Bệnh táo bón và cách trị táo bón cho người già

Táo bón rất phổ biến ở người già, đặc biệt là các cụ ông cụ bà từ 60 tuổi trở lên. Ở người cao tuổi, chứng táo bón khổng chỉ đơn thuần là biểu hiện của rối loạn tiêu hóa. Táo bón mạn tính có thể gây nhiều nguy hại đến sức khỏe và cần chữa trị táo bón kịp thời cho người cao tuổi chóng khỏi.

Táo bón là gì?

Táo bón là hội chứng thường gặp ở đường tiêu hóa, được chuẩn đoán lâm sàng dựa trên triệu chứng đi ngoài không hết phân, khó khăn trong việc đại tiện hoặc cả hai triệu chứng trên. Tần suất đi ngoài thường dưới 3 lần/ tuần. Người già bị táo bón thường gặp các triệu chứng khác như: phân cứng, khô, đầy chướng và đau bụng, căng thẳng và đau khi đại tiện…

Táo bón mạn tính khi các triệu chứng trên kéo dài quá 3 tháng hoặc thường xuyên lặp lại.

Trên thực tế, táo bón thường gặp ở 16% người trưởng thành ( tại Việt Nam con số này là 30%). Đặc biệt có đến 1/3 người già từ 60 tuổi trở lên bị táo bón và phần nhiều trong số đó phải đến khám tại các chuyên khoa tiêu hóa. Táo bón đang trở thành mối lo người cho nhiều người khi về già, bởi tỉ lệ táo bón tăng nhanh theo độ tuổi.

Nguyên nhân gây táo bón ở người già

Có rất nhiều nguyên nhân khiến người già dễ bị táo bón hơn hẳn.  Đầu tiên phải kể đến tuổi tác làm suy giảm chức năng sinh lý cũng như thói quen sinh hoạt của người cao tuổi.

- Chế độ ăn thiếu chất xơ, rau xanh:

Tuổi tác càng cao, chức năng nhai và tiêu hóa càng kém đôi khi sẽ khiến người già ngại ăn rau, thực phẩm nhiều xơ, nấu đồ ăn chín kĩ. Chế độ dinh dưỡng thiếu hụt chất xơ khiến nguy cơ táo bón ở người già cao hơn hẳn nhóm tuổi khác.

- Đại tràng ì, chậm nhu động

- Ngại vận động thể dục

- Lạm dụng thuốc thụt xổ, nhuận tràng

Các loại thuốc thụt xổ tuy tác dụng nhanh nhưng không giải quyết tận gốc táo bón ở người già. Những nhóm thuốc này thường gây tác dụng phụ là mất phản xạ rặn ở đại tràng, đại tiện phải phụ thuộc vào thuốc.

- Tổn thương thần kinh, tâm thần, căng thẳng

- Hội chứng ruột kích thích

- Bệnh trĩ

- Sau phẫu thuật ổ bụng

- Do khối u, polyp đại tràng

- Uống không đủ lượng nước hàng ngày

Cách chữa trị táo bón cho người già

● Ở người cao tuổi, để trị táo bón, việc đầu tiên cần làm là thay đổi chế độ ăn uống, lối sống khoa học hơn.

- Tăng cường bổ sung rau, củ, quả giàu chất xơ vào chế độ ăn hàng ngày

- Tập các bài tập thể dục nhẹ nhàng để tăng cường tuần hoàn vùng ổ bụng, khả năng hoạt động cơ sàn chậu, giúp đại tiện dễ dàng hơn.

- Uống đủ lượng nước, ít nhất 1.5 – 2 lít nước mỗi ngày tùy theo nhu cầu.

- Tuyệt đối không nhịn đại tiện

● Xoa bụng để chữa táo bón

Xoa bóp bụng 1 lần trong ngày, tốt nhất là vào buổi sáng, xoa theo chiều kim đồng hồ bằng dầu cải hoặc dầu lạc.

● Dùng thuốc nhuận tràng

Người cao tuổi có thể dùng thuốc nhuận tràng làm mềm phân, hỗ trợ khi không thể đi ngoài trong nhiều ngày. Tuy nhiên, không nên lạm dụng cách này bởi có thể khiến tình trạng táo bón thêm trầm trọng.

● Sử dụng thực phẩm chức năng

Hiện nay, sử dụng thực phẩm chức năng để trị táo bón là một trong những ưu tiên của nhiều người bệnh. Rất nhiều bệnh nhân, đặc biệt người cao tuổi có xu hướng lựa chọn sản phẩm có nguồn gốc 100% tự nhiên, trị táo bón an toàn. Điển hình Diếp cá vương được coi là giải pháp hữu hiệu giúp giảm nhanh chứng táo bón lâu ngày, chảy máu đau rát. Sản phẩm được hàng nghìn người bệnh đánh giá cao và an tâm sử dụng. Với mọi vấn đề cần giải đáp về chứng táo bón, quý độc giả cũng có thể gọi trực tiếp tới số 0974 789 199 để được tư vấn chi tiết nhất.

● Bổ sung men vi sinh

Men vi sinh giúp bổ sung lợi khuẩn cho đại tràng trong trường hợp người già bị táo bón do loạn khuẩn đường ruột. Tuy nhiên, một báo cáo tổng quan từ 5 thử nghiệm ngẫu nhiên có đối chứng, kết luận rằng: Không có bằng chứng cho thấy men vi sinh có tác dụng cải thiện táo bón ở người trưởng thành và người già. ( Theo Chmielewska A, Szajewska H. Systematic review of randomised controlled trials: probiotics for functional constipation. World J Gastroenterol. 2010;16(1):69–75.)  Vì vậy, người bệnh cần cân nhắc kĩ càng khi dự định mua men vi sinh về trị táo bón.

● Ngồi vệ sinh đúng tư thế

Nếu ngồi bồn cầu, tư thế đại tiện đúng nhất là dùng ghế nhỏ kê dưới hai bàn chân sao cho phần bụng và đùi tạo thành một góc 45^o. Theo Jacqueline, giáo sư bộ môn tiêu hóa tại trường đại học Havard, tư thế đó giúp thẳng góc đường ruột, giúp việc đại tiện dễ dàng nhất và hạn chế táo bón.

● Tập hít thở bằng bụng

Hãy thực hiện các động tác hít thở bằng bụng, để tăng đàn hồi cơ bụng, tạo sự lưu thông cho hệ thống tuần hoàn đại tràng.

Những hiểu biết cơ bản về táo bón cũng như cách chữa trị táo bón cho người cao tuổi sẽ giúp bệnh nhân đánh giá khái quát tình trạng bệnh, tìm hướng giải quyết hợp lý. Táo bón hoàn toàn có thể cải thiện nhanh chóng nếu chúng ta lựa chọn đúng phương pháp, kết hợp tổng thể nhiều biện pháp hỗ trợ cùng lúc. Chúc độc giả nhiều sức khỏe.

P.Q