Vụ án Trịnh Văn Quyết: Vì sao cựu Vụ trưởng biết sai nhưng vẫn làm?

Lãnh đạo HoSE giúp sức cho Trịnh Văn Quyết chiếm đoạt 3.600 tỷ đồng như thế nào?

Thông tin trên báo Tuổi trẻ, theo kết luận điều tra, CTCP xây dựng FLC Faros, tiền thân là Công ty xây dựng và đầu tư hạ tầng Vĩnh Hà, được thành lập vào năm 2011 với vốn điều lệ khởi đầu 1,5 tỷ đồng.

Ông Lê Hải Trà, cựu Tổng giám đốc Sở Giao dịch chứng khoán TP.HCM, bị đề nghị truy tố trong vụ án liên quan Trịnh Văn Quyết. Ảnh: HSX

Quy mô vốn này được giữ nguyên trong hơn 3 năm tiếp theo. Tuy nhiên chưa tới hai năm sau đó, từ năm 2014 - 2016 ông Trịnh Văn Quyết đã làm thủ tục tăng vốn điều lệ khống từ 1,5 tỷ đồng lên 4.300 tỷ đồng, tương ứng với 430 triệu cổ phần của FLC Faros.

Thời điểm này, ông Quyết đưa ra kế hoạch biến Faros thành công ty đại chúng để niêm yết trên sàn chứng khoán Sở Giao dịch chứng khoán TP HCM (HoSE). 

Kế hoạch này của ông Quyết đã được các ông Trần Đắc Sinh, Lê Hải Trà cùng một số cán bộ khác tại HoSE và Trung tâm Lưu ký chứng khoán Việt Nam "giúp sức".

Theo kết luận, HoSE hoạt động theo mô hình công ty TNHH một thành viên do Nhà nước nắm 100% vốn điều lệ, Bộ Tài chính là đại diện chủ sở hữu. HoSE có chức năng tổ chức niêm yết, giao dịch chứng khoán, giám sát việc chấp hành quy định pháp luật về thị trường chứng khoán.

Sau khi nhận được hồ sơ đề nghị niêm yết cổ phiếu của Faros, ông Sinh với vai trò là chủ tịch HĐQT HoSE biết báo cáo kiểm toán về tài chính năm 2014 và 2015 của doanh nghiệp này không phù hợp. Báo cáo vi phạm lưu ý lớn rằng "không đủ cơ sở để xác định số vốn thực góp".

Tuy nhiên do mối quan hệ cá nhân và nhiều lần được Trịnh Văn Quyết cùng Doãn Văn Phương (cựu tổng giám đốc Tập đoàn FLC, đã bỏ trốn) nhờ giúp đỡ nên ông Sinh đã hỗ trợ để Faros được niêm yết, kết luận nêu.

Ông Sinh bị cáo buộc nhiều lần trực tiếp chỉ đạo cấp dưới là Trà, Vũ, Hằng tạo điều kiện sớm niêm yết cổ phiếu cho Faros.

Ông Lê Hải Trà được xác định là người có trình độ, kinh nghiệm trong quản lý nhà nước về chứng khoán. Ông Trà có nhiệm vụ trực tiếp nghiên cứu, thẩm định hồ sơ niêm yết để đưa ra ý kiến độc lập là chấp thuận hay không về việc đăng ký niêm yết trên HoSE.

Cũng giống như ông Sinh, ông Trà bị cáo buộc biết rõ báo cáo kiểm toán về tài chính của Faros có vi phạm bởi "chưa có căn cứ xác định số vốn thực góp".

Quá trình thẩm định, ông Trà đã hai lần hội ý với các thành viên hội đồng niêm yết và đều thống nhất Faros chưa đủ điều kiện, yêu cầu công ty phải giải trình.

Ngày 22/8/2016, hội đồng niêm yết mới nhận được báo cáo giải trình của công ty, dù chưa có thời gian nghiên cứu nhưng trong cuộc họp trưa cùng ngày, ông Trà và các thành viên của hội đồng đã đồng ý với báo cáo này, kết luận nêu.

Trong cuộc họp ngày hôm sau, ông Trà và các thành viên khác tiếp tục đồng ý chấp thuận niêm yết đối với cổ phiếu của Faros.

Tại cơ quan điều tra, ông Trà thừa nhận hành vi và khai nguyên nhân phạm tội là "do có mối quan hệ nên muốn giúp đỡ Trịnh Văn Quyết và Doãn Văn Phương".

"Việc chấp thuận niêm yết giúp cho Faros có điều kiện thu hút vốn của các nhà đầu tư trên thị trường và HoSE có doanh thu từ thu phí niêm yết, phí giao dịch chứng khoán, thông qua đó nâng cao uy tín bản thân", ông Trà khai.

Sai phạm của ông Sinh và ông Trà dẫn đến hậu quả Trịnh Văn Quyết được niêm yết 430 triệu cổ phiếu hình thành từ vốn góp khống trên sàn chứng khoán, thực hiện việc lừa đảo chiếm đoạt hơn 3.600 tỷ của nhà đầu tư, kết luận nêu.

Vụ trưởng "biết sai vẫn làm”

Theo Kết luận điều tra bổ sung, cựu Chủ tịch FLC Trịnh Văn Quyết và các đồng phạm đã có hành vi thao túng thị trường chứng khoán, hưởng lợi bất chính 723 tỷ đồng và nâng khống vốn điều lệ CTCP Xây dựng Faros chiếm đoạt hơn 3.600 tỷ đồng, theo báo Pháp luật TP.HCM.

Cụ thể, trong quá trình Công ty Faros đề nghị chấp thuận công ty đại chúng, đăng ký, lưu ký chứng khoán, niêm yết cổ phiếu có liên quan đến một số cơ quan quản lý chứng khoán.

Theo đó, Vụ Giám sát Công ty đại chúng thuộc UBCKNN có chức năng, nhiệm vụ thẩm định, chấp thuận hồ sơ đăng ký công ty đại chúng và kiểm soát chất lượng của các đơn vị kiểm toán cho các công ty có lợi ích công chúng.

Với vai trò là Vụ trưởng, khi được giao chỉ đạo, thẩm định hồ sơ đăng ký công ty đại chúng của Công ty CP Xây dựng Faros, ông Lê Công Điền đã phát hiện hồ sơ đăng ký không đủ cơ sở để xác định số vốn thực góp, các Báo cáo kiểm toán không đúng pháp luật, không đủ cơ sở để đưa ra ý kiến chấp nhận toàn phần.

Thế nhưng ông Điền không thực hiện kiểm tra, xử lý đối với công ty kiểm toán, thu hồi báo cáo kiểm toán mà chỉ ký Văn bản số 4298/UBCK-GSDC ngày 1/7/2016 “về việc chấp thuận hồ sơ đăng ký công ty đại chúng”.

Sau đó công bố trên phương tiện thông tin của UBCKNN về việc chấp thuận hồ sơ đăng ký công ty đại chúng đối với CTCP Faros, có số vốn điều lệ là 4.300 tỷ đồng.

Từ đó, cựu Chủ tịch FLC Trịnh Văn Quyết và đồng phạm lợi dụng để thực hiện việc đăng ký lưu ký, đăng ký niêm yết 430 triệu cổ phiếu để thực hiện hành vi lừa đảo, chiếm đoạt tiền của các nhà đầu tư trên thị trường chứng khoán.

Tại Cơ quan điều tra, ông Lê Công Điền thừa nhận toàn bộ hành vi, nguyên nhân do Faros là công ty lớn, ông Trịnh Văn Quyết có nhiều mối quan hệ với lãnh đạo các cấp, sở hữu 1 công ty chuyên tư vấn pháp luật.

Khi thẩm định hồ sơ, ông Điền đã yêu cầu cung cấp thêm bằng chứng về việc góp vốn nhưng bị Công ty 2 lần có đơn khiếu nại vì cho rằng ông Điền làm vượt thẩm quyền, gây khó khăn cho doanh nghiệp. Do lo sợ, ảnh hưởng đến công việc của bản thân nên ông Điền biết sai vẫn làm.

Hành vi của ông Lê Công Điền đủ yếu tố cấu thành tội cố ý công bố thông tin sai lệch hoặc che giấu thông tin trong hoạt động chứng khoán, quy định tại khoản 2 Điều 209 Bộ luật Hình sự năm 2015.

Vân Anh (T/h)