78% người Việt là nạn nhân hoặc biết về phát ngôn gây thù ghét trên mạng xã hội

Khảo sát của Chương trình nghiên cứu Internet và Xã hội (VPIS) cho thấy, 78% người dùng mạng tại Việt Nam khẳng định từng là nạn nhân hoặc biết những trường hợp phát ngôn gây thù ghét trên mạng xã hội.

Vnexpress đưa tin, thông tin trên được công bố tại Hội thảo "Phát ngôn gây thù ghét và các giải pháp hướng tới môi trường mạng xã hội an toàn và giải pháp bền vững", tổ chức tại Hà Nội ngày 12/4.

TS Phạm Hải Chung, đồng trưởng ban Internet và truyền thông của chương trình cho biết, ở Việt Nam, phát ngôn gây thù ghét lan tràn dưới nhiều hình thức song nhiều nhất vẫn là phỉ báng và bịa đặt thông tin. Theo khảo sát của VPIS, 61,7% người dùng mạng xã hội từng chứng kiến hoặc trở thành nạn nhân của trò nói xấu, phỉ báng, bôi nhọ danh dự và 46,6% từng bị vu khống, bịa đặt thông tin. Nạn nhân gần như bất lực, cách duy nhất có thể làm là yêu cầu gỡ bỏ thông tin sai trái trên.

Bà Chung cũng đưa ra con số về độ nghiện mạng xã hội của người Việt. Năm 2009 trung bình mỗi ngày mỗi người dân xem tivi 5 tiếng nhưng nay 5 tiếng đó đã dành cho mạng xã hội và Internet. Việt Nam đang có hơn 35 triệu người dùng mạng xã hội (chiếm 37% dân số) với thời lượng trung bình 138 phút mỗi ngày, cao hơn với mức độ trung bình toàn cầu 31%.

Cùng đưa tin về buổi Hội thảo, báo Dân Việt dẫn lời ông Nguyễn Thanh Lâm, Cục trưởng Cục Phát thanh truyền hình và thông tin điện tử thuộc Bộ Thông tin và Truyền thông (TTTT) cho biết thời gian qua, Bộ TTTT đã và đang thực hiện hàng loạt các giải pháp đồng bộ bao gồm ban hành các quy định mới phù hợp với diễn biến thực tại của mạng xã hội và tiến hành đối thoại, kêu gọi sự hợp tác và trách nhiệm hơn nữa từ các nhà cung cấp nền tảng mạng xã hội.

Ông Lâm cũng đánh giá, hội thảo là một cơ hội để các nhà hoạch định chính sách, các nhà nghiên cứu, cộng đồng và doanh nghiệp cùng thảo luận các giải pháp khả thi để hướng tới các giải pháp lâu dài và bền vững cho cộng đồng sử dụng mạng xã hội tại Việt Nam.

Dưới góc nhìn khoa học, bằng những ví dụ cụ thể từ cuốn “Thiện, ác và smartphone”, TS Đặng Hoàng Giang đã đưa ra thực trạng của văn hóa lăng nhục công cộng thời mạng xã hội tại Việt Nam: “Chúng ta đang chứng kiến sự phục sinh đáng kinh ngạc của hiện tượng làm nhục công cộng. Trong thời đại của Internet, chưa bao giờ con người lại bị lăng nhục nhanh, nhiều và dễ dàng đến thế. Sự vô hình của những cư dân mạng khác cũng làm chúng ta có xu hướng thờ ơ với nỗi đau của họ. Chúng ta không hình dung ra đằng sau cái bình luận hay cái avatar đó là một con người bằng xương bằng thịt”.

Cũng theo báo Dân Việt, TS Lê Thị Thiên Hương – Đại học Poitiers, Pháp chia sẻ một số giải pháp cho vấn nạn phát ngôn gây thù ghét trên mạng xã hội tại Pháp, trong đó nhấn mạnh: “Giải pháp đầu tiên chính là đặt ra khuôn khổ luật pháp rõ ràng, cụ thể và nghiêm khắc cho phát ngôn trên mạng xã hội. Không thể để mạng xã hội trở thành “vùng vô luật”.

Giải pháp khác, ở quy mô lớn hơn và hiệu quả hơn, theo TS Thiên Hương chính là việc năm 2016 Ủy ban Châu Âu đã đưa ra một “Bộ luật ứng xử”, trong đó các nhà cung cấp dịch vụ mạng xã hội đưa ra hàng loạt cam kết chống lại phát ngôn thù hận trên mạng tại châu Âu. Rõ ràng, ngoài các quy định pháp lý cụ thể và nghiêm khắc, các biện pháp nhằm vào việc xử lý nhanh chóng thông báo vi phạm, xóa nội dung vi phạm là điều cần thiết”.

Tuy nhiên, bà Thiên Hương cũng cho rằng việc cấm phát ngôn thù hận trên mạng không phải là giải pháp “đủ”. Giáo dục chính là một trong những giải pháp bổ sung và không kém phần quan trọng.

Báo VTC News cũng dẫn lời TS Andreas Mattsson, Trường ĐH Lund (Thụy Điển) lấy dẫn chứng cho hay: “Vừa qua một vận động viên bóng ném khá nổi tiếng cũng đã trở thành nạn nhân của mạng xã hội. Rất nhiều những lời bình luận lăng mạ, thù ghét từ cộng đồng mạng xã hội nhắm vào anh ta".

TS Andreas Mattsson cũng bày tỏ mong muốn, người dùng mạng xã hội hãy có trách nhiệm. Trách nhiệm với chính mình cũng như với cộng đồng. Chúng ta phải giúp đỡ nhau, làm sao có được dòng thông tin chính xác và có ích, tránh những tin giả mạo.

Tổng hợp