“Bác sống rất g?ản dị, mỗ? lần về quê bác chỉ thích ăn những món ăn dân dã, nghe những làn đ?ệu hò khoan, ân cần thăm hỏ? bà con lố? xóm, căn dặn con cháu phát huy tính tự lập, không được ỷ lạ? và không làm ảnh hưởng đến g?a phong, dòng họ…”
Từng là Ủy v?ên Bộ Chính trị, Tổng Tư lệnh, Bí thư Quân ủy Trung ương, Phó Thủ tướng, Bộ trưởng Bộ Quốc phòng và được co? là một trong những danh tướng hàng đầu thế g?ớ? nhưng Đạ? tướng Võ Nguyên G?áp vẫn là ngườ? sống rất g?ản dị, đờ? thường, chí công vô tư, luôn nghĩ đến tương la? của đất nước, sự ấm no của nhân dân và đặc b?ệt luôn dành sự yêu thương hết mực đố? vớ? con, cháu cùng bà con lố? xóm.
Ông Tôn hồ? tưởng lạ? những lần gặp Đạ? tướng
Trong tâm tưởng của ông Võ Đức Tôn (77 tuổ?, cháu gọ? Đạ? tướng bằng bác) vẫn còn nhớ như ?n những kỷ n?ệm trong những lần Đạ? tướng về thăm quê, được ngồ? bên bác ăn bữa cơm đạm bạc, thân mật. Chính ông Tôn cũng là ngườ? được Đạ? tướng g?ao trọng trách thay bác đ?ều hành ch?, phá? và dòng họ. Ông Tôn cũng được Đạ? tướng rất mực thương yêu, lần nào về quê bác cũng ân cần dặn dò ông khuyên răn con, cháu g?ữ vững g?a phong. Tuyệt đố? không được để cho con, cháu sau này làm những v?ệc trá? vớ? đạo lý, lương tâm và ảnh hưởng đến đất nước.
Cầm trên tay những tấm ảnh chụp chung vớ? Đạ? tướng, g?ọng ông Tôn nghẹn ngào: “Thật sự bác đã đ? thật rồ? sao, bác ra đ? mà con, cháu ở quê không kịp nhìn mặt bác lần cuố?”. Xúc động một hồ? lâu, ông Tôn kể lạ?: Sau ch?ến thắng Đ?ện B?ên Phủ, năm 1955, Đạ? tướng mớ? có cơ hộ? về thăm lạ? quê hương. Cũng lần đó, ông Tôn được gặp mặt bác lần đầu t?ên. Lúc đó ông Tôn đang tham g?a lao động tạ? Hợp tác xã thì b?ết bác về thăm. Ấn tượng đầu t?ên của ông là sự thân th?ện, gần gũ? của một vị Đạ? tướng đố? vớ? ngườ? dân quê nhà.
Lúc còn nhỏ, ông Tôn cũng đã được nghe ba mình kể về sự chăm chỉ, ham học của bác G?áp. Hễ đ? đâu bác cũng mang theo cuốn sách bên mình, kh? thì ra gốc gây lộc vừng trước nhà, kh? thì gốc mít, gốc khế vừa ngồ? hóng mát vừa đọc sách. Đến lúc 14 tuổ?, bác G?áp rờ? quê đ? lên thành phố học tập. Năm 1936, bác quay trở lạ? thăm quê rồ? sau đó tập hợp mấy anh em trong xóm (có cả ba ông Tôn) để g?ác ngộ lý luận cách mạng, rồ? bác đưa sách báo hướng dẫn, tuyên truyền bà con đ? theo Đảng, theo cách mạng.
Ngườ? thân tạ? Lệ Thủy tặng bức ảnh mừng thọ Đạ? tướng tròn 89 tuổ? (Ảnh do nhân vật cung cấp)
Một lần về quê, sau kh? dâng hương lên bàn thờ g?a t?ên, Đạ? tướng l?ền sang nhà ông Tôn để thắp hương cho chú, thím (ba, mẹ ông Tôn – PV). Sau đó, bác ở lạ? cùng ăn bữa cơm vớ? vợ chồng ông Tôn. Bác sống rất g?ản dị, không cầu kỳ, trong bữa ăn này Đạ? tướng đã ân cần dặn dò các con cháu phả? b?ết nâng cao tính tự lập trong cuộc sống, chớ ỷ lạ? ngườ? khác, sống phả? có đạo đức và không làm v?ệc trá? pháp luật để ảnh hưởng đến đất nước, g?a phong, dòng họ. Bác nó? các con cháu a? làm g?àu được thì rất tốt, nhưng phả? làm g?àu chính đáng…Những lờ? căn dặn của Đạ? tướng đã để lạ? ấn tượng sâu đậm trong tâm khảm của ông Tôn cho đến tận hôm nay.
Ông Tôn kể t?ếp, hồ? trước anh tra? ông là Trung tá Võ Xuân V?ên kh? đ? đánh trận về là được bác hỏ? han rồ? bày cho các ch?ến thuật, b?nh pháp đánh g?ặc. Kh? ông V?ên đau nặng do ảnh hưởng chất độc từ ch?ến trường B2, phả? vào đ?ều trị tạ? bệnh v?ện Quân y, bác cũng đến hỏ? thăm, nó? nếu chữa được sẽ g?úp sang L?ên Xô đ?ều trị. Tuy nh?ên, bệnh của anh quá nặng và đã không qua khỏ?.
Ông Võ Hữu H?ến (68 tuổ?, ngườ? gọ? Đạ? tướng bằng chú) sau kh? nghe một ngườ? cháu từ T?ệp Khắc đ?ện về báo t?n Đạ? tướng đã từ trần thì hết sức đau buồn, nhưng ông vẫn hoà? ngh? và không t?n. Suốt đêm qua, ông H?ến cứ trằn trọc chỉ mong cho trờ? mau sáng để về đây xem thực hư. Trờ? vừa sáng, ông H?ến vộ? vã chạy xe từ xã m?ền nú? Trường Thủy về đến sân nhà thì chân tay rụng rờ? kh? thấy bà con, lố? xóm tập trung rất đông tạ? nhà lưu n?ệm Đạ? tướng khóc than trong sự t?ếc thương vô hạn.
Gặp gỡ, trò chuyện cùng Đạ? tướng nhân dịp ông về thăm quê (Ảnh chụp lạ?)R?êng đố? vớ? ông Võ Đạ? Hàm, ngườ? hơn 30 năm trông g?ữ ngô? nhà tuổ? thơ của Đạ? tướng, Đạ? tướng là một ngườ? chí công vô tư, không vì tình r?êng mà ảnh hưởng đến lợ? ích tập thể. Kh? đưa bố mình là L?ệt sĩ Võ Quang Ngh?êm về quê an táng, chính quyền địa phương có ý đưa cụ vào khu vực dành cho các vị anh hùng, ông đã ngăn lạ? và bảo ba tô? là l?ệt sĩ chứ có phả? là anh hùng đâu, cứ đặt đúng chỗ. Rồ? một lần khác, chính quyền cũng muốn đưa mẹ của ông vào nghĩa trang l?ệt sĩ xã nhưng ông không cho và dặn cứ chôn cất theo ngườ? bình thường.
Đạ? tướng rất thích nghe những làn đ?ệu Hò khoan, lần nào về quê bác cũng có tâm nguyện muốn nghe những đ?ệu hò khoan của quê hương. Mỗ? lần nghe là bác cứ say sưa như nhập tâm vào từng đ?ệu nhạc. Đặc b?ệt, bác cũng rất nghe bà? hát “Quảng Bình quê ta ơ?”…Ông Hàm cũng kể rằng: Bác rất thích ăn các món ăn dân dã như cá khô, tép, rau muống luộc, rau lang…
Đạ? tướng đã ra đ? nhưng phong cách, lố? sống g?ản dị của ông vẫn được các thế hệ sau no? gương và học hỏ?.
Châu Như Quỳnh/Dân Trí