Thời tiết thay đổi đột ngột, nhất là khi có sự chênh lệch lớn giữa nóng và lạnh, khiến cơ thể khó thích nghi kịp, dẫn đến rối loạn lưu thông khí huyết, gây ra các triệu chứng như đau đầu, cứng cổ, mỏi vai gáy, chân tay bủn rủn, thậm chí run rẩy, buồn nôn. Trong quan niệm y học cổ truyền, đây chính là biểu hiện của “phong hàn xâm nhập”, còn dân gian gọi ngắn gọn là trúng gió.
Nếu để cơ thể rơi vào trạng thái này lâu ngày, các mạch máu có thể bị co thắt, tuần hoàn máu kém đi, hệ miễn dịch suy giảm khiến sức khỏe giảm sút. Vì vậy, ông bà ta từ xưa đã tìm ra những phương pháp hỗ trợ đơn giản, trong đó có cách dùng bạc hoặc các vật kim loại trơn nhẵn để đánh gió, giúp khí huyết được lưu thông, giảm cảm giác mỏi mệt.
Cạo gió hay đánh gió mang lại hiệu quả khi giúp cơ thể thoải mái hơn. (Ảnh minh họa)
Trong nhiều vật dụng có thể dùng để đánh gió, chẳng hạn như thìa sứ, muỗng inox hay đồng xu, thì đồ bạc lại được nhiều người ưa chuộng.
Lý do nằm ở chỗ:
- Tính dẫn nhiệt và dẫn điện tốt: Bạc có khả năng dẫn nhiệt nhanh, khi tiếp xúc với da, sự ma sát tạo ra nhiệt lượng giúp làm ấm bề mặt cơ thể, giải phóng khí hàn, nhờ đó giúp cơ thể thoải mái hơn sau khi đánh gió.
- Khả năng phản ứng với độc tố và hóa chất: Trong dân gian, bạc thường được xem là kim loại “nhạy cảm” với môi trường. Khi gặp những chất độc hại hoặc cơ thể người bệnh có hiện tượng bất thường, bạc có thể đổi màu, từ đó giúp người đánh gió dễ quan sát và nhận biết tình trạng sức khỏe.
- Hiệu quả ma sát trên da: Bạc có bề mặt trơn, khi kết hợp với dầu gió, dầu tràm hay cao nóng, sẽ tạo nên lực ma sát vừa phải trên da, giúp khí huyết lưu thông, giãn cơ và giảm nhanh cảm giác nhức mỏi.
- Quan niệm tâm linh và niềm tin dân gian: Ngoài yếu tố vật lý, nhiều người tin rằng bạc có tác dụng trừ tà, kháng độc, bảo vệ sức khỏe. Vì vậy, việc dùng bạc để đánh gió không chỉ mang ý nghĩa trị liệu mà còn gắn liền với niềm tin tâm linh về sự an lành.
Không thể phủ nhận rằng phương pháp đánh gió bằng bạc đã trở thành một phần văn hóa chăm sóc sức khỏe trong đời sống người Việt. Tuy nhiên, để đạt hiệu quả và an toàn, người thực hiện cần lưu ý:
- Chỉ đánh gió ở những vùng cơ thể như lưng, vai, gáy, tay chân, tránh vùng bụng và ngực đối với trẻ nhỏ.
- Nên sử dụng dầu gió, dầu tràm hoặc các loại tinh dầu thảo mộc để giảm ma sát, tránh làm tổn thương da.
- Không nên đánh gió quá mạnh tay vì có thể gây bầm tím hoặc vỡ mao mạch dưới da.
- Người có bệnh nền như tim mạch, huyết áp, tiểu đường… cần tham khảo ý kiến bác sĩ trước khi thực hiện.