Liên quan tới vụ va chạm giữa trực thăng và máy bay chở khách tại Washington khiến 67 người thiệt mạng, thượng nghị sĩ Ted Cruz, chủ tịch Ủy ban Thương mại, Khoa học và Giao thông Thượng viện Mỹ cho biết: Trực thăng UH-60 Black Hawk của lục quân Mỹ đã tắt Hệ thống Tự động Giám sát máy bay qua vệ tinh và Phát quảng bá (ADS-B) vào thời điểm va chạm.
ADS-B là công nghệ mới dựa trên vệ tinh nhằm trao đổi thông tin, định vị và giám sát hành trình của máy bay. Khi hệ thống được kích hoạt, các dữ liệu như vị trí, độ cao, vận tốc, mã định danh máy bay, số hiệu, loại máy bay do vệ tinh cung cấp sẽ được truyền đến thiết bị thu ở trạm mặt đất và phát quảng bá rộng rãi qua sóng vô tuyến lên không trung với chu kỳ một lần mỗi giây. Dữ liệu vị trí máy bay do ADS-B cung cấp có độ sai lệch dưới 10 m.
Bất kỳ thiết bị thu nào trong khoảng cách khoảng 320 km cũng có thể nhận được tín hiệu ADS-B, bao gồm các bộ thu từ những máy bay khác. Nó cho phép nhân viên không lưu theo dõi chính xác hành trình di chuyển của máy bay, trực thăng, giúp điều phối để ngăn các sự cố đáng tiếc xảy ra.
Theo ông Cruz, việc hệ thống ADS-B trên chiếc Black Hawk bị tắt trong quá trình huấn luyện là điều khiến ông quan ngại. "Trong sự việc này, kíp lái trực thăng đang diễn tập, không có bất kỳ nguy cơ nào về an ninh quốc gia buộc họ phải tắt ADS-B", ông nói.
Hiện trường vụ tai nạn máy bay của PSA Airlines và trực thăng lục quân Mỹ dọc theo sông Potomac. Ảnh: Getty
ADS-B là yếu tố quan trọng nhất trong việc định vị máy bay. Năm 2020, ADS-B trở thành trang bị bắt buộc trên hầu hết máy bay tại Mỹ, cho phép dữ liệu từ phi cơ được tự động gửi tới các trạm thu mà không cần sự can thiệp của phi công.Yêu cầu trang bị ADS-B trên mọi máy bay được xem là một lớp bảo đảm an toàn bổ sung cho các sân bay. Nhờ có ADS-B, nhân viên mặt đất tránh được tình trạng phụ thuộc hoàn toàn vào radar định vị của đài kiểm soát không lưu, vốn có rủi ro "chậm nhịp" khoảng vài giây.
ADS-B là công nghệ vượt trội bộ phát này và đáng lẽ phải được kích hoạt liên tục trong quá trình huấn luyện.
Người phát ngôn lục quân Mỹ Roger Cabiness từ chối bình luận về tuyên bố của ông Cruz, kêu gọi không phỏng đoán khi NTSB chưa công bố kết luận điều tra.
Như đã đưa tin trước đó, vụ va chạm trên không khiến cả máy bay chở khách và trực thăng quân sự rơi xuống sông Potomac. Chiếc CRJ700 chở 64 hành khách và thành viên tổ lái, trên trực thăng UH-60 có ba quân nhân. Giới chức Mỹ đã trục vớt toàn bộ 67 thi thể.
Trước khi vụ va chạm xảy ra, phi công trực thăng đã trò chuyện với kiểm soát viên không lưu, xác nhận nhìn thấy máy bay chở khách. Bộ phận kiểm soát không lưu hướng dẫn trực thăng đi theo tuyến đường định sẵn, "bay qua phía sau" máy bay.
NTSB cho biết tham số độ cao của máy bay CRJ700 và trực thăng UH-60 có mâu thuẫn. Dữ liệu từ hộp đen của CRJ700 cho thấy máy bay ở độ cao khoảng 99 m với sai số 7,6 m, còn thông tin thu từ tháp kiểm soát không lưu cho thấy UH-60 bay ở độ cao 61 m, mức tối đa mà trực thăng được di chuyển trong khu vực.
Khoảnh khắc va chạm giữa máy bay và trực thăng quân sự. Ảnh cắt từ clip
Các điều tra viên cho biết có thể đối chiếu khác biệt sau khi giải mã hộp đen của trực thăng và sẽ tinh chỉnh dữ liệu thu từ tháp kiểm soát không lưu. Họ hy vọng sẽ đưa ra được báo cáo sơ bộ trong vòng 30 ngày. Các cuộc điều đang được triển khai dưới sự chỉ đạo của Ủy ban An toàn giao thông quốc gia Mỹ.
Vụ tai nạn đã làm dấy lên lo ngại về an toàn hàng không và tình trạng thiếu hụt nhân viên kiểm soát không lưu tại sân bay đông đúc phục vụ thủ đô Mỹ.
Không phận xung quanh khu vực Washington có 3 sân bay thương mại, nhiều căn cứ quân sự và một số quan chức chính phủ thường di chuyển bằng trực thăng.