Vụ phá đường dây thuốc giả: Phẫn nộ những kẻ kinh doanh "vũ khí giết người thầm lặng" dưới vỏ bọc thuốc chữa bệnh

Ngày 16/4, Công an tỉnh Thanh Hóa cho biết Phòng Cảnh sát kinh tế vừa triệt phá đường dây sản xuất, buôn bán thuốc tân dược giả hoạt động trên phạm vi toàn quốc, bắt giữ 14 đối tượng về hành vi “sản xuất, buôn bán hàng giả là thuốc phòng bệnh, thuốc chữa bệnh”.

14 đối tượng này bị cáo buộc đã sản xuất và tiêu thụ hàng chục nghìn hộp thuốc giả, thu lợi bất chính hơn 200 tỉ đồng. Cơ quan chức năng thu giữ gần 10 tấn tang vật, bao gồm thuốc thành phẩm, hơn 18.000 vỏ hộp, 142 kg nguyên liệu cùng nhiều máy móc phục vụ sản xuất. Các đối tượng sử dụng nhiều thủ đoạn tinh vi để làm giả hàng loạt loại thuốc.

Cơ quan chức năng tỉnh Thanh Hóa đã thu giữ 21 loại thuốc tân dược, chữa xương khớp giả, gồm:

Các loại tân dược: 44 hộp Tetracyclin, 40 hộp Clorocid, 49 hộp Pharcoter, 52 hộp Neo-Codion (trị ho, kích ứng).

Các thuốc chữa xương khớp: 1.232 hộp nhức khớp tê bại hoàn; 4.122 hộp Tui Hua Shen Jing Tong (thường gọi là thuốc thoái hóa Singapore); 2.285 hộp trùng thảo sâm nhung bổ tỳ khai vị đại bổ hoàn; 1.923 hộp Profeessor’s Pill (thường gọi là khớp xanh); 5.172 hộp Mujarhabat Kapsul (thường gọi là khớp xanh); 2.017 hộp thuốc Gai cốt hoàn; 930 hộp thuốc tọa cốt thiên ma thống phong hoàn; 6.612 hộp thuốc Tuyết liên thiên ma bảo khớp hoàn; 1.014 hộp thuốc phong tê nhức Bạch Xà Vương; 4.743 hộp thuốc phong tê nhức Hổ Cốt Hoàn; 845 hộp thuốc đa xoang mũi; 4.012 hộp thuốc Viên vai cổ; 2.413 hộp thuốc Yuan Bone; 834 hộp thuốc thoái cốt hoàn plus; 515 hộp thuốc thoái hóa nhức khớp hoàn plus; 657 hộp thuốc thoái hóa tọa cốt đơn.

Sản xuất và tiêu thụ hàng chục nghìn hộp thuốc giả, thu lợi bất chính hơn 200 tỉ đồng

Bác sĩ Nguyễn Huy Hoàng, Trưởng bộ phận điều trị oxy cao áp của Trung tâm Nhiệt đới Việt – Nga, Bộ Quốc phòng nhận định, làm giả thuốc là hành vi vi phạm pháp luật nghiêm trọng, tiềm ẩn nhiều hiểm họa cho sức khỏe cộng đồng.

Theo Luật Dược 2016, thuốc giả là những sản phẩm không có hoạt chất, sai hoạt chất, sai liều lượng, hoặc giả mạo nhà sản xuất. Quan trọng, cần phân biệt thuốc giả với thuốc kém chất lượng – loại thuốc được cấp phép nhưng không đạt chuẩn do lỗi kỹ thuật, không mang yếu tố lừa đảo.

Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) xếp thuốc giả là “vũ khí giết người thầm lặng” tại các quốc gia có hệ thống quản lý còn kẽ hở.

"Thuốc kê đơn – loại dược phẩm đòi hỏi chỉ định nghiêm ngặt của bác sĩ – đang bị làm giả với mức độ ngày càng tinh vi tại Việt Nam. Đây không chỉ là hành vi gian lận thương mại, mà còn là mối đe dọa trực tiếp đến sinh mạng con người, tạo áp lực cho hệ thống y tế, bóp nghẹt ngành dược phẩm chân chính và làm xói mòn niềm tin vào hệ sinh thái chăm sóc sức khỏe", BS Hoàng nói.

Vị chuyên gia chỉ ra, việc sử dụng thuốc giả, thuốc không đảm bảo chất lượng gây ra hậu quả vô cùng nghiêm trọng. 

Đầu tiên phải kể đến việc gây dị ứng, tổn thương gan - thận. Thuốc giả có thể chứa hóa chất độc hại, tạp chất hoặc nguyên liệu kém chất lượng. Việc sử dụng những loại thuốc này có thể gây dị ứng, ảnh hưởng gan – thận, hệ thần kinh, thậm chí dẫn đến tử vong nếu bị ngộ độc nặng.

Khiến bệnh nặng hơn, mất “thời gian vàng” điều trị. Người bệnh dùng thuốc giả sẽ không được điều trị đúng cách. Ví dụ, người bị nhiễm trùng nếu dùng kháng sinh giả thì bệnh không được kiểm soát, dễ chuyển nặng. Người mắc bệnh xương khớp nếu dùng thuốc giả có thể yên tâm ảo, trong khi bệnh vẫn âm thầm tiến triển.

Thuốc giả thường không chứa đủ hoặc không có hoạt chất điều trị, khiến bệnh nhân mất đi cơ hội chữa trị kịp thời.

"Đặc biệt, việc sử dụng thuốc giả làm người bệnh mất niềm tin vào bác sĩ, hệ thống y tế. Việc sử dụng thuốc giả khiến người bệnh hoài nghi về năng lực của bác sĩ, chất lượng điều trị hoặc chất lượng thuốc của doanh nghiệp chân chính. Điều này ảnh hưởng nghiêm trọng đến quá trình khám chữa bệnh và tuân thủ điều trị.

Khi người bệnh dùng thuốc không hiệu quả, họ dễ nghi ngờ bác sĩ, dược sĩ hoặc hệ thống y tế, ảnh hưởng đến cả quá trình điều trị”, bác sĩ Hoàng nhấn mạnh.

Bác sĩ Nguyễn Huy Hoàng, Trưởng bộ phận điều trị oxy cao áp của Trung tâm Nhiệt đới Việt – Nga

Theo bác sĩ Hoàng, việc phân biệt thuốc giả – thuốc thật ngày càng khó khăn vì công nghệ làm giả rất tinh vi, thậm chí ngay cả bác sĩ đôi khi cũng không thể nhận ra bằng mắt thường.

"Chống thuốc giả là cuộc chiến dài hơi cần cả hệ thống và người dân. Thuốc giả kê đơn không chỉ là mối đe dọa cho từng cá nhân, mà còn cho sức khỏe cộng đồng, sự phát triển của ngành dược và uy tín quốc gia. Cuộc chiến chống lại vấn nạn này không thể thành công nếu thiếu sự đồng lòng từ Chính phủ, cơ quan chức năng, đội ngũ y tế và chính người dân.

Khung pháp lý đã có, công nghệ đã sẵn, điều cần lúc này là sự hành động đồng bộ, quyết liệt và bền bỉ. Chỉ khi nào tất cả chúng ta cùng cảnh giác, lên tiếng và hành động, mới có thể từng bước đẩy lùi thuốc giả ra khỏi đời sống, bảo vệ tính mạng và niềm tin xã hội một cách bền vững", BS Hoàng cho hay.

5 bước hạn chế mua phải thuốc giả

- Mua thuốc tại nhà thuốc lớn, có giấy phép rõ ràng và dược sĩ tư vấn.

- Tránh mua thuốc qua mạng, hội nhóm, livestream, hoặc quảng cáo với giá rẻ bất thường.

- Ưu tiên thuốc có tem chống giả, mã QR hoặc mã vạch rõ ràng. Có thể dùng ứng dụng điện thoại để quét mã – nếu không hiện thông tin từ nhà sản xuất, nên nghi ngờ.

- Cẩn trọng với bao bì có dấu hiệu bị dán đè, bong tróc, chữ in lệch hoặc nhòe.

- Kiểm tra hạn sử dụng, số lô: nếu bị in mờ, tẩy xóa, hoặc không trùng khớp giữa hộp và vỉ thuốc – cần nghi ngờ là hàng giả.