Trầm cảm sau sinh: “Nhiều đêm con khóc, mẹ khóc, tôi phải đập đầu vào tường để giải tỏa”

Sinh con lần đầu ở tuổi 28, 3 tuần sau sinh, chị Ngọc Linh (quê Quảng Ninh) di chuyển từ Hà Nội về nhà chồng ở cữ.

Thời điểm đó, chị được chồng “tháp tùng”, chăm sóc trong vòng 1 tuần ở cữ. Sau đó, chồng chị phải quay lại Hà Nội để làm việc. Mình chị và con ở lại nhà chồng, nhờ ông bà chăm sóc.

Tưởng chừng, mọi chuyện ở cữ không như nhiều mẹ bỉm review (trải nghiệm – PV). Sang tuần thứ 6 sau sinh, bé con nhà chị Linh bắt đầu khóc đêm, thậm chí khóc 2 tiếng không thể dỗ dành. “Một tuần 3 lần con tôi khóc ngặt nghẽo một cách đáng sợ, mặc dù tôi đã làm đủ mọi cách nhưng con chỉ nín được 5 giây rồi lại khóc tiếp khiến tôi căng thẳng vì vừa lo, vừa bất lực trước tiếng khóc của con”, chị Linh kể lại.

Thêm nữa, ban đêm chỉ mình 2 mẹ con ở trong phòng. Ông, bà bận rộn cả ngày vì lo việc đồng áng, chị Linh không muốn làm phiền vì sợ ông bà vất vả.

Con khóc nhiều đêm khiến chị Linh rơi vào bế tắc. Ảnh minh họa

“Hai mẹ con cứ thế vật lộn nhau tối này, qua tối khác triền miên khiến tôi mệt mỏi, mất ngủ. Cùng tâm trạng chồng không bên cạnh để giãi bày. Nhiều đêm con khóc, mẹ khóc rồi tôi phải đập đầu vào tường, vào cửa để giải tỏa vì tiếng khóc của con. Có lúc tôi ám ảnh khi màn đêm buông xuống. Hễ con khóc là tôi lại mất kiểm soát, có ý định tước đi quyền sống của cả mẹ và con”, chị Linh ám ảnh kể lại.

Tình trạng kéo dài như thế hơn 3 tuần, khiến chị Linh không còn nhận ra bản thân, khi ban ngày vận lộn với con đã đành, ban đêm chị lại triền miên vì tiếng khóc “cháy nhà” của con.

Mỗi lần chồng gọi điện về, nhìn thấy sắc mặt và thái độ chị Linh không bình thường, chồng chị liên tục hỏi thăm, nhưng chị lẩn tránh khiến anh lo lắng. Cuối cùng, chồng chị đành tạm gác công việc, bắt xe về quê gấp.

“Chứng kiến những gì tôi trải qua, ngày hôm sau anh nhờ ông bà trông con, chở thẳng tôi lên tỉnh khám thì biết vợ mắc trầm cảm sau sinh độ 2. Trở về, anh liền sắp xếp người giúp tôi bế con buổi tối, từ đó tôi có thời gian nghỉ ngơi và cân bằng lại tâm trạng cùng sức khỏe”, chị Linh cho hay.

Hậu quả nặng nề từ trầm cảm sau sinh

Trầm cảm sau sinh là tâm bệnh xuất hiện sau khi sinh nở ở người phụ nữ, nhất là trong 2-3 tuần đầu ở cữ. Hầu hết phụ nữ sau sinh đều có rối loạn khí sắc. Triệu chứng này có thể thoáng qua và tương đối nhẹ, tuy nhiên một số bị rối loạn dai dẳng kéo dài, dần dần dẫn đến trầm cảm, làm ảnh hưởng đến cuộc sống, sức khỏe bà mẹ, trẻ nhỏ. Cá biệt, có những trường hợp ảnh hưởng đến tính mạng của mẹ và con do hành vi tự sát.

Thống kê có khoảng 50% phụ nữ bị trầm cảm sau sinh không được chẩn đoán bởi chuyên gia y tế, nhiều trường hợp biểu hiện nhẹ hoặc không chia sẻ, cố tình giấu bệnh, khi phát hiện thì đã ở giai đoạn khó điều trị.

Kết quả nghiên cứu tại một số bệnh viện phụ sản ở Việt Nam cho thấy tỷ lệ trầm cảm sau sinh từ 11% đến 33% và thường khởi phát trong vòng 4 tuần đầu sau sinh. Bệnh có tỷ lệ tái phát cao. Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) đánh giá trầm cảm là gánh nặng nhất trong tất cả tình trạng sức khỏe ảnh hưởng đến phụ nữ.

Theo ThS.BS Nguyễn Hồng Bách, Giám đốc Viện Tâm lý học và Truyền thông (Hội tâm lý học Việt Nam), nguyên nhân của chứng trầm cảm là xã hội càng phát triển, con người càng nhiều nhu cầu, luôn trong trạng thái phải đấu tranh, cố gắng thì bệnh trầm cảm càng tăng cao.

Có 4 yếu tố dẫn đến trầm cảm: từ gia đình, xã hội, mối quan hệ và tự thân theo vòng xoáy của tự duy não bộ, họ tự đưa mình vào vòng lặp như: Công việc nhàm chán, thu nhập thấp, không thay đổi được, không thoát được... rồi rơi vào trạng thái trầm cảm.

ThS.BS Nguyễn Hồng Bách, Giám đốc Viện Tâm lý học và Truyền thông (Hội tâm lý học Việt Nam)

Trầm cảm là một bệnh phổ biến trong xã hội, ở các lứa tuổi, là trạng thái tâm lý gặp phải do những lo lắng, bực bội, dồn nén trong cuộc sống. Trầm cảm sau sinh có sự khu biệt hơn khi đối tượng mắc là phụ nữ sau khi sinh con bị rối loạn hooc môn nội tiết tố sau sinh, tạo nên những áp bức về não bộ ảnh hưởng đến hệ thần kinh trung ương.

“Người mẹ có thể bị trầm cảm vào thời điểm ngay sau khi sinh con hoặc sau đó một vài tháng. Họ thường có những biểu hiện ban đầu điển hình là lo lắng, vô vọng, đau khổ, trống rỗng, luôn cảm thấy áp lực về mọi thứ mà không biết nguyên nhân do đâu. Một biểu hiện nữa là người mẹ bị trầm cảm sau sinh thường mất tập trung, nhiều lúc có những hành động lặp lại một cách vô thức. Ví dụ cầm trên tay chiếc điện thoại cứ lật đi lật lại mà không nhớ mình cầm cái gì. Họ mất ngủ, hay quên, đôi lúc không sắp xếp được suy nghĩ, vô thức với một số hành vi. Biểu hiện nguy hiểm hơn là họ bỏ bê bản thân, không ổn định trong tâm thức về việc chăm sóc con cái, không thiết tha việc chăm sóc con”, BS Bách phân tích.

Theo BS Bách, trầm cảm sau sinh để lại những hậu quả nặng nề cho cả mẹ và con. Điều nguy hiểm nhất là trầm cảm sau sinh quy kết não bộ của con người dẫn hướng đến tình trạng chán nản, quên đi trách nhiệm sống của mình và tìm đến cái chết. Đứa trẻ không được mẹ chăm sóc chu đáo hoặc thậm chí có nguy cơ bị sát hại do người mẹ bị hoang tưởng.