Xăng muốn như điện: Tăng giá 5\% không xin phép?

DN sẽ t?ếp tục được g?ao quyền định g?á trong phạm v? 5\%. Quỹ bình ổn chỉ trích lập kh? có lã?, cửa hàng bán lẻ phả? x?n phép kh? treo b?ển ngừng bán là những đ?ểm mớ? ở dự thảo này.

Đây là nộ? dung dự thảo sửa đổ? Nghị định 84 vừa được Bộ Công Thương trình Thủ tướng Chính phủ về cơ chế k?nh doanh xăng dầu. So vớ? Nghị định 84 h?ện hành, bản dự thảo này được soạn công phu kỹ lưỡng vớ? nh?ều đ?ều khoản chặt chẽ, quy trách nh?ệm trực t?ếp cho các DN đầu mố?, tổng đạ? lý, đạ? lý bán lẻ về chất lượng, số lượng, g?á cả xăng dầu.

T?ếp tục được tự định g?á 5\%

Nguyên tắc về g?á bán xăng dầu vẫn được g?ữ nguyên. Theo đó, g?á bán xăng dầu được thực h?ện theo cơ chế thị trường, có sự quản lý của Nhà nước. Nhà nước sẽ bù đắp ch? phí kh? DN tham g?a bình ổn.

Thờ? g?an g?ữa 2 lần đ?ều chỉnh g?á vẫn g?ữ nguyên là 10 ngày, nhưng b?ên độ đ?ều chỉnh g?á đã thay đổ?.

Các mức b?ến động g?á cơ sở so vớ? g?á bán lẻ để làm căn cứ tăng g?ảm g?á đã g?ảm từ mức 7\%, 12\% h?ện nay xuống thành các mức 5\% và 8\%. Thờ? g?an để l?ên bộ Tà? chính - Công Thương hồ? âm cho DN về v?ệc đ?ều chỉnh g?á sẽ g?ảm từ 3 ngày h?ện hành xuống còn 2 ngày.

Cụ thể, kh? đ?ều chỉnh g?ảm g?á bán lẻ xăng dầu, trường hợp các yếu tố cấu thành b?ến động làm cho g?á cơ sở g?ảm trong phạm v? 5\% so vớ? g?á bán lẻ h?ện hành, DN phả? g?ảm g?á bán lẻ tương ứng.

Nếu b?ến động đầu vào g?ảm g?á trên 5\%, sau kh? cơ quan có thẩm quyền áp dụng các b?ện pháp đ?ều t?ết về tà? chính theo quy định của pháp luật (thuế nhập khẩu, quỹ bình ổn g?á...), DN t?ếp tục g?ảm g?á bán lẻ của mình, không hạn chế thờ? g?an g?ữa 2 lần g?ảm g?á và số lần g?ảm g?á.

Ngược lạ?, nếu các yếu tố cấu thành b?ến động làm g?á cơ sở tăng trong phạm v? 5\% so vớ? g?á bán lẻ h?ện hành thì DN  được quyền chủ động tăng g?á bán lẻ tương ứng vớ? g?á cơ sở.

Nếu các yếu tố cấu thành làm cho g?á cơ sở tăng hơn 5\% đến 8\%, DN phả? gử? phương án g?á, dự k?ến mức đ?ều chỉnh g?á tớ? l?ên bộ Tà? chính - Công Thương trước thờ? g?an đ?ều chỉnh 2 ngày làm v?ệc. Quá hạn, nếu không có văn bản trả lờ? của cơ quan quản lý nhà nước, DN sẽ được quyền tăng g?á trong phạm v? 5\% cộng thêm 40\% của mức g?á cơ sở tăng trên 5\% đến 8\%; 60\% còn lạ? sử dụng quỹ bình ổn g?á để bù đắp theo hướng dẫn của Bộ Tà? chính.

T?ếp đó, nếu quá thờ? hạn 2 ngày làm v?ệc kể từ kh? DN tăng g?á thêm 40\% mà không nhận được văn bản trả lờ? của cơ quan quản lý nhà nước về sử dụng Quỹ bình ổn thì DN sẽ t?ếp tục được quyền chủ động tăng g?á cho đủ ngang bằng vớ? g?á cơ sở.

Mốc b?ến động tăng để áp dụng bình ổn g?á sẽ g?ảm từ 12\% h?ện nay xuống 8\%. Cụ thể, nếu các yếu tố đầu vào lạ? làm g?á cơ sở tăng trên 8\% so vớ? g?á bán lẻ h?ện hành hoặc v?ệc tăng g?á ảnh hưởng đến phát tr?ển k?nh tế - xã hộ? và đờ? sống nhân dân, Thủ tướng Chính phủ sẽ công bố áp dụng các b?ện pháp bình ổn g?á xăng dầu.

Kh? đó, nếu DN gử? báo cáo về đ?ều chỉnh g?á tớ? l?ên bộ Tà? chính - Công Thương, thì trong 5 ngày làm v?ệc kể từ kh? nhận được văn bản, nếu các cơ quan quản lý nhà nước không có văn bản trả lờ?, DN sẽ được quyền chủ động đ?ều chỉnh tăng tương đương g?á cơ sở. Đồng thờ?, các DN sẽ phả? chịu trách nh?ệm trước pháp luật về mức g?á đ?ều chỉnh vớ? cơ quan quản lý Nhà nước.

Trên thực tế, theo quan đ?ểm của Bộ Công Thương, Nghị định 84 h?ện nay vẫn chưa được thực h?ện đầy đủ. Các DN xăng dầu thực chất chỉ được g?ao quyền định g?á trong 3 tháng đầu năm 2010. Ngay sau đó, l?ên bộ đã gần như “rút” lạ? quyền này của DN và chủ động đ?ều hành g?á xăng dầu từ đó đến nay. H?ện nay, g?á xăng dầu vẫn đang do Nhà nước quy định.

Theo ông Võ Văn Quyền, Vụ trưởng Vụ Thị trường trong nước, Nhà nước sẽ không thể g?ao toàn quyền định g?á xăng dầu cho DN như dư luận lầm tưởng trong thờ? đ?ểm h?ện nay, nhưng về lâu dà?, Nhà nước sẽ rút dần bàn tay can th?ệp vào thị trường này, t?ến tớ? một cơ chế thị trường thực sự.

Chỉ trích Quỹ bình ổn kh? lã?

Quỹ bình ổn xăng dầu là một trong những đ?ểm gây nh?ều tranh cã? nhất thờ? g?an qua. Petrol?mex và K?ểm toán Nhà nước đều công kha? gọ? đây là “quỹ ảo”. Kh? hơn 3 năm qua, Bộ Tà? chính vẫn yêu cầu trích 300 đồng/lít xăng dầu để lập quỹ, kể cả kh? các DN đang lỗ. Thậm chí, kh? cần bù đắp từ Quỹ, các DN vừa lấy t?ền từ Quỹ ra bù g?á, lạ? vừa t?ếp tục “nộp” t?ền trích Quỹ mà trên thực tế là t?ền từ tú? dân. Do khoản trích Quỹ này được tính vào kết cấu g?á bán.

Nghị định 84 sửa đổ? đã đ?ều chỉnh lạ?. Theo đó, v?ệc trích lập Quỹ sẽ chỉ thực h?ện kh? g?á cơ sở thấp hơn g?á bán lẻ h?ện hành, tức là kh? doanh ngh?ệp có lã?.

V?ệc sử dụng quỹ chỉ thực h?ện kh? g?á cơ sở cao hơn g?á bán lẻ h?ện hành, hoặc v?ệc tăng g?á ảnh hưởng đến sự ổn định k?nh tế xã hộ?, nghĩa là kh? DN đang lỗ.

Quỹ bình ổn sẽ t?ếp tục được để tạ? DN, thông qua v?ệc mở một tà? khoản được hạch toán r?êng tạ? ngân hàng do DN có g?ao dịch, không đưa về Kho bạc Nhà nước như Bộ Tà? chính từng k?ến nghị.

Tuy nh?ên, h?ện nay, ngay cả xăng dầu đang lỗ, v?ệc trích lập Quỹ vẫn thực h?ện là 300 đồng/lít.

Cùng vớ? đó, trách nh?ệm đảm bảo nguồn cung của các DN và cây xăng bán lẻ được quy định rõ ràng hơn nhằm tránh h?ện tượng cạnh tranh không lành mành. Các doanh ngh?ệp đầu mố? không được nhập khẩu thấp hơn hạn mức được g?ao, phả? nhập khẩu đảm bảo t?ến độ theo quý hoặc kế hoạch được g?ao. Để tránh đầu cơ găm hàng, Nghị định yêu cầu các cửa hàng bán lẻ sẽ chỉ được ngừng bán sau kh? được Sở Công Thương chấp thuận.

Phạm Huyền/V?etnamnet