Điều đầu tiên cần khẳng định, màu sắc của vỏ trứng không quyết định trực tiếp đến chất lượng dinh dưỡng bên trong. Sự khác biệt giữa trứng gà nâu và trứng gà trắng chủ yếu đến từ giống gà.
Thông thường, những con gà có lông trắng, dái tai trắng sẽ đẻ trứng vỏ trắng; còn những con gà có lông màu sẫm, dái tai đỏ lại cho ra trứng vỏ nâu. Yếu tố di truyền này đã được các nhà khoa học xác nhận từ lâu và hoàn toàn tự nhiên.
Về thành phần dinh dưỡng, lượng protein, vitamin hay khoáng chất trong hai loại trứng không chênh lệch quá nhiều, chỉ khác biệt nhẹ tùy vào chế độ ăn uống của đàn gà.
Tuy nhiên, việc trứng nâu thường đắt hơn không nằm ở chuyện giá trị dinh dưỡng cao hơn, mà xuất phát từ hàng loạt lý do khác liên quan đến quá trình nuôi dưỡng và thị hiếu tiêu dùng.
Một trong những nguyên nhân chính khiến trứng gà nâu có giá cao hơn trứng gà trắng nằm ở chính quá trình chăn nuôi.
Giống gà đẻ trứng nâu thường là những con gà to lớn, khỏe mạnh, do đó chúng cần lượng thức ăn nhiều hơn để phát triển và duy trì khả năng sinh sản.
Nếu so sánh với gà đẻ trứng trắng, mỗi con gà nâu thường tiêu thụ lượng thức ăn nhiều hơn từ 20–30%, kéo theo chi phí chăn nuôi tăng đáng kể.
Không chỉ tốn nhiều thức ăn, tốc độ sinh sản của gà nâu cũng chậm hơn. Chúng đẻ ít trứng hơn so với gà trắng trong cùng một khoảng thời gian.
Điều này có nghĩa là để thu được số lượng trứng nâu tương đương, người nông dân phải nuôi nhiều gà hơn, tốn kém hơn về thức ăn, chuồng trại và công chăm sóc. Toàn bộ những chi phí phát sinh này được cộng dồn và phản ánh vào giá bán cuối cùng, khiến trứng gà nâu trên thị trường thường cao hơn từ 20–40% so với trứng trắng.
Trứng gà nâu đắt hơn trứng trắng không phải vì bản thân nó chứa nhiều dinh dưỡng vượt trội, mà chủ yếu do chi phí chăn nuôi cao hơn, sản lượng thấp hơn, cùng với thị hiếu và niềm tin của người tiêu dùng về sự tự nhiên và an toàn.
Một yếu tố quan trọng khác chính là niềm tin của người tiêu dùng. Nhiều người cho rằng trứng gà nâu có giá trị dinh dưỡng cao hơn, giàu protein và chất béo lành mạnh hơn trứng trắng.
Trên thực tế, sự khác biệt về dinh dưỡng giữa hai loại trứng không quá lớn, nhưng tâm lý chung là “màu nâu thường gắn với sự tự nhiên, nguyên chất và giàu dưỡng chất hơn”. Chính niềm tin này khiến nhu cầu tiêu thụ trứng nâu tăng mạnh, dẫn đến giá thành bị đẩy lên cao hơn so với trứng trắng.
Ngoài ra, trong nhiều chiến dịch tiếp thị, trứng gà nâu thường được quảng bá như sản phẩm “hữu cơ”, “sạch” hoặc “từ gà thả vườn”, trong khi trứng trắng lại thường gắn liền với hình ảnh chăn nuôi công nghiệp.
Điều này góp phần tạo nên sự khác biệt về mặt hình ảnh, làm người tiêu dùng sẵn sàng chi nhiều tiền hơn để mua trứng nâu, dù chưa hẳn mọi lô trứng nâu đều đến từ mô hình chăn nuôi hữu cơ.
Không thể phủ nhận rằng thói quen mua sắm cũng đóng vai trò quan trọng trong việc hình thành giá cả. Ở nhiều quốc gia, trứng gà nâu được ưa chuộng hơn hẳn trứng trắng vì người dân cho rằng loại trứng này có hương vị đậm đà và tốt cho sức khỏe.
Ngược lại, ở một số nước khác, trứng trắng lại chiếm ưu thế vì gắn với hình ảnh sạch sẽ, dễ chế biến và bảo quản.
Tại Việt Nam, phần lớn người tiêu dùng thường ưu tiên lựa chọn trứng gà nâu, đặc biệt trong các gia đình có thói quen ăn uống thiên về sự “tự nhiên” và “gần gũi”. Chính nhu cầu này đã khiến giá trứng gà nâu cao hơn, bởi quy luật cung cầu luôn tác động trực tiếp đến thị trường: cầu cao mà cung hạn chế sẽ làm giá tăng.
Màu vỏ trứng chỉ là yếu tố bên ngoài, còn giá trị dinh dưỡng thực sự lại nằm ở cách đàn gà được nuôi dưỡng và môi trường sống của chúng.
Một khía cạnh khác ít người để ý đến là khả năng bảo quản. Trứng gà trắng thường có vỏ mỏng hơn, dễ vỡ trong quá trình vận chuyển và lưu kho.
Trứng gà nâu có lớp vỏ dày, chắc chắn hơn, nhờ đó giảm tỷ lệ hư hỏng khi phân phối trên diện rộng. Các nhà bán lẻ thường coi đây là điểm cộng, sẵn sàng nhập trứng nâu nhiều hơn và chấp nhận bán với giá cao hơn để bù đắp các chi phí logistics.
Tuy nhiên, lớp vỏ dày hơn không đồng nghĩa với việc dinh dưỡng bên trong tốt hơn. Nó chỉ đơn giản là yếu tố vật lý tự nhiên, song lại góp phần khiến trứng nâu được đánh giá cao hơn về mặt “chất lượng cảm quan”. Người tiêu dùng, khi nhìn thấy vỏ trứng nâu dày và chắc, thường yên tâm hơn về độ an toàn, từ đó sẵn lòng bỏ thêm tiền để mua.
Câu hỏi nhiều người quan tâm là: “Vậy trứng nâu có tốt hơn trứng trắng không?”. Câu trả lời là không hẳn. Về mặt dinh dưỡng, cả hai loại trứng gần như tương đương, và sự khác biệt chỉ đáng kể khi so sánh chế độ ăn uống của gà, ví dụ gà thả vườn ăn thức ăn tự nhiên so với gà nuôi công nghiệp ăn cám tổng hợp.
Điều này có nghĩa rằng nếu muốn chọn trứng chất lượng, người tiêu dùng nên chú ý đến nguồn gốc và quy trình chăn nuôi thay vì chỉ dựa vào màu sắc vỏ trứng.
Tuy nhiên, không thể phủ nhận rằng trứng gà nâu vẫn mang lại sự yên tâm nhất định cho người mua nhờ hình ảnh gắn liền với “tự nhiên” và “hữu cơ”. Trong bối cảnh thực phẩm bẩn và hóa chất đang là mối lo ngại, sự khác biệt về niềm tin đôi khi quan trọng hơn cả số liệu khoa học.