Cảm biến laser hé lộ thành phố cổ 2.000 năm tuổi ở rừng Amazon

Phát hiện mới về thành phố cổ 2.000 năm tuổi tại khu rừng nhiệt đới Amazon ở Ecuador được nhà khảo cổ học người Pháp Stephen Rostain cùng các đồng nghiệp công bố trên chuyên san Science ngày 11/1 vừa qua.

Ông Rostain thừa nhận rằng bản thân đã bị thu hút bởi hàng loạt gò đất và đường mòn bị chôn vùi tại Ecuador cách đây hơn 2 thập niên. Song, vào thời điểm đó ông vẫn chưa chắc là chúng có liên kết với nhau. “Tôi không chắc làm thế nào mọi thứ lại khớp với nhau”, ông nói.

Quá trình lập bản đồ bằng công nghệ cảm biến laser gần đây cho thấy những địa điểm này là một phần của mạng lưới các khu định cư và đường sá dày đặc, nằm sâu trong chân đồi có rừng của dãy Andes, tồn tại khoảng 1.000 năm.

“Đó là một thung lũng bị mất tích của các thành phố. Không thể tin được”, ông Rostain cho biết. Các nhà nghiên cứu nhận định rằng, những khu dân cư này từng là nơi ở của người Upano từ năm 550 trước Công nguyên cho đến khoảng năm 300-600 sau Công nguyên và gần như tồn tại cùng thời với đế chế La Mã ở châu Âu.

Các công trình dân cư và nghi lễ của thành phố cổ được xây dựng trên hơn 6.000 gò đất được bao quanh bởi các cánh đồng nông nghiệp có kênh thoát nước. Những con đường lớn nhất rộng mét và kéo dài từ 10-20km.

Nhà khảo cổ học Antoine Dorison - đồng tác giả của nghiên cứu tiết lộ thêm rằng mặc dù rất khó để ước tính dân số của thành phố cổ, nhưng địa điểm này có thể là nơi sinh sống của ít nhất 10.000 cư dân và có lẽ lên tới 15.000 hoặc 30.000 vào thời kỳ đỉnh cao. Con số này có thể tương đương với dân số ước tính của London thời La Mã - thành phố lớn nhất nước Anh khi đó.

Nhà khảo cổ học Michael Heckenberger của Đại học Florida (Mỹ) - người không tham gia vào nghiên cứu cho biết: “Điều này cho thấy những ngôi nhà rất dày đặc và một xã hội cực kỳ phức tạp. Đối với khu vực, nó thực sự ở đẳng cấp riêng xét về niên đại của nó”.

Trong khi đó, nhà khảo cổ học José Iriarte của Đại học Exeter (Vương Quốc Anh nhận định sẽ cần một hệ thống lao động có tổ chức phức tạp để xây dựng những con đường và hàng nghìn gò đất như vậy.

“Người Inca và Maya xây dựng bằng đá, nhưng người dân ở Amazonia thường không có sẵn đá để xây dựng – họ xây dựng bằng đất”, ông Iriarte cho biết đồng thời nhấn mạnh rằng để có thể tạo nên một hệ thống thành phố như họ vẫn cần một lượng lớn nhân công.

Các nhà khoa học gần đây cũng đã tìm thấy bằng chứng về các xã hội rừng nhiệt đới phức tạp ở những nơi khác trong khu vực Amazon, bao gồm cả ở Bolivia và Brazil. Những xã hội này đã có trước khi tiếp xúc với người châu Âu

"Luôn có sự đa dạng đáng kinh ngạc về con người và các khu dân cư ở Amazon, không chỉ có một lối sống duy nhất. Chúng tôi chỉ đang tìm hiểu thêm về họ", theo nhà khảo cổ học Rostain nói.

Phương Uyên