Sâu muồng, sâu chít, đuông dừa, sùng đất, sâu măng… là 5 đặc sản khiến không ít người ghê sợ khi thoạt nhìn lần đầu tiên. Thế nhưng nếu dám thử, biết đâu bạn sẽ bị mê hoặc bởi mùi vị đặc trưng của chúng.
Sâu chít
Sâu chít - loại công trùng xuất hiện trong thân những cây chít mọc trên rừng, được xem là đặc sản ở vùng cao Tây Bắc. Loại sâu này có thể dùng để chế biến thành các món ăn có vị bùi ngậy, thơm ngon hoặc dùng ngâm trong rượu có tác dụng bổ thận tráng dương, tăng cường sinh lực cho đàn ông và làm đẹp da phụ nữ...
Mùa sâu chít thường kéo dài từ tháng 11 năm trước đến cuối tháng 2 năm sau. Trên thị trường 1kg sâu chít thường có giá từ 800.000 – 1.000.0000 đồng/kg.
Sâu măng
Đây là món đặc sản của người Mường Lát (Thanh Hóa). Tháng Chín, tháng Mười (dương lịch) là bắt đầu vào mùa “săn” sâu măng. Khi cây măng nứa đã cao quá đầu người cũng là lúc những con sâu trưởng thành vào độ béo nhất.
Sâu măng xào lá chanh là một trong những món ăn được yêu thích nhất. Sâu ược rửa sạch, ướp gia vị rồi cho vào chảo mỡ đang phi hành thơm, đảo nhanh tay đến khi chuyển từ màu trắng sang vàng nhạt là được. Cuối cùng cho lá chanh thái chỉ vào tiếp tục đảo đều rồi bắc ra khỏi bếp.
Tuy là món ăn dân dã nhưng sâu măng được bán khá đắt dao động từ 300-500 nghìn đồng/kg.
Sầu muồng
Sâu muồng là ấu trùng của loài sâu trên cây muồng, có màu xanh như lá cây. Ở vùng miền Trung - Tây Nguyên, cây muồng thường được trồng để cây tiêu bám vào, còn loài sâu này chỉ ăn lá muồng nên nông dân không phun thuốc trừ sâu, chờ đến khi chúng đóng kén thì thu hoạch.
Có nhiều cách khác nhau để chế biến sâu muồng như chiên, xào, lăn bột, luộc hay thậm chí ăn sống. Sâu muồng có vị bùi béo đặc trưng của các loại ấu trùng sâu, thường người dân đợi cho loài sâu này đóng kén rồi mới thu hoạch, chế biến làm thức ăn
Đuông dừa
Đuông dừa sống trong thân cây dừa màu trắng sữa, béo núc. Nhìn vào hình dáng bên ngoài của đuông dừa nhiều người sẽ cảm thấy ghê sợ nhưng đây thực sự là món ngon được nhiều người ưa thích.
Đuông dừa có thể chế biến thành nhiều món ăn khác nhau như nấu cháo, chiên xù, ngâm mắm… Món ăn có thể thách thức sự can đảm của thực khách nhất là món đuông dừa ngâm mắm.
Nhiều người còn gọi món đuông dừa ngâm mắm là đuông dừa lội sông. Trong món ăn này, những con đuông béo mẫm còn sống sẽ được thả vào bát nước mắm và vùng vẫy trong đó. Thực khách sẽ gắp từng con, cho vào miệng nhai và cảm nhận hượng vị mềm, bùi, ngọt khó tả của món đặc sản này.
Sùng đất
Không chỉ được xem là đặc sản ngon khó cưỡng, sùng đất còn được người Cơ Tu (Quảng Nam) xem là loại "xuân dược" nghìn năm tráng kiện, là vị thuốc mà đàn ông Cơ Tu tin dùng để duy trì khả năng phòng the của mình.
Sùng đất thường trưởng thành vào mùa mưa, giữa tháng 8 cho đến hết tháng 12 (âm lịch). Chúng thường sinh sống ở các bãi bồi ven sông hoặc tại các vùng đất pha cát và nhiều lá mục, nơi có đất ẩm thấp ở trung du, miền núi... Đến mùa sùng đất, người dân Quảng Nam lại tranh thủ "hái lộc" từ con vật trời cho này.
Nhìn bề ngoài, sùng đất dễ khiến ta có cảm giác rùng mình. Nhưng khi thưởng thức hương vị của nó, nhiều người mới gật gù mà tấm tắc khen ngon. Có vô vàn món ngon được chế biến từ sùng đất như luộc, rang hay băm nhỏ đúc bánh xèo,...
Quỳnh Chi (T/h)