Bí quyết dạy con thành tài của người Do Thái và bà mẹ có 3 con đỗ đại học Mỹ

Câu chuyện về người mẹ Do Thái nuôi con tài năng và bà mẹ có 3 con trai đều đỗ đại học Mỹ dưới đây đã chứng tỏ rằng nuôi con thành tài là một nghệ thuật.

Bí quyết dạy con thành tài của người Do Thái

Chỉ hơn 13 triệu dân nhưng chiếm gần 40% tỷ lệ người đoạt giải Nobel, người Do Thái được xem là dân tộc thông minh nhất thế giới. Một trong những “bí quyết” là dạy con biết vượt khó, làm việc nhà, liên tục đặt câu hỏi… từ nhỏ.

Cách nuôi dạy con của các bà mẹ Do Thái khá đặc biệt. Họ dành cho con "tình yêu đống lửa" - tức là sự nhen nhóm, khích lệ chứ không phải chỉ là cảm giác an toàn, bao bọc kiểu "tình yêu tử cung" như phần lớn các bà mẹ Việt.

Bà mẹ nào trên thế giới cũng yêu con, nhưng cách yêu và thể hiện tình yêu khác nhau. Giữa "Tình yêu dòng nước mát" và "tình yêu dòng máu đào", người Israel quan niệm nước mát chỉ giải cơn khát nhất thời còn "dòng máu đào" là tình yêu con phải nhìn xa trông rộng, đem lại lợi ích suốt đời cho con, đào tạo đứa trẻ trở thành bản lĩnh, thực sự mạnh mẽ trong đường đời.

Người mẹ Do Thái nói rằng “phụ huynh 100 điểm không bằng phụ huynh 80 điểm”. Có ba điều mà người mẹ không nên làm với con là: Không thỏa mãn trước; Không thỏa mãn tức thời; Không thỏa mãn quá mức yêu cầu của con.

"Cha mẹ ẩn giấu 20% tình yêu con để trở nên lý trí, khoa học, nghệ thuật trong cách dạy con. Ở Israel có những trường quý tộc nhưng lại đào tạo và rèn luyện cho học sinh biết được khó khăn, thử thách. Có một chỉ số được các vị phụ huynh đánh giá cao ở trẻ là AQ - chỉ số vượt khó. Càng con nhà khá giả càng cần rèn luyện chỉ số này.

Người Israel tự đưa ra công thức cho chỉ số vượt khó AQ của họ là: 20% IQ + 80% (AQ + EQ) = 100% thành công. (IQ:chỉ số thông minh, EQ: chỉ số cảm xúc). Họ tin rằng điểm số tốt nghĩa là trường học tốt, trường học tốt sẽ có tấm bằng đẹp, tấm bằng đẹp sẽ có công việc tốt, nhưng công việc tốt khác với người có sự nghiệp thành công.

Những bà mẹ Do Thái luôn nhớ một câu châm ngôn “Con lừa thồ sách”, ý muốn gửi một thông điệp tới các con rằng: “Nếu chỉ đọc sách mà không ứng dụng nó trong cuộc sống thì cũng chỉ là trí tuệ chết mà thôi”.

Và vì thế, người Do Thái coi làm việc nhà là dạy trẻ cơ hội sinh tồn cơ bản. Theo một nghiên cứu của Tạp chí giáo dục Gia đình tại Israel thì tỷ lệ thất nghiệp của người không biết làm việc nhà cao hơn 15 lần người biết làm việc nhà, thu nhập bình quân của họ cũng thấp hơn 20% so với người thạo việc gia đình. Họ dạy con làm việc nhà từ nhỏ, tùy theo lứa tuổi, và thông thường, trẻ 2 tuổi đã có thể tự phục vụ bản thân.

Người Do Thái có câu nói nổi tiếng là ‘bố mẹ đừng làm quản gia mà hãy làm quân sư cho con’ ý nói hãy chỉ hướng dẫn, tư vấn cho con, đừng quá bao bọc và làm thay con mọi việc. Tuyệt đối không rơi vào căn bệnh 421 (4 ông bà nội ngoại, 2 bố mẹ vây quanh 1 đứa trẻ) vì điều đó chẳng khác cha mẹ sẵn sàng là nô lệ của con và chỉ đầu độc con mà thôi.

Đồng quan điểm này, bà Meirav Eilon Shahar, Đại sứ đặc mệnh toàn quyền Israel tại Việt Nam cho rằng, trong thế giới đầy biến động hiện nay, việc giáo dục con luôn cần sự điều chỉnh và đầu tư lâu dài.

Theo bà, ở bất kỳ đâu trên thế giới, cha mẹ và giáo viên luôn là hình mẫu gần gũi của trẻ, vì thế có mối liên hệ tự nhiên, ý nghĩa giữa cha mẹ và con cái. Việc giáo dục trẻ ngày nay phức tạp hơn trước đây nhiều. Thế giới ngày nay thay đổi chóng mặt và người làm cha mẹ đôi khi không bắt kịp. Trẻ có thể tiếp cận với nhiều thông tin, có khi đi trước bố mẹ một bước, chúng ngày càng độc lập và phụ huynh không thể áp đặt, nhưng vẫn phải giữ vững vị trí là người đi đầu, hướng dẫn.

Bà cho rằng không một phương pháp giáo dục nào có thể áp dụng cho tất cả trẻ. Bản thân bà có 3 người con, con trai đầu 13 tuổi, con gái thứ hai 8 tuổi và cậu út 5 tuổi, và cũng không thể dạy các con giống nhau vì mỗi bé có một cá tính và khả năng nhận thức khác nhau.

Nhưng có một điều chung cần thực hiện là các con đều cần được tôn trọng. Bố mẹ khuyến khích trẻ đưa ra ý tưởng riêng, có thể ra ngoài những khuôn mẫu thông thường, thậm chí tranh luận với người lớn. Khuyến khích con đặt câu hỏi để giúp con luôn sáng tạo, linh động... "có lúc tôi cũng thấy hối hận khi không thể thoát ra quanh những câu hỏi bất tận của con", bà Shahar đùa vui. Bà cũng động viên con tham gia các hoạt động ngoại khóa để trẻ phát huy các thiên hướng và những sở trường của mình.

“Khen ngợi con cũng rất cần thiết, khi con được điểm cao, lúc con thể hiện là một người bạn tốt ở trường... Với trẻ, thất bại cũng quan trọng. Phải để trẻ thử điều mới, phải biết liều lĩnh, để trẻ hiểu rằng không phải mọi điều đều thành công. Khi con làm sai, không phán xét trẻ, để trẻ học hỏi từ thất bại của chính mình và tìm ra cách có thể làm khác vào lần sau”, bà nói.

Là một nhà ngoại giao, phải đi nhiệm kỳ ở nhiều nước khác nhau, các con của bà Meirav Eilon Shahar cũng gặp nhiều khó khăn khi phải liên tục thay đổi nơi sống và học tập, tìm cách thích nghi với môi trường mới, tiếp xúc với nhiều nền văn hóa khác nhau. Bà luôn dạy con tôn trọng người khác, sự khác biệt.

Đến Việt Nam 10 tháng trước, các con đều thấy mới lạ, bà không yêu cầu trẻ phải thích nghi ngay mà chỉ bảo các cháu giữ tư duy tích cực, để ý đến em út. Bé út 5 tuổi không nói được tiếng Anh nên gặp khó khăn khi đến trường, giao tiếp với bạn bè. Bà đã đặt ra một thử thách cho cậu con đầu trong việc giúp em, và cậu bé 13 tuổi đã tự nguyện đi cùng em lên xe bus, kiểm tra xem ở lớp em có làm được bài tập hay có vui chơi với các bạn không... và cháu đã làm tốt hơn cả mẹ mong đợi. Sau việc này, cháu thể hiện trách nhiệm người anh hướng dẫn em chu đáo.

"Trẻ em ngoài nghĩa vụ còn có các quyền lợi: được tôn trọng, được thất bại, được có ý kiến. Nên đặt trách nhiệm cho con nhưng chỉ vừa sức vì trẻ con luôn cần được vui chơi. Bố mẹ tạo điều kiện tốt nhất cho con, ai cũng muốn con cái thành công nhưng chỉ là người tư vấn, khuyên bảo chứ không ép buộc", bà Shahar chia sẻ.

Bà mẹ học đại học Mỹ nuôi 3 con trai đều đỗ đại học Mỹ

Trần Mỹ Linh sinh ra tại Hồng Kông, năm 14 tuổi, cô nổi danh là một ca sĩ. Khi trở thành thần tượng của giới trẻ, cô không có nhiều thời gian cho việc học cũng như đến trường như các bạn cùng trang lứa. Bố mẹ biết chuyện đã khuyên răn: "Danh tiếng và tiền bạc giống như dòng nước chảy đến rồi đi, chỉ có học vấn mới là điều đáng quý nhất trong cuộc đời của con".

Lời dạy bảo của bố mẹ đã giúp cô thức tỉnh, cô quyết định giã từ sự nghiệp ca hát khi đang ở đỉnh cao của sự nghiệp và ghi danh vào trường Đại học Toronto chuyên ngành tâm lý trẻ em.

Năm 1986, cô kết hôn ở Nhật và sinh ra 3 cậu con trai. Cô vừa học vừa làm việc kiêm luôn nhiệm vụ chăm sóc các con. Tháng 9 năm ngoái, con trai út của cô đã nối gót hai anh đỗ vào trường Đại học danh tiếng Stanford, Mỹ. Trần Mỹ Linh vốn cũng là sinh viên đã tốt nghiệp từ trường Đại học Stanford, bởi vậy mọi người trìu mến gọi gia đình cô là "Một nhà tứ kiệt".

Cô tự hào khoe với mọi người: "3 cậu con trai của tôi đều biết làm việc nhà, hơn nữa các con rất có tinh thần trách nhiệm với bạn gái".

Khi được hỏi, cô có trông đợi điều gì ở các con, Trần Mỹ Linh cho biết: "Tôi mong các con giữ được tâm hồn lương thiện, yêu công việc, vui vẻ trong cuộc sống, kiên trì đến cùng, biết giúp đỡ mọi người, biết đủ, biết tự lập và tìm được người yêu mình".

Mỹ Linh cho rằng với một đứa trẻ, giáo dục ở độ tuổi mầm non là quan trọng nhất và ảnh hưởng tới cả toàn bộ tương lai của chúng. Đằng sau sự của 3 cậu con trai là bí quyết 10 điều không nên làm khi do chính cô đúc kết.

1. Không so sánh con mình với con nhà người ta

Nếu so sánh quá nhiều sẽ khiến con mất tự tin, con sẽ không dám bộc lộ tiềm năng trước mặt bố mẹ. Nếu bố mẹ đánh giá thấp năng lực của con, con có thể sẽ đi gây gổ với con nhà người ta.

2. Phần thưởng cho con đừng nặng về vật chất

Trẻ con ham thích đồ chơi khoảng 2, 3 ngày. Sau đó, trẻ sẽ chán và vứt qua một bên, đồ chơi chưa bao giờ là bạn vĩnh viễn của trẻ con. Bố mẹ nên gợi ý những phần thưởng khơi dậy sự hứng thú đồng thời giúp kết nối các thành viên trong gia đình.

3. Không nên khắt khe thời gian biểu của con

Nhiều người mẹ dạy dỗ con sẽ thiết lập thời gian biểu cố định vào mỗi ngày. Trần Mỹ Linh nghĩ như vậy là quá khắt khe với con trẻ. Bí quyết của cô là không bắt con phân biệt rạch ròi giữa việc học và chơi, điều này giúp con cảm thấy chuyện học không hề đáng sợ.

4. Không để con tham gia quá nhiều lớp học ngoại khóa

Thay vì dành thời gian bắt con đến các lớp học ngoại khóa, cô khuyên các bậc làm cha mẹ nên đưa con đi chơi cùng gia đình, điều này sẽ tốt hơn cho sự phát triển của trẻ.

5. Không nên thay con quyết định

Cha mẹ nên để con tự quyết định mọi chuyện, ngay cả vấn đề chọn trường, cha mẹ đừng nên can thiệp và hãy tôn trọng quyết định của con.

6. Không nên phản đối chuyện yêu đương thời trung học

Khuyến khích con có bạn gái và có trách nhiệm với bạn gái, bởi tình yêu sẽ giúp con trẻ cảm nhận được yêu và cách yêu thương mọi người, đồng thời cha mẹ nên sớm dạy cho con trẻ hiểu về kiến thức giới tính.

7. Không nên đánh mắng con

Đánh mắng con trẻ là điều không nên, thay vào đó giảng giải sai lầm của con là cách dạy dỗ đúng nhất.

8. Không nên nói dối con

Cha mẹ nên tuân thủ lời hứa với con trẻ, nếu không trẻ sẽ nghĩ cha mẹ là kẻ nói dối. Nếu con trẻ không còn tin vào lời hứa thì cuộc sống sau này của con sẽ rất cô đơn.

9. Không nên vì công việc bỏ rơi con

Thời gian mẹ ở bên trẻ chính là thiên đường, có tầm ảnh hưởng rất lớn đối với con trẻ sau này.

10. Khi con đặt câu hỏi, không nên để con chờ đợi

Cha mẹ nên sẵn lòng trả lời mọi câu hỏi của con, nếu gặp câu hỏi không biết đáp án, hãy cùng con tìm ra câu trả lời.

Tổng hợp