Tổ chức bãi giữ xe 2 bánh miễn phí cho người dân đi xe buýt: “Chìa khóa vàng” mở lối thoát cho vấn nạn ùn tắc giao thông đô thị?

Thu hút người dân sử dụng các phương tiện công cộng, đặc biệt là xe buýt có giá thành khá rẻ lại có thể để chuyên chở được nhiều sẽ là một trong những biện pháp góp phần giảm tình trạng ùn tắc giao thông trên địa bàn TP.HCM. Vừa qua TP.HCM đã có một phương án được xem là táo bạo, có thể ví như “chìa khóa vàng” mở ra lời giải cho bài toán ùn tắc giao thông ở những đô thị lớn...

Thành công sẽ nhân rộng?

Sở Giao thông vận tải TP.HCM đã đồng ý với đề xuất của Trung tâm quản lý giao thông công cộng về việc tổ chức bãi giữ xe 2 bánh miễn phí cho hành khách đi xe buýt. Bãi giữ xe này sẽ phục vụ hành khách tại trạm trung chuyển xe buýt trên đường Hàm Nghi (quận 1).

Đây được xem là một trong những giải pháp nhằm nâng cao chất lượng phục vụ, tăng số lượng hành khách sử dụng phương tiện công cộng. Trạm trung chuyển Hàm Nghi được khai thác từ tháng 12/2017 và hiện có hơn 30 tuyến xe buýt đang hoạt động.

Theo ghi nhận của PV thì qua trạm này là những tuyến khai thác đi các điểm như đại học Quốc gia TP.HCM, trường đại học Nông lâm, trường đại học Tôn Đức Thắng... ở các quận, huyện ngoại thành như: Thủ Đức, quận 7, 2... và có số lượng khách khá đông.

Nói về giải pháp này, ông Trần Chí Trung, Giám đốc Trung tâm Quản lý giao thông công cộng (sở Giao thông Vận tải TP.HCM) cho biết.“Đây cũng là một trong những giải pháp để người dân dần- quen với việc sử dụng phương tiện công cộng, hạn chế sử dụng phương tiện cá nhân. Mặt khác, đây cũng là nhiệm vụ được Thành ủy, UBND TP.HCM giao cho cho ngành giao thông và UBND các quận/huyện”.

Cũng theo ông Trung: “Hiện sở Giao thông vận tải đã có văn bản gửi cho UBND quận 1 để có phương án tổ chức thực hiện, vì đây là tuyến đường do địa phương quản lý. Sau khi có ý kiến thống nhất sẽ tiến hành triển khai thực hiện. Khu vực làm bãi giữ xe là vỉa hè đường Hàm Nghi (đoạn từ đường Pasteur đến đường Nam Kỳ Khởi Nghĩa)”.

“Trong thời gian tới, Trung tâm cũng sẽ làm việc với các địa phương để khảo sát, sắp xếp các địa điểm trông giữ xe cho hành khách đi xe buýt. Nếu quận/huyện nào có mặt bằng phù hợp thì sẽ tiến hành làm bãi giữ xe miễn phí để phục vụ hành khách đi xe buýt”, ông Trung cho biết thêm.

Đánh giá về giải pháp này,TS. Nguyễn Minh Hòa, trường đại học Công Nghệ TP.HCM cho rằng: “Việc tổ chức giữ xe 2 bánh miễn phí tại khu vực này là một trong những giải pháp để thu hút người dân sử dụng xe buýt. Thực tế cho thấy, thời gian qua, người dân chưa mấy mặn mà với hình thức vận tải công cộng này. Tuy nhiên, cũng phải hình dung rằng, đây chỉ là một trong rất nhiều những việc cần phải thay đổi để thu hút người dân đi xe buýt nhiều hơn”.

“Chúng ta đã bàn rất nhiều giải pháp để nhằm thu hút người dân sử dụng phương tiện giao thông công cộng, mà ở TP.HCM chủ yếu là xe buýt. Sau này, các loại hình giao thông khác, đặc biệt là ứng dụng công nghệ vào vận tải đã có lượng người sử dụng gia tăng đáng kể. Tuy nhiên, việc người dân sử dụng xe buýt vẫn còn rất hạn chế. Do đó, đây là một trong những giải pháp tôi cho là hợp lý để người dân sử dụng thêm phương tiện công cộng”, chuyên gia này chia sẻ thêm.

Trong khi đó, chuyên gia kinh tế, TS Trần Minh Hải lại phân tích: “Ai cũng hiểu rằng, sử dụng phương tiện giao thông công cộng là giảm bớt được tình trạng ô nhiễm môi trường, do khí thải của các phương tiện. Rồi giảm được tình trạng kẹt xe, ùn ứ giao thông, đồng thời, giảm luôn được thiệt hại rất lớn về kinh tế của TP.HCM nói riêng và đất nước nói chung”.

“Tôi lấy ví dụ đơn giản, người dân đi làm từ khu vực ngoại thành vào trung tâm TP.HCM, sử dụng chiếc ô tô 7 chỗ ngồi, tuy nhiên chỉ có chở 1 người thì rất lãng phí. Chưa hết, chiếc ô tô 7 chỗ này chiếm diện tích đường rất lớn, trong khi đó, một chiếc xe buýt có thể chở được tới 50- 60 người nhưng cũng chiếm không quá nhiều phần diện tích đường, nhiên liệu... so với chiếc 7 chỗ đó. Vậy cái nào sẽ lợi hơn?”, TS Hải đặt vấn đề.

TS Hoà nói thêm: “TP không chỉ tổ chức bãi giữ xe miễn phí mà cần phải thực hiện các giải pháp đồng bộ khác để thu hút người dân sử dụng phương tiện giao thông công cộng, từ đây, có thể nhân rộng ra nhiều địa phương khác. Bởi, lợi ích của việc sử dụng phương tiện giao thông công cộng là thấy quá rõ.Vì thế, việc TP.HCM tổ chức được bãi giữ xe miễn phí là một nỗ lực rất lớn, đáng hoan nghênh và là một ý tưởng hay”.

“Đặc biệt là trong bối cảnh mà quỹ đất dành cho các tiện ích công cộng ngày càng bị thu hẹp tại các đô thị lớn như Hà Nội và TP.HCM, đây là một việc làm, dù chưa bàn đến tính hiệu quả nhưng tôi cho đó là một trong những giải pháp phù hợp và chắc chắn sẽ đón nhận được sự đồng thuận của người dân”, TS Hoà khuyến nghị.

Cần tính toán kỹ lưỡng

Bên cạnh đó, một số ý kiến cũng phân tích thêm là phải tổ chức luồng tuyến cho phù hợp và cải thiện cung cách phục vụ, sử dụng các loại phương tiện thân thiện hơn với người dân.

Ông Đinh Thế Truyền, Giám đốc công ty vận tải hành khách T.T. cho rằng: “Để người dân sử dụng phương tiện công cộng, chủ yếu là xe buýt thì việc mở bãi giữ xe 2 bánh miễn phí là rất hay. Nhưng phải duy trì được nó, vì tôi lo ngại rằng, cơ sở hạ tầng sẽ không đủ đáp ứng nhu cầu của người dân. Một khi năng lực sẵn sàng phục vụ nhu cầu của người dân bị hạn chế sẽ lại gây tác dụng ngược, lúc đó, họ đi tìm bãi giữ xe lại khó khăn hơn, do đó cần tính toán tới yếu tố này”.

Tuy nhiên, nhiều ý kiến băn khoăn vì tổ chức thực hiện là không dễ, bởi, hiện nay tại khu vực trung tâm nói riêng và trên địa bàn TP.HCM nói chung hiện đang rất thiếu mặt bằng để tổ chức thực hiện việc giữ xe cho người dân.Thêm vào đó, có tình trạng người dân sẽ “lách” để giữ xe xe miễn phí và “ngâm” xe trong thời gian dài.

“Nếu yêu cầu họ khi lấy xe phải có vé xe buýt thì rất dễ, chỉ cần lên mua 1 vé xe buýt (còn rẻ hơn là phí gửi xe tại khu vực trung tâm TP.HCM) thì có ngay.Do đó, tôi cho rằng, để ý tưởng này phù hợp cần phải triển khai đồng bộ nhiều giải pháp khác như bố trí cả điểm đầu và điểm cuối của một số tuyến xe buýt. Ví như tại khu vực quận 1, bến xe An Sương, làng đại học Thủ Đức, khu vực quận 7... Có thể miễn phí trong thời gian đầu, sau khi hành khách quen rồi thì thu phí sẽ hợp lý hơn”, ông Truyền chia sẻ thêm.

Ông Truyền cho biết thêm: “Trước đây, vào những năm 90, TP.HCM cũng đã thí điểm giữ xe 2 bánh miễn phí cho người đi xe buýt tại khu vực ngã tư xa Thủ Đức, vì nơi này có đông sinh viên và công nhân ở các khu chế xuất, khu công nghiệp. Tuy nhiên, thí điểm đã thất bại vì không mấy ai sử dụng “dịch vụ” gửi xe miễn phí, nay lại triển khai ở khu vực quận 1, TP.HCM thì phải tính toán tốt hơn, để người dân chấp nhận và sử dụng nó”.

Ông Hồ Đan Phượng, một chuyên gia về các giải pháp phát triển giao thông minh tại quận Bình Thạnh, TP.HCM lại cho rằng: “Thậm chí, phải khảo sát người đi xe buýt và những người có xu hướng sẽ sử dụng phương tiện công cộng xem họ muốn gì, đi các tuyến nào? Liệu bố trí ở khu vực đường Hàm Nghi có phù hợp hay không, bởi, khu vực trung tâm sẽ là nơi mà người dân - đa phần là những người ở khu vực ngoại thành vào đó để làm việc. Nếu như họ chạy xe máy từ ngoại thành vào trung tâm, rồi bắt đầu sử dụng xe buýt để di chuyển thì thì hoàn toàn không xảy ra”.

“Do đó, phải tính toán, nên chăng là bố trí ở thêm bãi giữ xe miễn phí ở các khu vực quận/huyện ngoại thành để người dân có thể đi vào khu vực trung tâm làm việc dễ dàng hơn. Sau khi thí điểm, triển khai thành công thì có thể nhân rộng ra trên địa bàn TP.HCM, thậm chí là ở các đô thị lớn khác như: Hà Nội, Đà Nẵng... để người dân có thể dễ dàng di chuyển và sử dụng phương tiện công cộng nhiều hơn. Từ đó giảm tình trạng kẹt xe, ùn tắc giao thông, giảm bớt gây ô nhiễm môi trường, tốn nhiên liệu và thiệt hại rất lớn cho nền kinh tế”, ông Phương chia sẻ thêm.

Thanh Tùng

Bài viết đăng trên ấn phẩm báo in Đời sống & Pháp luật số 182