Thảm kịch rơi máy bay chở 242 người ở Ấn Độ: Giải mã cuộc gọi cầu cứu cuối cùng của phi công

"Mayday. Không có lực đẩy, mất năng lượng, không thể nâng độ cao!", cơ trưởng Sumeet Sabharwal ngày 12/6 phát tín hiệu khẩn cấp về trạm kiểm soát không lưu (ATC) sau khi máy bay chở 242 người của Air India cất cánh rời khỏi sân bay Ahmedabad, bang Gujarat khoảng 11 giây. Sau đó, máy bay mất liên lạc hoàn toàn với kiểm soát không lưu.

MAYDAY là tín hiệu cấp cứu, chủ yếu được sử dụng trong liên lạc hàng không và hàng hải để báo hiệu tình huống khẩn cấp đe dọa tính mạng. Thuật ngữ này bắt nguồn từ cụm từ tiếng Pháp "m'aider", có nghĩa là "hãy giúp tôi".

Tín hiệu MAYDAY được phát bởi người chỉ huy phương tiện, thường là phi công hoặc thuyền trưởng của tàu, khi họ gặp phải tình huống khẩn cấp nghiêm trọng. Các tình huống này có thể bao gồm hỏng động cơ, hỏa hoạn trên tàu, mất kiểm soát hoặc bất kỳ tình huống nào đe dọa đến sự an toàn của máy bay hoặc tàu cũng như hành khách trên phương tiện.

Trong hàng không, phi công sẽ truyền tín hiệu Mayday đến trạm kiểm soát không lưu qua radio.

Theo các báo cáo sơ bộ từ Cục Hàng không dân dụng Ấn Độ (DGCA) và Ủy ban Điều tra tai nạn hàng không (AAIB), tín hiệu cuối cùng cho thấy có lẽ một vấn đề nghiêm trọng xảy ra với hệ thống điều khiển hoặc nguồn điện trên máy bay.

Những giây phút cuối cùng trước khi máy bay chở 242 người bị rơi tại Ấn Độ. Video: NDTV

Tờ India Times dẫn lời chuyên gia hàng không Mike Boyd cho biết không có lý do nào để nghi ngờ Ấn Độ thiếu an toàn trong quản lý hàng không.

“Đây không phải là lỗi do con người hay do thiếu chuyên môn. Nhiều khả năng là sự cố kỹ thuật phức tạp - đặc biệt là mất điện hệ thống hoặc lỗi phần mềm điều khiển chuyến bay".

Đồng tình với quan điểm trên, chuyên gia hàng không Geoffrey Thomas nói với BBC News rằng các nhà điều tra có thể sẽ phải kiểm tra "một lỗi có thể xảy ra trong buồng lái".

Theo quan sát của ông Thomas, máy bay bắt đầu rơi dù bộ phận hạ cánh dường như chưa được triển khai đầy đủ. Cụ thể, bộ bánh đáp đã hạ xuống nhưng các cánh tà lại được thu vào - điều mà ông mô tả là "rất bất thường".

Bên cạnh đó, video còn cho thấy máy bay bay theo phương ngang rồi lao xuống thay vì lao lên trên như quy trình thông thường.

"Chiếc máy bay đơn giản là rơi xuống, chứ không nghiêng qua lại hai bên - điều đó cho thấy có thể không phải do trục trặc cơ học. Trông nó giống như đang chuẩn bị hạ cánh vậy", ông Thomas nói.

Bên cạnh đó, giới chức hàng không Ấn Độ xác nhận cơ trưởng, người điều khiển máy bay gặp nạn, là một phi công kỳ cựu đã có hơn 8.200 giờ bay. Ngoài ra, cơ phó cũng có kinh nghiệm 1.100 giờ bay. 

Trang theo dõi hàng không FlightRadar24 cho biết chuyến bay gặp nạn mang số hiệu AI171, nhận được tín hiệu cuối cùng lúc 13h38 (15h38 giờ Việt Nam). Ảnh: FlightRadar24

Trong khi theo một số chuyên gia, khi máy bay va chạm với chim, phi công có thể phát tín hiệu khẩn cấp và đây có thể là nguyên nhân dẫn đến thảm kịch máy bay ở Ấn Độ.

Các chuyên gia hàng không cho biết việc va chạm với chim có thể khiến máy bay không đạt được tốc độ cất cánh tối ưu.

"Nếu một máy bay có tầm cỡ và kích thước này phải rơi ở độ cao thấp như vậy, khoảng 183m chỉ vài phút sau khi cất cánh, đó hẳn là một sự cố thảm khốc", Chuyên gia hàng không Hemanth DP, giám đốc điều hành của Học viện đào tạo bay châu Á - Thái Bình Dương tại Hyderabad, cho biết.

Ông Hemanth đặt ra giả thuyết là xuất hiện một đàn chim rất lớn và cả hai động cơ cùng “nuốt chửng” những con chim này, khiến máy bay hạ độ cao rất nhanh ngay sau khi cất cánh.

Lực lượng cứu hộ làm nhiệm vụ tại hiện trường vụ tai nạn máy bay. Ảnh: Reuters/TTXVN)

Va chạm với chim được coi là một trong những mối nguy hiểm phổ biến nhất trong ngành hàng không. Tình huống này có xu hướng xảy ra trong quá trình máy bay cất cánh, hạ cánh hoặc bay ở tầm thấp, khi máy bay có nhiều khả năng va phải chim nhất.

Va chạm với chim có thể nguy hiểm, đặc biệt là nếu chim bị nuốt vào động cơ máy bay hoặc đâm vào các bộ phận quan trọng như kính chắn gió hoặc cánh máy bay.

Theo các chuyên gia, các nhà điều tra sẽ phải nghiên cứu các hộp đen và dữ liệu buồng lái để tìm hiểu nguyên nhân dẫn đến thảm kịch này.