Trong tác phẩm Tây Du Ký 1986, Ngô Thừa Ân xây dựng hình tượng Tôn Ngộ Không là một nhân vật có phần ngang bướng, nổi loạn, từng đại náo thiên cung khiến các vị thần tiên bao phen lao đao.
Dù vậy, Ngộ Không cũng không đấu lại Phật Tổ Như Lai, phải chịu kết cục bị giam dưới Ngũ Hành Sơn suốt 500 năm ròng rã. Do đó, nhiều độc giả cho rằng Phật Tổ Như Lai mới là nhân vật bất bại trong Tây Du Ký.
Tuy nhiên có một chi tiết từng khiến nhiều người bất ngờ: Tỳ Bà Tinh - nữ yêu quái chẳng những không sợ Phật Tổ mà còn khiến thầy trò Đường Tăng gặp nạn thảm hại.
Tỳ Bà Tinh trong tác phẩm Tây Du Ký 1986.
Tỳ Bà Tinh năm xưa là một con bọ cạp từng đến Tây Thiên nghe Phật Tổ giảng kinh và tu hành suốt nhiều năm trời.
Có lần Như Lai vô tình đụng vào con bọ cạp, nó lập tức cong đuôi đốt vào tay trái của Ngài rồi bỏ trốn. Như Lai bị đốt rất đau, liền hạ lệnh cho Kim Cang truy bắt con bọ cạp thành tinh này. Song nó chẳng những không sợ mà còn cả gan xuống trần xây Tỳ Bà Động ở Nữ Nhi Quốc.
Khi nghe được tin tức Đường Tăng phải đi qua Nữ Nhi Quốc, Tỳ Bà Tinh vô vùng vui mừng. Điều đáng nói nằm ở chỗ, yêu nữ này không muốn ăn thịt Đường Tăng để trường sinh bất lão như những kẻ khác. Thứ mà nó xem trọng vốn là vẻ ngoài của Đường Huyền Trang và một mực muốn kết thành phu thê với ông.
Sau khi thầy trò Đường Tăng đặt chân tới Nữ Nhi Quốc, Tỳ Bà Tinh đã dùng mưu kế bắt vị hòa thượng này về Tỳ Bà Động của mình. Suốt khoảng thời gian đó, yêu nữ này dùng đủ mọi cách để mê hoặc của Đường Tăng.
Tỳ Bà Tinh mê hoặc Đường Tăng nhưng không thành.
Trong nguyên tác, khi mô tả cuộc giao chiến giữa Ngộ Không và Tỳ Bà Tinh, tác giả Ngô Thừa Ân viết: “Ba người đánh một hồi không phân thắng bại. Nữ quái nhảy vọt lên, lấy vật chi không biết, móc phớt da đầu Tôn Hành Giả. Tôn Hành Giả la lớn chạy ngay, Bát Giới đua theo bén gót. Nữ quái đắc thắng lui vào động”.
Nếu như đa số yêu quái nghe danh Đại Thánh nếu không sợ hãi thì cũng nể vì đôi phần, riêng Tỳ Bà Tinh thì coi thường ra mặt. Một mình nàng ta song đấu với cả Ngộ Không lẫn Bát Giới – vốn là Thiên Bồng Nguyên Soái của thiên đình mà chẳng hề nao núng. Đã thế còn có độc chiêu khiến Ngộ Không ôm đầu thua chạy.
Bình thường, mỗi khi thầy trò Đường Tăng gặp đại nạn thì Quan Âm Bồ Tát sẽ xuất hiện, hoặc giả chính Tôn Ngộ Không phải đi xin trợ giúp. Lần này, khi Tam Tạng bị bắt còn huynh đệ Ngộ Không bị Tỳ Bà Tinh đánh cho ‘thất điên bát đảo’, Quan Âm cũng xuất hiện. Có điều bà lại không trực tiếp ra tay xử lý nữ quái này mà chỉ mách nước.
Quan Âm nói: "Con ấy dữ lắm, cặp thiết xa là càng nó, còn cái đuôi cong cong chích người thì nhức chết, gọi là đão mã độc, vốn thiệt nó là con bò cạp cái thành tinh. Nguyên trước đó nghe kinh tại chùa Lôi Âm, Phật Tổ thấy loài độc thì không ưa, nên xô nó một cái, nó chích ngón tay Phật Tổ nhức quá, nên Phật Tổ truyền Kim cang bắt nó. Nếu muốn cứu Tam Tạng thì phải lên cung Quang Minh mà viện sao Mão Nhật Kê...".
Mão Nhật Kê tới giúp Tôn Ngộ Không.
Xét về thực lực, Mão Nhật Tinh Quân không thần thông bằng Tề Thiên Đại thánh. Tuy nhiên, trường hợp này Đại Thánh buộc phải cần đến "cứu viện".
Trong tự nhiên, gà vốn là khắc tinh của bọ cạp. Vì thế nên khi vừa trông thấy bản thể ấy, Tỳ Bà Tinh vốn đang đắc ý đã trở nên vô cùng hoảng sợ, dù muốn chạy trốn nhưng lại chẳng thể nào nhúc nhích.
Chứng kiến gà trống mở miệng, Tỳ Bà Tinh hãi hùng tới mức hiện nguyên hình thành một con bọ cạp. Mão Nhật Tinh Quân cất hai tiếng gáy, thanh âm vừa vang lên, bọ cạp tinh đã chết cứng trên mặt đất.
Kết quả là một yêu quái có thể đả thương Phật Tổ, đánh lại Ngộ Không, Bát Giới đã bị tiêu diệt chỉ bằng hai tiếng gáy, quả khiến cho người xem có phần bất ngờ.
Mộc Miên (T/h)