Ukraine có động thái "nóng" về thỏa thuận với Mỹ về đất hiếm, đặt ra điều kiện đối thoại với Nga

Trong cuộc điện đàm vào ngày 12/2, Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky và người đồng cấp phía Mỹ Donald Trump đã đồng ý rằng Kiev sẽ hoàn tất bản dự thảo biên bản ghi nhớ hợp tác và chuyển cho phía Mỹ.

Ngày 14/2, phái đoàn Ukraine tham dự Hội nghị An ninh Munich (Đức) cho biết: “Ukraine đã chuyển tài liệu và phía Mỹ đề nghị thời gian đến 17h (theo giờ địa phương, tức 22h, theo giờ Việt Nam) để xem xét” .

Trước đó một hôm, Bộ trưởng Tài chính Mỹ Scott Bessent đã đến thăm Ukraine. Ông mang đến Kiev một thỏa thuận hợp tác, trong đó bao gồm việc hợp tác kinh tế giữa hai quốc gia. Thỏa thuận hợp tác cần được hoàn tất trước khi phê duyệt.  

The New York Post cho biết, Ukraine đã đồng ý cung cấp cho Mỹ lượng đất hiếm trị giá 500 tỷ USD, được coi như khoản thanh toán cho sự hỗ trợ quân sự mà Mỹ đã cung cấp cho Ukraine.

Tổng thống Volodymyr Zelensky cho rằng thỏa thuận này sẽ mang lại lợi ích cho cả Ukraine và các công ty Mỹ đang đầu tư vào khai thác mỏ.

Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky. Ảnh: Getty

Trong một tuyên bố khác, Tổng thống Zelensky nói chỉ sẵn sàng đối thoại trực tiếp với Tổng thống Nga Vladimir Putin sau khi Ukraine thống nhất quan điểm với Mỹ, châu Âu về cách chấm dứt xung đột.

"Tôi sẽ chỉ gặp người Nga, gặp ông Putin sau khi chúng tôi có kế hoạch chung với ông Trump và châu Âu. Chỉ trong trường hợp này tôi mới sẵn sàng ngồi với ông Putin để thảo luận về chấm dứt xung đột", Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky nói với báo giới hôm 14/2 tại thành phố Munich của Đức, trước thềm cuộc gặp với Phó tổng thống Mỹ JD Vance bên lề Hội nghị An ninh Munich.

Hồi cuối năm 2022, Tổng thống Zelensky ký sắc lệnh cấm đàm phán trực tiếp với Nga chừng nào Tổng thống Putin còn tại nhiệm. Ngoại trưởng Ukraine Andrey Sibiga hôm 15/1 xác nhận lệnh cấm vẫn còn hiệu lực.

Hồi tháng 1, Tổng thống Vladimir Putin cho biết Moscow có thể đàm phán hòa bình với Kiev, nhưng loại trừ khả năng thảo luận trực tiếp cùng ông Zelensky vì nhiệm kỳ của Tổng thống Ukraine "đã hết hạn". Nhiệm kỳ của ông Zelensky đã kết thúc vào tháng 5/2024 và chưa có cuộc bầu cử tổng thống nào được tổ chức từ đó đến nay ở Ukraine.

Hiến pháp Ukraine trao quyền cho Chủ tịch Quốc hội hành động nếu tổng thống không thể đảm đương công việc. Tuy nhiên, chính quyền Ukraine khẳng định ông Zelensky vẫn là tổng thống hợp pháp với lý do thiết quân luật đã có hiệu lực kể từ khi cuộc xung đột nổ ra vào tháng 2/2022. Theo họ, các điều kiện thời chiến khiến không thể tổ chức bầu cử.

Hôm 12/2, tại buổi họp báo ở Nhà Trắng, Tổng thống Trump bác bỏ viễn cảnh Ukraine gia nhập NATO và ủng hộ tuyên bố từ Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ Pete Hegseth rằng Ukraine khó khôi phục được đường biên giới trước năm 2014, thời điểm Nga sáp nhập bán đảo Crimea.

Tuy nhiên, ông Trump tới nay chưa tiết lộ các điều khoản cụ thể về thỏa thuận tiềm năng giữa Nga và Ukraine.