Thừa Thiên - Huế: Phát hiện bản chế phong quý hiếm thời Hàm Nghi

(ĐSPL) - Một bản chế phong có niên đại đời vua Hàm Nghi vừa được các nhà khảo cổ học phát hiện tại Huế.

Theo đó, vào ngày 18/4, đoàn công tác sưu tầm số hóa Hán Nôm của Thư viện Khoa học Tổng hợp TP HCM và Thư viện Tổng hợp Huế trong khi khảo sát và số hóa Hán Nôm tại dòng họ Võ Tá tại địa chỉ 137 đường Ông Ích Khiêm, phường Thuận Hòa, TP Huế (Thừa Thiên – Huế), đã phát hiện được nhiều văn bản Hán Nôm rất có giá trị, trong số đó có một văn bản Chế phong mang niên hiệu Hàm Nghi nguyên niên (1885), bát nguyệt, thập lục nhật (Hàm Nghi năm đầu, tháng tám, ngày mười sáu).

Qua việc nghiên cứu sơ bộ nội dung bản chế Phong, các chuyên gia xác định được nhân vật được bản chế phong là cụ Võ Khoa (còn đọc là Vũ Khoa).

Gia phả họ Võ Tá cho biết về nhân vật Võ Khoa như sau: Ông sinh ngày 15 tháng 10 năm Ất Dậu, làm quan đến Tuần phủ Quảng Bình, Quảng Trị… Năm Hàm Nghi nguyên niên, sung Cơ mật Thừa biện hơn một tháng, Tá lý sự vụ bộ Hộ 5 tháng. Sau đó không theo vua Hàm Nghi xuất bôn nên được cử làm Khâm sai Nghệ An, thăng Hồng lô Tự khanh rồi lãnh chức Tuần phủ Hà Tĩnh… Niên hiệu Thành Thái thứ 3, ông 67 tuổi, bệnh được về quê hưu trí. Năm Thành Thái thứ 9 (Đinh Dậu), ngày mùng 9 tháng 2 ông mất.

Thời điểm ban tờ Chế này là ngày 16 tháng 8 năm 1885. Năm này, từ tháng 5 khi phái chủ chiến trong triều đình tấn công Pháp thất bại, vua Hàm Nghi đã theo Tôn Thất Thuyết và Nguyễn Văn Tường ra Quảng Trị. Đến tháng 7, vua Hàm Nghi lại phải ra Tân Sở, rồi ra vùng Tuyên Hóa, Quảng Bình để tiếp tục lánh nạn và ban hịch Cần vương để kêu gọi sĩ phu và nhân dân nổi dậy chống Pháp. Như vậy, tờ Chế này ban ra trong lúc vua đang ở xa kinh đô, đang tổ chức kháng Pháp theo lời hịch Cần vương.

Các nhà khảo cổ học cho biết, đây là văn bản Chế phong đầu tiên được phát hiện ở Huế mang niên đại Hàm Nghi nguyên niên.