơ. Có mố? l?ên hệ nhưng không phả? yếu tố quyết định Xung quanh chuyện, sự tác động của mồ mả tổ t?ên đố? vớ? đờ? sống con cháu sau này, theo nhà ngh?ên cứu phong thuỷ Vũ Mộng G?ao thừa nhận là có thật. Tuy nh?ên, trong đờ? sống ngườ? dân, thường hay thổ? phồng và gán ghép mọ? chuyện dẫn tớ? gây hoang mang hoặc cuồng tín trong dư luận. Nh?ều dòng họ h?ển v?nh khoa cử học hành, ngoà? v?ệc mồ mả tổ t?ên được chôn chất vào những địa thế đẹp (nơ? đó âm dương hoà hợp) thì sự nỗ lực vươn lên trong học tập, tu thân dưỡng đức mớ? tạo nên được thành công.

Tr?nh Phúc