Từ “cửa tử” trở về: Những ca đột quỵ hồi phục kỳ diệu trong đợt giá rét

Tại phòng bệnh, dưới sự hướng dẫn của Bác sĩ chuyên khoa I Nguyễn Thị Trang (Khoa Nội thần kinh), bệnh nhân Nguyễn Thị Hạnh (85 tuổi, quê Hà Tây) đang nỗ lực thực hiện các bài tập vận động.

Bà Hạnh nhập viện trong tình trạng ngã do yếu nửa người bên trái. Kết quả chụp chiếu cho thấy bà bị nhồi máu não. Sau một tuần điều trị cấp tích cực tại Bệnh viện Bạch Mai, bà được chuyển về tuyến dưới để tiếp tục theo dõi.

Hiện tại, tình trạng của bà Hạnh đã có những chuyển biến tích cực. Mặc dù vẫn còn liệt mặt trái nhẹ gây méo miệng, nhưng tay chân bên trái đã có thể co duỗi và nâng lên theo y lệnh của bác sĩ. Bà cũng đã tự nuốt được và ăn cháo, không còn tình trạng đau đầu.

Bác sĩ Trang cho biết: "Bệnh nhân này không cần can thiệp thủ thuật, chủ yếu điều trị nội khoa. Với tiến độ phục hồi hiện tại, dự kiến khoảng một tuần nữa bệnh nhân có thể xuất viện”.

Nữ bệnh nhân 58 tuổi thoát "cửa tử" dù tắc động mạch lớn

Một trường hợp điển hình khác là bà Trương Thị Quỳnh (58 tuổi, quê Nam Định), nhập viện trong tình trạng nguy kịch: nhồi máu não, huyết khối gây tắc động mạch não giữa (đoạn M1), liệt hoàn toàn chân tay với cơ lực.

Nhìn vợ nằm trên giường bệnh, ông Trần Văn Bình (62 tuổi) nhớ lại thời điểm xảy ra sự việc, vợ ông nấu ăn cho một công ty. "Khi vợ tôi đang nấu ăn tại công ty thì thấy người rủn xuống, rồi ngã quỵ. May mắn là không bị đập đầu mạnh và được đồng nghiệp phát hiện, đưa đi cấp cứu kịp thời nên không hôn mê sâu", ông Bình kể.

Đáng chú ý, ông Bình cho biết vợ ông vẫn đi khám sức khỏe định kỳ nhưng không phát hiện bệnh lý nền. Tuy nhiên, khi nhập viện, huyết áp của vợ tăng vọt lên mức 180 mmHg, chỉ số mỡ máu cũng bị rối loạn. Đây là "kẻ giết người thầm lặng" dẫn đến cơn đột quỵ.

Sau 7 ngày điều trị (trong đó có 4 ngày tại viện hiện tại), vợ ông đã có sự hồi phục ngoạn mục. Từ chỗ liệt hoàn toàn, nay bà đã có thể gấp duỗi chân tay, cơ lực đạt 3/5, mức độ hồi phục khoảng 60%. Do con cái ở xa,  hiện ông đang dành toàn thời gian chăm sóc vợ đã được 2 tuần.

Bên cạnh các ca mới nhập viện, khoa cũng đang điều trị cho nhiều bệnh nhân cao tuổi cần phục hồi chức năng lâu dài. Trường hợp cụ bà 83 tuổi (Thường Tín) là một ví dụ. Bà đã điều trị tổng cộng 17 ngày (từ Bạch Mai chuyển về), từng bị biến chứng viêm phổi nhưng nay đã ổn định.

Người nhà bệnh nhân chia sẻ: "Ban đầu ở nhà bà yếu nhưng gia đình không phát hiện ra ngay. Sau khi đưa đi viện và điều trị tích cực, từ chỗ phải ăn qua ống sonde, nay bà đã tập ăn lại bằng đường miệng. Sự hồi phục này là nỗ lực rất lớn của các y bác sĩ và sự kiên trì chăm sóc 24/24h của gia đình”.

BSCKI Nguyễn Thị Trang, Khoa Nội thần kinh, Bệnh viện Hữu Nghị cho biết, mỗi đợt không khí lạnh tăng cường, tỷ lệ bệnh nhân đột quỵ lại gia tăng đáng kể.

Theo Bác sĩ Trang, số lượng bệnh nhân đột quỵ nhập viện thường tăng khoảng 15-20% so với bình thường. Hiện tại, trung bình mỗi ngày khoa tiếp nhận khoảng 4-5 ca đột quỵ mới. Trong tổng số khoảng 70 giường bệnh của khoa, lúc nào cũng có khoảng 20 bệnh nhân đang điều trị tích cực các vấn đề liên quan đến tai biến mạch máu não.

Tại khoa, mỗi ngày tiếp nhận trung bình 4-5 ca mới, trong đó có 1-2 ca trong "cửa sổ vàng" cần can thiệp tiêu sợi huyết hoặc hút huyết khối.

"Yếu tố thời tiết lạnh làm co mạch máu ngoại vi, dẫn đến tăng huyết áp đột ngột - yếu tố nguy cơ hàng đầu gây đột quỵ. Bên cạnh đó, thời tiết thay đổi cũng làm trầm trọng thêm các bệnh lý nền như thoái hóa khớp, đau thần kinh tọa, rối loạn tiền đình, gây thêm gánh nặng cho sức khỏe người cao tuổi", BS Trang cho hay.

Một thực trạng đau lòng được các bác sĩ cảnh báo là sự nhầm lẫn tai hại của người dân giữa đột quỵ và "trúng gió", cảm mạo.

Nhiều gia đình khi thấy người thân (đặc biệt là người già) kêu mệt, tê yếu chân tay, méo miệng lại nghĩ do thời tiết nên giữ ở nhà cạo gió, xoa bóp dầu, chờ "qua cơn". Chính hành động này đã làm lỡ mất "thời gian vàng" (trong vòng 4.5 đến 6 giờ đầu) để can thiệp tái tưới máu não, khiến bệnh nhân phải chịu di chứng nặng nề liệt nửa người, thậm chí tử vong.

Dấu hiệu nhận biết và cách phòng tránh

Để cộng đồng cảnh giác, bác sĩ đưa ra quy tắc F.A.S.T và các dấu hiệu chỉ điểm:

Face (Mặt): Méo miệng, nhân trung lệch.

Arm (Tay): Yếu hoặc liệt một bên tay chân, không cầm nắm được.

Speech (Lời nói): Nói ngọng, nói khó, ú ớ hoặc không nói được.

Dấu hiệu khác: Đau đầu dữ dội, chóng mặt mất thăng bằng, nhìn mờ đột ngột.

Nguy cơ tái phát và gánh nặng chăm sóc

Theo nghiên cứu, khoảng 20-25% bệnh nhân sẽ bị tái phát đột quỵ trong vòng 5 năm đầu. Do đó, việc dự phòng cấp 2 là bắt buộc: Kiểm soát chặt chẽ huyết áp, mỡ máu, đường huyết; Uống thuốc kháng kết tập tiểu cầu/chống đông theo đơn, không tự ý bỏ thuốc; Thay đổi lối sống, tăng cường vận động.

*Tên nhân vật đã được thay đổi!