Toàn cảnh bê bối mỹ phẩm liên quan Công ty của chồng Đoàn Di Băng: "Bốc phét" về công dụng, chỉ số, khởi tố vụ án để làm rõ

Tính đến ngày 27/5/2025, đã có bốn sản phẩm mỹ phẩm liên quan đến công ty VB Group, do ông Nguyễn Quốc Vũ (chồng ca sĩ Đoàn Di Băng) làm đại diện pháp luật, bị thu hồi và yêu cầu tiêu hủy: Hanayuki Shampoo; Hanayuki Sunscreen Body; Hanayuki Conditioner; G-Thera Amino Anti-Wrinkle Mask.

Sản phẩm đầu tiên bị thu hồi vào ngày 7/5, Cục Quản lý dược (Bộ Y tế) ra thông báo đình chỉ lưu hành, thu hồi trên toàn quốc lô dầu gội Hanayuki - chai 300g. Trên nhãn ghi Số tiếp nhận PCB: 780/24/CBMP-ĐN; Số lô: 0010125; ngày sản xuất 5/1/2025; hạn dùng 4/1/2027.

Căn cứ vào kết quả kiểm nghiệm của Viện Kiểm nghiệm thuốc TP.HCM theo phiếu kiểm nghiệm số 0023/VKN-KTMP2025 ngày 29/4, mẫu sản phẩm Hanayuki Shampoo - chai 300g lấy tại Công ty cổ phần Nhà máy Y tế EBC Đồng Nai (Khu công nghiệp Giang Điền, huyện Trảng Bom) đã không đạt yêu cầu chất lượng.

Cụ thể, mẫu sản phẩm vi phạm giới hạn về chỉ tiêu vi sinh vật và phát hiện chứa 2-Phenoxyethanol, thành phần không có trong công thức đã được cấp số tiếp nhận phiếu công bố sản phẩm mỹ phẩm.

Ngày 16/5, Cục Quản lý dược, Bộ Y tế tiếp tục ra thông báo đình chỉ lưu hành, thu hồi trên toàn quốc lô sản phẩm Hanayuki Sunscreen Body - hộp 1 tuýp 100 gram.

Sau khi lấy mẫu kiểm nghiệm, Cục Quản lý dược thu hồi lô sản phẩm với lý do chỉ số chống nắng trên nhãn (SPF 50) không phù hợp với kết quả kiểm nghiệm chỉ số chống nắng (SPF 2,4). (SPF là chỉ số đo lường khả năng của kem chống nắng trong việc bảo vệ da khỏi tia UVB - PV).

Theo phiếu công bố sản phẩm do Sở Y tế tỉnh Đồng Nai cấp cho sản phẩm mỹ phẩm Hanayuki Sunscreen Body, sản phẩm công dụng "bảo vệ da chống nắng, dưỡng da và làm trắng da toàn thân", không ghi thông tin có chỉ số chống nắng SPF là 50 như trên nhãn sản phẩm lưu thông.

Ngày 24/5 Cục Quản lý Dược, Bộ Y tế ra thông báo thứ 3 yêu cầu đình chỉ lưu hành, thu hồi lô dầu xả Hanayuki Conditioner chai 300g, số lô 0010125, sản xuất ngày 5/1/2025, hạn dùng 4/1/2027. Sản phẩm do Công ty TNHH thương mại dịch vụ VB Group (TP HCM) đưa ra thị trường và do Công ty TNHH EBC Group (Đồng Nai) sản xuất.

Yêu cầu cơ quan này đưa ra sau khi Viện Kiểm nghiệm thuốc TP HCM báo cáo kết quả kiểm nghiệm mẫu sản phẩm lấy tại Công ty cổ phần nhà máy y tế EBC Đồng Nai. Theo đó, mẫu kiểm nghiệm chứa 2-phenoxyethanol, không có trong thành phần công thức sản phẩm đã được cấp số tiếp nhận phiếu công bố

Tiếp tục, ngày 27/5, Bộ Y tế quyết định đình chỉ lưu hành, thu hồi trên toàn quốc 1 lô sản phẩm G-Thera Amino Anti- Wrinkle Mask,  loại 5 miếng hộp 25g, số lô: CL06C7, HSD: EXP20251218, số tiếp nhận Phiếu công bố 196219/23/CBMP-QLD.

Mặt nạ bị thu hồi do nhãn gốc ghi không đúng thành phần công thức như hồ sơ công bố mỹ phẩm

Tổ chức chịu trách nhiệm đưa sản phẩm ra thị trường là Công ty TNHH thương mại dịch vụ VB Group (quận 5, TPHCM); nhà sản xuất là C&Tech Corporation, Korea.

Sản phẩm bị thu hồi do nhãn gốc ghi không đúng thành phần công thức như hồ sơ công bố mỹ phẩm (ghi thiếu Butylene Glycol, Phenoxyethanol, Ethylhexylglycerin).

Ngày 26/5, Sở Y tế đã có văn bản chuyển hồ sơ vụ việc có dấu hiệu vi phạm đến Phòng Cảnh sát kinh tế (PC03) Công an tỉnh Đồng Nai để điều tra làm rõ, xử lý theo thẩm quyền (nếu có).

Đồng thời ngày 26/5, Phòng PC03 mời Sở Y tế, Viện KSND tỉnh Đồng Nai họp khẩn để cùng trao đổi, rà soát yếu tố vi phạm hình sự đối với 2 sản phẩm dầu gội Hanayuki Shampoo và sản phẩm Hanayuki Sunscreen Body.

Kết quả cuộc họp thống nhất như sau: thống nhất khởi tố vụ án để điều tra dấu hiệu sản xuất hàng giả đối với sản phẩm kem chống nắng Hanayuki Sunscreen Body do Công ty cổ phần Nhà máy y tế EBC Đồng Nai sản xuất. Sở Y tế chuyển hồ sơ vụ việc có dấu hiệu vi phạm sang Phòng PC03 Công an tỉnh Đồng Nai để điều tra làm rõ, xử lý theo thẩm quyền.

Đối với sản phẩm dầu gội Hanayuki Shampoo, Sở Y tế lập biên bản vi phạm hành chính, xử phạt theo quy định. Giám đốc Sở Y tế tỉnh Đồng Nai cũng đã ban hành Quyết định về việc thành lập Đoàn kiểm tra hoạt động sản xuất, kinh doanh, quảng cáo mỹ phẩm tại Công ty cổ phần nhà máy y tế EBC Đồng Nai.

Thống nhất khởi tố vụ án đối với sản phẩm kem chống nắng Hanayuki Sunscreen Body do Công ty cổ phần Nhà máy y tế EBC Đồng Nai sản xuất để điều tra dấu hiệu sản xuất hàng giả

Ngày 27/5, Cục Quản lý dược, Bộ Y tế đã thông báo quyết định thu hồi Giấy chứng nhận số 53/GCN-QLD cấp ngày 21/1/2025, từng xác nhận Công ty cổ phần Nhà máy y tế EBC Đồng Nai (công ty sản xuất mỹ phẩm cho công ty nhà Đoàn Di Băng) đạt tiêu chuẩn CGMP-ASEAN - là tiêu chuẩn cao nhất về sản xuất mỹ phẩm tại khu vực Đông Nam Á.

Lý do thu hồi giấy chứng nhận của công ty này là do không tuân thủ các nguyên tắc, tiêu chuẩn "Thực hành tốt sản xuất mỹ phẩm" Việt Nam đang áp dụng chung với các nước trong Hiệp hội các nước Đông Nam Á (CGMP-ASEAN).

Nhà máy này có địa chỉ tại đường số 6, khu công nghiệp Giang Điền, xã Giang Điền, huyện Trảng Bom, tỉnh Đồng Nai, được biết đến là đối tác sản xuất mỹ phẩm cho nhiều thương hiệu phân phối trên thị trường phía Nam.

Vì vậy, Cục đã rút giấy chứng nhận đạt tiêu chuẩn của nhà máy. Đồng thời yêu cầu Sở Y tế tỉnh Đồng Nai rà soát, thu hồi Giấy chứng nhận đủ điều kiện sản xuất mỹ phẩm đã cấp cho EBC Đồng Nai theo quy định.

Đáng chú ý, Cục cũng chỉ đạo Sở Y tế TP.HCM và Đồng Nai giám sát chặt các sản phẩm do EBC Đồng Nai sản xuất trước thời điểm thu hồi giấy phép, xử lý nghiêm nếu phát hiện vi phạm trong khâu phân phối, quảng cáo và lưu hành.

Cục Quản lý dược cũng đề nghị các đơn vị chuyển hồ sơ sai phạm của Công ty EBC Đồng Nai và Công ty VB Group đến Cơ quan công an để điều tra xử lý vi phạm theo thẩm quyền.

Không những vậy, kể từ ngày 27/5, Cục Quản lý dược ngừng tiếp nhận hồ sơ công bố mỹ phẩm của Công ty TNHH thương mại dịch vụ VB Group, do chồng Đoàn Di Băng là đại diện pháp luật kiêm tổng giám đốc trong thời gian 6 tháng, kể từ ngày 27/5.

Hồ sơ đề nghị cấp số tiếp nhận phiếu công bố sản phẩm mỹ phẩm do VB Group đứng tên công bố được nộp trước ngày 27/5 sẽ không còn giá trị. Khi hết thời hạn tạm ngừng nhận hồ sơ, công ty muốn công bố sản phẩm mỹ phẩm phải nộp hồ sơ theo quy định tại thông tư số 06/2011/TT-BYT ngày 25/1/2011 của Bộ Y tế.

Lý do, trong 8 mẫu sản phẩm mỹ phẩm do Công ty TNHH thương mại dịch vụ VB Group chịu trách nhiệm đưa sản phẩm ra thị trường, Công ty cổ phần nhà máy y tế EBC Đồng Nai sản xuất, ngoài 5 mẫu đạt tiêu chuẩn chất lượng, có liên tiếp 3 mẫu vi phạm chất lượng (2 mẫu vi phạm có chứa thành phần 2-Phenoxyethanol, không có trong thành phần công thức sản phẩm đã được cấp số tiếp nhận Phiếu công bố, trong đó 1 mẫu đồng thời không đạt chỉ tiêu chất lượng vi sinh và 1 mẫu có chỉ số chống nắng (SPF) thấp hơn rất nhiều so với chỉ số ghi trên nhãn sản phẩm).

Trao đổi với PV Đời sống và Pháp luật, TS.LS Đặng Văn Cường, Trưởng Văn phòng luật sư Chính Pháp nêu quan điểm, sản xuất hàng giả thu lợi bất chính lớn không chỉ coi thường pháp luật mà còn vi phạm nghiêm trọng đạo đức kinh doanh.

Luật sư Cường cho rằng, việc cơ quan cảnh sát điều tra công an tỉnh Đồng Nai khởi tố vụ án hình sự về tội sản xuất, buôn bán hàng giả đối với Công ty cổ phần nhà máy y tế EBC Đồng Nai. Và có thể còn khởi tố bị can đối với người quản lý điều hành Công ty của nhà Đoàn Di Băng và một số đồng phạm.

Đây là thông tin đã được dự báo từ trước, bởi trước đó đã có nhiều thông tin về doanh nghiệp này sản xuất, buôn bán hàng giả. Đoàn Di Băng cũng bị tố thổi phồng công dụng sản phẩm làm đẹp và một số sản phẩm thực phẩm. Cô gái này còn có nhiều phát ngôn gây tranh cãi trên mạng xã hội khiến nhiều người bức xúc.

Luật sư Cường phân tích, việc khởi tố vụ án hình sự, và sẽ tiến hành khởi tố bị can đối với một số bị can về tội sản xuất, buôn bán hàng giả theo quy định tại điều 192 bộ luật hình sự, tội danh này có hình phạt cao nhất đến 15 năm tù: “Phạm tội thuộc một trong các trường hợp sau đây, thì bị phạt tù từ 7 năm đến 15 năm.

Hàng giả tương đương với số lượng của hàng thật hoặc hàng hóa có cùng tính năng kỹ thuật, công dụng trị giá 500.000.000 đồng trở lên; Thu lợi bất chính 500.000.000 đồng trở lên; Làm chết 2 người trở lên; Gây thương tích hoặc gây tổn hại cho sức khỏe của 2 người trở lên mà tổng tỷ lệ tổn thương cơ thể của những người này 122% trở lên; Gây thiệt hại về tài sản 1.500.000.000 đồng trở lên.

Khởi tố vụ án, điều tra vụ sản xuất, buôn bán hàng giả xảy ra tại Công ty cổ phần nhà máy y tế EBC Đồng Nai

"Điều đáng chú ý là tội danh này có thể xử lý đối với cả pháp nhân thương mại phạm tội, trường hợp xử lý với pháp nhân thương mại thì pháp nhân có thể bị phạt tới 9.000.000.000 đồng. Toàn bộ hàng hóa được xác định là hàng giả sẽ bị thu hồi tiêu hủy theo quy định của pháp luật. Những người đã mua phải hàng giả này sẽ được xác định là người có quyền lợi liên quan đến vụ án, sẽ được hoàn tiền, được bồi thường thiệt hại. Toàn bộ số tiền thu lợi bất chính từ hoạt động kinh doanh hàng giả sẽ bị tịch thu để bồi thường thiệt hại cho người bị thiệt hại hoặc sung vào cung quỹ nhà nước.

Trong vụ án này số lượng hàng hóa là rất lớn, hoạt động kinh doanh thực hiện trên nhiều địa phương, đặc biệt là những loại hàng hóa có thể tác động trực tiếp đến sức khỏe, nhan sắc của người sử dụng như dầu gội đầu, kem chống nắng và các sản phẩm làm đẹp khác. Kết quả xác minh của cơ quan chức năng xác định doanh nghiệp này có nhiều hành vi vi phạm pháp luật liên quan đến sản xuất, kinh doanh, trong đó có hành vi sản xuất hàng giả, đến nay thì nhiều loại hàng hóa được xác định là hàng giả không đảm bảo tiêu chuẩn chất lượng, không đúng với xuất xứ nguồn gốc như đã công bố", LS Cường cho hay.

Luật sư Cường cho biết thêm, một điều cũng đáng chú ý trong vụ án này là tội sản xuất buôn bán hàng giả bao gồm hai hành vi là hành vi “sản xuất” và hành vi “buôn bán”. Bởi vậy quá trình điều tra không chỉ xử lý hình sự với người quản lý điều hành hoạt động sản xuất để tạo ra sản phẩm là hàng giả mà còn xử lý hình sự với người buôn bán hàng giả, là người đã giới thiệu quảng cáo sản phẩm, thực hiện hoạt động buôn bán để bán sản phẩm giả.

Với những người buôn bán hàng giả là người biết rõ đây là hàng giả nhưng vẫn bán để thu lại bất chính thì sẽ xử lý về tội danh này. Hành vi sản xuất và hành vi buôn bán đều bị xử lý theo điều 192 bộ luật hình sự với hình phạt có thể tới 15 năm tù.

Hành vi kinh doanh hàng giả có thể tác động trực tiếp đến sức khỏe của người tiêu dùng là hành vi vi phạm nghiêm trọng đạo đức kinh doanh và vi phạm pháp luật đến mức bị xử lý hình sự.

Đây không phải là vụ án đầu tiên cơ quan chức năng xử lý cá nhân doanh nghiệp liên quan đến hành vi sản xuất buôn bán hàng giả, trước đó đã có những vụ án bị phanh phui khiến dư luận xã hội bức xúc như vụ án xảy ra tại Tập đoàn chị em Rọt với bị can là Quang Linh, Hằng “du mục” và hoa hậu Thuỳ Tiên.

Trong vụ án này cũng xử lý với doanh nghiệp liên quan đến người nổi tiếng, sự nổi tiếng về sự xa hoa và những phát ngôn gây sốc, quảng cáo thổi phồng công dụng sản phẩm. Vụ án này có những nét tương đồng với nhau về độ nổi tiếng, giàu có nhanh chóng và có những phát ngôn thiếu chuẩn mực, quảng cáo thổi phồng công dụng khiến nhiều người bị lừa gạt, ảnh hưởng đến môi trường kinh doanh, quyền lợi của người tiêu dùng.

Các bị can liên quan trong các vụ án như thế này đều là những người nổi tiếng, giàu có và bất chấp pháp luật, lợi dụng danh tiếng của mình để làm giàu bất chính, xâm phạm nghiêm trọng đến quyền lợi của người tiêu dùng, ảnh hưởng đến môi trường kinh doanh.

Cơ quan điều tra sẽ tiếp tục làm rõ hành vi sai phạm của các bị can, làm rõ phương thức thủ đoạn phạm tội, giá trị hàng hóa và đặc điểm của các lô hàng giả này để tiến hành thu hồi, xử lý, hạn chế đến mức thấp nhất những thiệt hại cho người tiêu dùng.

Vụ án này cũng sẽ tiếp tục là tiếng chuông cảnh tỉnh đối với những người kinh doanh, những hành vi làm giàu nhanh, cuốn vào vòng xoáy tiền bạc có thể đánh mất tự do. Những người lợi dụng sự nổi tiếng của mình trên không gian mạng để lừa gạt người tiêu dùng sẽ phải trả giá bằng tiền bạc và mất tự do, bị xã hội cười chê, lên án.

Bác sĩ chuyên khoa I Trần Hương Trà My, khoa Da liễu - Miễn dịch dị ứng, Bệnh viện Thống Nhất (TP.HCM) cho biết Butylene Glycol, Phenoxyethanol và Ethylhexylglycerin đều là những thành phần phổ biến trong mỹ phẩm, thường được sử dụng với vai trò dưỡng ẩm, bảo quản và tăng cường khả năng thẩm thấu của các hoạt chất.

Mặc dù những chất này được xem là an toàn ở nồng độ cho phép, nhưng việc không ghi rõ ràng trên nhãn sẽ khiến người tiêu dùng và cả bác sĩ khó xác định nguyên nhân nếu xảy ra kích ứng.

Ngoài ra, trong ngành mỹ phẩm, thứ tự liệt kê thành phần trên nhãn phản ánh nồng độ từ cao đến thấp. Nếu nhà sản xuất cố tình bỏ bớt hoặc không khai báo đầy đủ các thành phần bảo quản hoặc dưỡng ẩm có chi phí rẻ, người tiêu dùng có thể hiểu nhầm rằng sản phẩm chứa nhiều thành phần đắt tiền hoặc tự nhiên hơn thực tế.

Theo quy định, tất cả thành phần của mỹ phẩm đều phải được công bố minh bạch để đảm bảo quyền lợi và sự an toàn cho người sử dụng.

Theo bác sĩ My, Butylene Glycol là một loại rượu hữu cơ có nguồn gốc từ dầu mỏ hoặc thực vật, thường được sử dụng trong mỹ phẩm để giữ ẩm, làm dung môi và tăng khả năng thẩm thấu của các hoạt chất khác.

"Butylene Glycol được xếp loại an toàn khi sử dụng đúng nồng độ. Nồng độ an toàn, tránh phản ứng kích ứng da không mong muốn được khuyến cáo là dưới 0,5%. Tuy nhiên, đối với một số người có làn da nhạy cảm, chất này có thể gây kích ứng.", bác sĩ My cho hay.

Phenoxyethanol là chất bảo quản phổ biến trong mỹ phẩm, giúp ngăn chặn sự phát triển của vi khuẩn và nấm mốc. Tuy nhiên, nó cũng gây tranh cãi về độ an toàn. Cơ quan An toàn Dược phẩm Pháp (ANSM) khuyến cáo không nên sử dụng Phenoxyethanol cho trẻ em dưới 3 tuổi khi bôi lên vùng da rộng.

Chất này có thể gây kích ứng da, mắt và hệ hô hấp nếu tiếp xúc ở nồng độ cao. Tại Mỹ, Hội đồng Chuyên gia Đánh giá Thành phần Mỹ phẩm (CIR) cho phép sử dụng Phenoxyethanol trong mỹ phẩm với nồng độ tối đa 1%.

Ethylhexylglycerin là một hợp chất hóa học thường được dùng trong mỹ phẩm với vai trò chống nấm mốc, kháng khuẩn và làm mềm da. Chất này thường được kết hợp với Phenoxyethanol để tăng cường hiệu quả bảo quản.

Theo CIR, Ethylhexylglycerin chỉ an toàn khi sử dụng với liều khuyến cáo là 0,3-1%.

"Các thành phần như Butylene Glycol, Phenoxyethanol và Ethylhexylglycerin đều được phép sử dụng trong mỹ phẩm ở nồng độ an toàn. Tuy nhiên, việc không công bố đầy đủ thành phần trên nhãn không chỉ vi phạm quy định pháp luật mà còn có thể gây hiểu lầm cho người tiêu dùng, thậm chí làm tăng nguy cơ kích ứng hoặc phản ứng dị ứng không lường trước", bác sĩ khoa Da liễu - Miễn dịch dị ứng cảnh báo.

Theo khuyến cáo của các tổ chức uy tín như Hiệp hội Da liễu Mỹ (AAD), Tổ chức Y tế thế giới (WHO) và Tổ chức Ung thư da (Skin Cancer Foundation), chỉ số SPF tối thiểu để bảo vệ da hiệu quả là 30.

Còn theo Cục Quản lý Thực phẩm và dược phẩm Mỹ (FDA), các sản phẩm có SPF dưới 6 gần như không có tác dụng chống nắng, và không được phép dán nhãn là kem chống nắng.

Do đó, nếu một sản phẩm công bố SPF 50 nhưng thực chất chỉ có SPF 2,4, thì nguy cơ với người sử dụng là rất lớn.