Hải sản cũng là một nhóm thực phẩm đặc biệt, chứa nhiều nguy cơ tiềm ẩn về an toàn thực phẩm, dị ứng và các chất độc hại từ môi trường.
Không ăn hải sản khi còn sống, chưa chín kỹ hoặc đã để lâu
Một trong những sai lầm phổ biến nhất khi ăn hải sản là thích ăn tươi sống hoặc nấu tái – đặc biệt là với các món như hàu sống, tôm tái chanh, mực nhúng sơ, gỏi cá,… Nhiều người cho rằng ăn như vậy giữ được vị ngọt và độ tươi, nhưng thực tế đây là thói quen cực kỳ nguy hiểm.
Ăn hải sản sống – nguy cơ nhiễm khuẩn và ký sinh trùng cao
Hải sản sống trong môi trường nước biển, nước lợ, có thể chứa nhiều vi khuẩn Vibrio parahaemolyticus, E. coli, Salmonella hoặc ký sinh trùng sán lá gan, giun xoắn. Khi ăn chưa chín, mầm bệnh đi thẳng vào đường ruột, gây:
Ngộ độc thực phẩm cấp tính (nôn mửa, tiêu chảy, đau bụng, sốt).
Nhiễm sán hoặc ký sinh trùng lâu dài, ảnh hưởng đến gan, ruột và hệ miễn dịch.
Viêm gan A, viêm dạ dày ruột do vi khuẩn Vibrio vulnificus – đặc biệt nguy hiểm cho người có bệnh gan hoặc suy giảm miễn dịch.
Hải sản là “món quà quý từ biển cả”, mang lại nguồn dinh dưỡng dồi dào cho sức khỏe. Nhưng nếu ăn không đúng cách, nó có thể trở thành “con dao hai lưỡi”.
Hải sản để lâu dễ sinh độc tố
Ngay cả khi đã nấu chín, nếu để quá lâu ở nhiệt độ phòng, vi khuẩn vẫn sinh sôi và tiết ra độc tố histamine – nguyên nhân gây ngộ độc cá biển với các triệu chứng: đỏ mặt, nổi mẩn, ngứa, đau đầu, buồn nôn.
Không ăn hải sản cùng các thực phẩm “kỵ nhau”
Trong ẩm thực, có nhiều sự kết hợp tưởng ngon nhưng lại nguy hiểm khi ăn cùng hải sản. Một số loại thực phẩm có thể gây phản ứng hóa học bất lợi, làm mất dinh dưỡng, hoặc tệ hơn là gây ngộ độc.
Không ăn quá nhiều hoặc ăn sai thời điểm
Dù hải sản rất bổ, nhưng “cái gì nhiều quá cũng không tốt”. Ăn quá nhiều hoặc ăn vào thời điểm không phù hợp dễ gây dị ứng, tiêu hóa kém, rối loạn chuyển hóa và mất cân bằng dinh dưỡng.
Ăn quá nhiều dễ gây dị ứng và thừa đạm
Hải sản – đặc biệt là tôm, cua, mực, cá biển sâu – chứa protein lạ mà cơ thể dễ nhầm là “chất lạ”, từ đó kích hoạt phản ứng dị ứng histamine. Biểu hiện có thể là:
Trường hợp nặng có thể dẫn đến sốc phản vệ nguy hiểm tính mạng.
Ngoài ra, ăn hải sản liên tục, nhiều ngày liền khiến cơ thể thừa đạm, tăng axit uric – yếu tố hàng đầu gây bệnh gout.
Ăn sai thời điểm gây hại dạ dày
Không nên ăn hải sản khi bụng đói vì acid trong dạ dày sẽ phản ứng mạnh với protein, gây đau rát, trào ngược.
Buổi tối, đặc biệt sau 19h, cũng không nên ăn quá nhiều hải sản, vì lúc này cơ thể ít vận động, protein khó tiêu, dễ gây đầy bụng, khó ngủ.
Ăn hải sản khi đang bệnh hoặc cơ thể yếu
Người bị ho, cảm cúm, viêm họng, hen suyễn, đau khớp, gout hoặc dị ứng da nên tránh hải sản. Vì đạm và histamine trong hải sản có thể kích thích phản ứng viêm, khiến bệnh nặng hơn.
Ăn quá nhiều hoặc ăn vào thời điểm không phù hợp dễ gây dị ứng, tiêu hóa kém, rối loạn chuyển hóa và mất cân bằng dinh dưỡng.
Một số lưu ý thêm khi ăn hải sản để an toàn tuyệt đối
Ngoài ba “không” chính, bạn nên ghi nhớ thêm vài nguyên tắc nhỏ sau:
Không ăn hải sản chết hoặc có mùi lạ.
Hải sản chết lâu dễ sinh ra histamine và độc tố, dù nấu chín vẫn có thể gây ngộ độc.
Không dùng đồ kim loại cũ, rỉ sét để nấu hoặc bảo quản hải sản.
Vì axit amin trong hải sản phản ứng với kim loại sinh ra chất độc, làm giảm dinh dưỡng.
Không ăn phần đầu, ruột hoặc gan của cá biển sâu.
Đây là nơi tích tụ nhiều kim loại nặng (thủy ngân, chì, cadmium).
Không ăn hải sản cùng thuốc kháng sinh hoặc thuốc hạ axit dạ dày.
Một số loại thuốc có thể phản ứng với canxi và kẽm trong hải sản, làm giảm hiệu quả hoặc gây khó tiêu.
