Thế giới đối mặt nhiều thách thức khi dân số đạt 8 tỷ người

Báo cáo Triển vọng Dân số Thế giới năm 2022 do Vụ Kinh tế và Xã hội của Liên Hợp Quốc công bố, trong ngày 15/11/2022, dân số trên thế giới đạt 8 tỷ người. 

Theo một dự báo từ Liên Hợp Quốc, sự kiện này đánh dấu một "cột mốc quan trọng trong sự phát triển của con người", trước khi tỷ lệ sinh trên thế giới bắt đầu chậm lại. 

Trong một tuyên bố, Liên Hợp Quốc cho biết con số này đồng nghĩa với việc 1 tỷ người đã được thêm vào dân số toàn cầu chỉ sau 12 năm.

“Sự tăng trưởng chưa từng có này là do tuổi thọ của con người tăng dần nhờ những cải thiện về sức khỏe cộng đồng, dinh dưỡng, vệ sinh cá nhân và thuốc men. Nó cũng là kết quả của tỷ lệ sinh cao và ổn định ở một số quốc gia”, tuyên bố của Liên Hợp Quốc có đoạn.

Các quốc gia có thu nhập trung bình, chủ yếu ở châu Á, chiếm phần lớn mức tăng trưởng dân số trong thập kỷ qua, đạt khoảng 700 triệu người kể từ năm 2011. Ấn Độ đã tăng thêm khoảng 180 triệu người và sẽ vượt qua Trung Quốc trở thành quốc gia đông dân nhất thế giới vào năm 2023, theo dự báo của Liên Hợp Quốc.

Tuy nhiên, ngay cả khi dân số toàn cầu đạt dấu mốc mới, các nhà nhân khẩu học lưu ý rằng tốc độ tăng trưởng đã giảm dần xuống dưới 1% mỗi năm. Điều này có thể sẽ ngăn thế giới chạm mốc 9 tỷ người vào năm 2037. Liên Hợp Quốc dự đoán dân số toàn cầu sẽ đạt đỉnh vào khoảng 10,4 tỷ người vào những năm 2080 và duy trì ở mức đó cho đến năm 2100.

Một khu chợ ở Kolkata, Ấn Độ. Liên Hợp Quốc dự đoán Ấn Độ sẽ vượt qua Trung Quốc để trở thành quốc gia đông dân nhất thế giới vào năm 2023. Ảnh: Getty Images.

Theo Liên Hợp Quốc, phần lớn trong số 2,4 tỷ người sẽ được bổ sung trước khi dân số toàn cầu đạt đỉnh sẽ được sinh ra ở vùng cận Saharan tại châu Phi, đánh dấu sự chuyển dịch khỏi Trung Quốc và Ấn Độ.

CNN trích dẫn một tuyên bố của Tổng thư ký Liên Hợp Quốc António Guterres cho biết, dân số toàn cầu đạt 8 tỷ người “là dịp để tôn vinh sự đa dạng và tiến bộ, đồng thời xem xét trách nhiệm chung của nhân loại đối với hành tinh này”.

Việc xuất hiện nhiều người hơn trên Trái đất gây ra nhiều áp lực hơn đối với thiên nhiên, khi con người và động vật hoang dã phải cạnh tranh để lấy nước, thức ăn và không gian sống. 

Trong khi đó, dân số tăng nhanh kết hợp với biến đổi khí hậu cũng có khả năng gây ra tình trạng di cư hàng loạt và xung đột trong những thập kỷ tới, các chuyên gia toàn cầu cho biết. 

Theo một phân tích năm 2020 của Viện Môi trường Stockholm và tổ chức phi lợi nhuận Oxfam International, lượng khí thải carbon của 1% người giàu nhất, tức khoảng 63 triệu người, cao hơn gấp đôi lượng khí thải của một nửa nhân loại trong nhóm nghèo nhất ở giai đoạn 1990-2015.

Các chuyên gia cho biết áp lực tài nguyên sẽ đặc biệt khó khăn ở các quốc gia châu Phi, nơi dân số dự kiến sẽ bùng nổ. Đây cũng là một trong những quốc gia dễ bị tổn thương nhất trước tác động của khí hậu và cần tài chính khí hậu nhất.

Quỹ Dân số Liên Hợp Quốc (UNFPA) cho biết, thời điểm mà thế giới chúng ta chạm cột mốc quan trọng này vừa là khoảnh khắc vui mừng cần được chào đón, nhưng cũng là lời kêu gọi khẩn thiết cho toàn nhân loại để cùng tìm kiếm những giải pháp giúp giải quyết những thách thức mà chúng ta đang phải đối mặt.

UNFPA nêu rõ những thách thức mà nhân loại phải đối mặt là hết sức cấp bách như: các vấn đề có thể ảnh hưởng tới nhiều thế hệ như biến đổi khí hậu, xung đột và COVID-19. Các vấn đề này đang gây ra những tác động không đồng đều tới những nhóm dân số yếu thế và dễ bị tổn thương.

Cho đến nay, hàng triệu người vẫn tiếp tục sống trong cảnh nghèo đói và thiếu dinh dưỡng, không được tiếp cận với các dịch vụ chăm sóc sức khỏe và bảo trợ xã hội, không thể hoàn thành chương trình giáo dục tiểu học và trung học có chất lượng. Phụ nữ trên khắp thế giới vẫn chưa được thực hiện quyền cơ bản là đưa ra quyết định về cơ thể và tương lai của mình, và chúng ta đang chứng kiến một sự tụt hậu đáng lo ngại về việc thực hiện quyền của phụ nữ ở nhiều quốc gia.

Bích Thảo (Theo CNN)