Tổng thống Zelensky tiết lộ "thông tin bất ngờ" về thỏa thuận khoáng sản với Mỹ sau đàm phán

Ngày 25/3, Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky thông báo Mỹ đã đề xuất ký một thỏa thuận khoáng sản mới, lớn hơn với Ukraine, dựa trên cơ sở thỏa thuận khung trước đó. Tuy nhiên, ông không tiết lộ thời gian cụ thể cho việc ký kết.

"Đây là một thỏa thuận lớn và hoàn chỉnh, là tầm nhìn của phía Mỹ. Tiếp nối các bước trước đó, như thỏa thuận khung và quá trình phát triển tiếp theo, phía Mỹ đã đề xuất với chúng tôi một thỏa thuận đầy đủ ngay lập tức", Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky phát biểu với phóng viên ngày 25/3.

Thông tin này được đưa ra sau khi cựu Tổng thống Mỹ Donald Trump bày tỏ hy vọng sớm hoàn tất thỏa thuận khoáng sản. Ban đầu, hai nước dự định ký kết vào ngày 28/2, nhưng kế hoạch bị hủy sau cuộc gặp căng thẳng giữa ông Trump và ông Zelensky tại Nhà Trắng.

"Đây đã là một văn bản nghiêm túc. Một văn bản như vậy sẽ được các bên xây dựng và sau đó trình lên quốc hội để phê chuẩn", Tổng thống Ukraine nói thêm. Tuy nhiên, các chi tiết cụ thể vẫn chưa được công bố và cần được Quốc hội Ukraine phê chuẩn.

Mỹ đã đề xuất ký một thỏa thuận khoáng sản mới. Ảnh minh họa

Đáng chú ý, thỏa thuận mới không bao gồm điều khoản liên quan đến các nhà máy điện hạt nhân của Ukraine. Trước đó, ông Trump từng đề cập đến khả năng Mỹ sở hữu một nhà máy điện Ukraine nhưng không nêu rõ địa điểm cụ thể.

Ông Zelensky cho biết ông đã thảo luận với ông Trump về việc Mỹ hỗ trợ khôi phục Nhà máy điện hạt nhân Zaporizhzhia (ZNPP) – cơ sở hạt nhân lớn nhất châu Âu hiện đang do Nga kiểm soát.

Dự thảo thỏa thuận khoáng sản gần đây nhất giữa Mỹ và Ukraine đề cập đến việc lập một quỹ từ 50% doanh thu khai thác tài nguyên khoáng sản của Ukraine trong tương lai. Các tài nguyên này bao gồm các mỏ khoáng sản, hydrocacbon, dầu mỏ, khí tự nhiên và các vật liệu khai thác khác, cũng như các cơ sở hạ tầng liên quan như cảng. Nguồn thu không bao gồm các nguồn doanh thu hiện tại vốn đã là một phần ngân sách của Ukraine.

Quỹ sẽ được tái đầu tư hàng năm vào Ukraine để thúc đẩy sự an toàn, an ninh và thịnh vượng của đất nước, mặc dù dự thảo thỏa thuận không bao gồm cam kết an ninh của Mỹ dành cho Ukraine.

Theo Nhà Trắng, thỏa thuận tiềm năng này là cách để Mỹ "thu hồi" khoản viện trợ tài chính mà nước này đã chuyển cho Ukraine từ khi xung đột với Nga nổ ra đầu năm 2022.

Dự thảo thỏa thuận ban đầu được kỳ vọng sẽ được ký kết tại cuộc đàm phán hôm 11/3 giữa phái đoàn Mỹ và Ukraine ở Ả rập Xê út. Tuy nhiên, Nhà Trắng sau đó cho biết, Washington hiện ưu tiên việc đạt thỏa thuận hòa bình lâu dài ở Ukraine.

Đầu tuần này, Tổng thống Trump tuyên bố Mỹ và Ukraine sẽ sớm ký kết thỏa thuận. Ông cho biết, Washington cũng đang đàm phán với Kiev về khả năng để các doanh nghiệp Mỹ sở hữu, vận hành nhà máy điện của Ukraine. Ngoài ra, 2 bên cũng đang thảo luận về vấn đề lãnh thổ.