Xe di chuyển phía trước vượt an toàn không có nghĩa là xe chạy phía sau cũng có thể tăng tốc bám đuôi để vượt theo, nhất là khi trên đường không có dải phân cách cứng với làn đường ngược chiều.
Sở dĩ như vậy là bởi các xe đều di chuyển với tốc độ cao, nếu phương tiện phía trước gặp sự cố bất ngờ phanh gấp, tầm quan sát bị hạn chế thì việc vượt nối đuôi nhau dễ khiến cho xe phía sau không phanh kịp, dẫn tới tai nạn dồn toa hoặc đâm đấu đầu phương tiện chạy theo hướng ngược lại.
Hơn nữa, việc vượt nối đuôi trên đường cao tốc cũng chính là không tuân thủ khoảng cách an toàn. Khoảng cách an toàn giữa hai phương tiện khi tham gia giao thông ứng với từng tốc độ của xe đã được quy định rõ ràng và chi tiết tại Thông tư 31/2019/TT-BGTVT của Bộ GTVT.
Cụ thể, khoảng cách an toàn giữa hai xe cùng tham gia gia thông như sau (trong điều kiện đường khô ráo): 40km/h sẽ giữ ở mức là 33,8m; 80km/h ở mức là 66,7m; 100km/h ở mức là 83,4m; 120km/h ở mức là 100,1m.
Các tài xế cần chú ý đến khoảng cách, không nên vượt nối đuôi nhau trên cao tốc. Ảnh minh họa
Khi di chuyển trên cao tốc, người lái xe cũng có thể căn cứ theo biển báo nhắc nhở, miêu tả khoảng cách. Hệ thống này bao gồm vạch sơn nét đứt chạy ngang đường và liên tiếp là các biển 0M, 50M, 100M… tương ứng với cột mốc 50m, 100m (so với cột mốc 0M)…
Bên cạnh đó, người lái xe cần chú ý luôn giữ khoảng cách an toàn với các xe chạy phía trước để có thể kịp thời phản ứng. Nếu xe phía sau đi quá sát thì hãy chủ động chuyển làn khi đủ điều kiện an toàn và nhường cho xe đó vượt qua. Như vậy thì có thể hạn chế được tình trạng "dồn toa".
Do khi chạy xe trên đường không dễ ước lượng khoảng cách bằng đơn vị m, những người lái xe thường áp dụng quy tắc 3 giây để tính khoảng cách an toàn.
Bản chất của quy tắc này là khoảng thời gian cần thiết để người lái xe dừng xe an toàn sau khi đạp phanh, dựa trên các tính toán tổng hợp về tốc độ phản xạ của tài xế, quán tính của xe sau khi phanh để phương tiện đó có thể dừng lại hoàn toàn và tránh được va chạm.
Để xác định cự ly "3 giây", người lái xe hãy tìm một vật cố định bên đường để làm "cột mốc", chẳng hạn như biển báo giao thông, cột đèn hoặc cây cối… Khi phương tiện phía trước vượt qua "cột mốc", hãy đếm 1... 2... 3… theo nhịp đúng 3 giây.
Sau khi đếm xong, nếu tới đúng "cột mốc" thì có nghĩa là khoảng cách với xe phía trước đủ an toàn. Ngược lại, nếu chưa đếm hết 3 giây mà đã đến "cột mốc" thì tài xế cần đi chậm lại để nới rộng cự ly với xe phía trước, đảm bảo khoảng cách an toàn.
Lưu ý, quy tắc 3 giây được áp dụng trong điều kiện thời tiết tốt, trời khô ráo và tầm nhìn thoáng... Nếu trời mưa, tầm nhìn bị hạn chế thì cần phải tăng lên thành 6 giây, có nghĩa là giữ khoảng cách với phương tiện phía trước gấp đôi so với thông thường.
Việc vượt nhiều phương tiện cùng lúc, đặc biệt là xe siêu trường, siêu trọng nguy hiểm không kém việc vượt nối đuôi. Lý do là vì việc này dễ khiến người lái xe bị khuất tầm quan sát phía trước, chỉ trừ trường hợp những xe đó di chuyển chậm thành đoàn ở làn ngoài cùng bên phải. Chưa kể, việc vượt nhiều xe cùng lúc sẽ khiến người lái xe khó kiểm soát tốc độ và khó xử lý tình huống.
Trường hợp chưa đạt tốc độ đủ để vượt xe ở làn bên cạnh, cũng chưa đủ khoảng trống an toàn phía trước, tín hiệu xin vượt chưa được tài xế phương tiện chạy ở làn bên cạnh tiếp nhận... mà vẫn cố tình cho xe tạt sang thì rất dễ xảy ra va chạm.
Người lái xe lưu ý không cố lách để vượt lên nhập làn nếu ở làn bên trái là xe siêu trường, siêu trọng. Nếu tài xế các xe này đi chậm lại, tạo khoảng cách và có ý nhường đường, đồng thời phía trước có đủ khoảng trống an toàn, người lái xe hãy phát tín hiệu cho thấy xe mình chuẩn bị nhập làn bằng đèn báo rẽ.
Ngoài ra, tuyệt đối không vượt ngay khi vừa ra tín hiệu, khiến tài xế các phương tiện khác chưa chuẩn bị kịp để nhường đường. Khi đã đủ điều kiện an toàn, hãy vượt một cách dứt khoát, tránh tình trạng đi song song với phương tiện phía trước quá lâu.
Sau khi đã vượt hoặc chuyển làn, người lái xe không nên lập tức chuyển làn tiếp mà cần duy trì đi thẳng cho tới khi có đủ điều kiện an toàn mới chuyển làn hoặc vượt tiếp phương tiện khác.
Trước khi chuyển làn, người lái xe cần nhìn thấy toàn bộ phần đầu xe phía sau trong gương chiếu hậu, tránh tình trạng đầu xuôi mà đuôi không lọt.
Vượt phải ở trước lối ra đường cao tốc hay điểm chuẩn bị có sự thay đổi làn đường, vượt tại khúc cua, vượt khi đang lên dốc... đều tiềm ẩn nguy cơ tai nạn rất cao bởi đó là lúc các xe thay đổi tốc độ và/hoặc chuyển hướng. Vậy nên, người lái xe cần quan sát kỹ biển báo để tránh vượt tại các vị trí này, không bị rơi vào tình trạng bị khuất tầm quan sát, dễ xảy ra va chạm.
Nếu phương tiện đang chạy với tốc độ gần chạm ngưỡng tối đa cho phép, việc cố vượt xe phía trước sẽ khiến chạy quá tốc độ cho phép, không chỉ vi phạm luật giao thông mà còn tiềm ẩn nguy cơ tai nạn.