Báo động ô nhiễm không khí tại Việt Nam: Thành phố nào trong tình trạng nguy hiểm nhất?

Mới đây, bản đồ của Đại học Yale được tạp chí Forbes Việt Nam dẫn lại thể hiện màu đỏ và đỏ sẫm chủ đạo tại khu vực miền Bắc, Việt Nam - cho thấy nơi này là khu vực bị ô nhiễm không khí nặng nhất cả nước, trong đó, nặng hơn cả là Thủ đô Hà Nội và các tỉnh thành lân cận.

Tháng 5 năm 2018, theo thống kê của Tổ chức Y tế Thế giới, Hà Nội có tới hơn 60,000 ca tử vong do bệnh tim, đột quỵ, ung thư phổi, bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính và viêm phổi ở Việt Nam năm 2016 có liên quan đến ô nhiễm không khí.

Theo các chuyên gia: Không khí sạch là một yêu cầu cơ bản cho sức khỏe con người và hạnh phúc. Đó là lý do tại sao WHO đang phối hợp chặt chẽ với chính phủ và các bên liên quan ở Việt Nam để nâng cao nhận thức về ô nhiễm không khí và xác định các cách bảo vệ mọi người khỏi tác động của ô nhiễm không khí.

Mức độ ô nhiễm không khí hiện đang ở mức cao nguy hiểm tại nhiều nơi ở Châu Á. WHO ước tính có 9 trong số 10 người trên thế giới hít thở không khí chứa nhiều chất gây ô nhiễm. Và điều này dẫn đến 7 triệu ca tử vong trên toàn thế giới do ô nhiễm không khí trong nhà và ngoài trời.

“Ô nhiễm không khí đe dọa tất cả chúng ta, nhưng chịu thiệt thòi nhất là những người nghèo thu nhập thấp. Nếu chúng ta không hành động khẩn cấp, chúng ta sẽ không bao giờ đến gần được khái niệm “Phát triển bền vững” trong tương lai.”

Các hạt cát mịn trong không khí ô nhiễm xâm nhập sâu và phổi và hệ tim mạch. Trong số 2,2 triệu ca tử vong do ô nhiễm không khí ở khu vực Tây Thái Bình Dương năm 2016 có 29% là do bệnh tim mạch, 27% do đột quỵ, 22% bệnh phổi tắc nghẹn mạn tính, 14% ung thư phổi và 8% viêm phổi.

Hành động vì sức khỏe cộng đồng

Hiện nay, WHO đang hoàn thiện cơ sở dữ liệu về chất lượng không khí ở hơn 4,300 thành phố và hơn 108 quốc gia trên toàn thế giới, trong đó có cả Hà Nội và thành phố Hồ Chí Minh. Nó ngày càng trở nên hoàn thiện để trở thành cơ sở dữ liệu toàn diện nhất trên thế giới về thống kế ô nhiễm không khí môi trường xung quanh.

Cơ sở dữ liệu thu thập nồng độ trung bình hàng năm của các hạt cát mịn (PM10 và PM2.5). PM2.5 bao gồm các chất gây ô nhiễm, chẳng hạn như sulfate, nitrat và carbon đen, gây ra những rủi ro lớn nhất đối với sức khỏe con người. Các khuyến nghị về chất lượng không khí của WHO kêu gọi các nước giảm mức ô nhiễm không khí xuống giá trị trung bình hàng năm là 20 μg / m3 đối với PM10 và 10 μg / m3 đối với PM2.5.

Trong năm 2016, các con số này là 102,3 μg / m3 đối với PM10 và 47,9 μg / m3 đối với PM2.5 ở Hà Nội và 89,8 μg / m3 đối với PM10 và 42 μg / m3 đối với PM2.5 ở Thành phố Hồ Chí Minh.

Tiến sĩ Maria Neira, Giám đốc Bộ Y tế Công cộng - các yếu tố môi trường và xã hội của WHO cho biết: “Nhiều siêu đô thị trên thế giới vượt quá mức độ hướng dẫn của WHO về chất lượng không khí gấp 5 lần. “Chúng tôi đang chứng kiến ​​sự gia tăng đáng kinh ngạc về mặt chính trị cũng như những khó khăn trong lĩnh vực y tế công cộng hiện nay. Sự gia tăng ở các thành phố được ghi lại qua dữ liệu phản ánh mức độ ô nhiễm không khí cũng như những cam kết đánh giá và giám sát chất lượng không khí”.

Theo Báo cáo năm 2013 về ô nhiễm không khí của Bộ Tài nguyên và Môi trường, ở Việt Nam, các nguồn ô nhiễm không khí chính là giao thông, sản xuất công nghiệp, xây dựng, sản xuất nông nghiệp và thủ công mỹ nghệ và quản lý chất thải không đúng cách.

Ô nhiễm không khí không hề có biên giới. Cải thiện chất lượng không khí là giải pháp hiệu quả nhất để đem lại những tác động tích cực cho sức khỏe con người.

Ths.Lê Thanh Hà - Viện Y học ứng dụng Việt Nam - Theo WHO