Khoai lang và khoai tây là hai loại củ quen thuộc trong bữa ăn hàng ngày của nhiều gia đình. Cả hai đều có hương vị thơm ngon, dễ chế biến và cung cấp nguồn dinh dưỡng dồi dào. Tuy nhiên, khi xét về giá trị dinh dưỡng, mỗi loại có những ưu điểm riêng, phù hợp với từng nhu cầu khác nhau.
Khoai lang và khoai tây đều là rau củ có rễ, nhưng chúng khác nhau về hình dáng và hương vị. Chúng xuất phát từ các họ thực vật riêng biệt, cung cấp các chất dinh dưỡng khác nhau và ảnh hưởng đến lượng đường trong máu theo những cách khác nhau.
Khoai lang thuộc họ bìm bìm, Convolvulaceae, còn khoai tây trắng thuộc họ cà, hay Solanaceae. Phần ăn được của những loại cây này là củ mọc trên rễ.
Khoai lang thường có vỏ nâu và thịt màu cam nhưng cũng có các giống màu tím, vàng và đỏ. Khoai tây thường có màu nâu, vàng và đỏ, phần thịt màu trắng hoặc vàng.
Mỗi 100g khoai lang chứa khoảng 86 calo, trong khi khoai tây có khoảng 80 calo. Dù lượng calo không chênh lệch nhiều, nhưng cách khoai lang và khoai tây ảnh hưởng đến cơ thể bạn khác nhau do cấu trúc carbohydrate và lượng chất xơ.
Khoai tây giàu carbohydrate và cung cấp năng lượng nhanh chóng.
Khoai lang: Khoai lang có hàm lượng chất xơ cao hơn khoai tây, với khoảng 3g chất xơ trong mỗi 100g. Chất xơ trong khoai lang giúp duy trì hệ tiêu hóa khỏe mạnh, giảm cholesterol và kiểm soát lượng đường trong máu.
Khoai tây: Hàm lượng chất xơ trong khoai tây thấp hơn, chỉ khoảng 2g mỗi 100g. Để tăng hàm lượng chất xơ, bạn nên ăn khoai tây cả vỏ, bởi phần vỏ chứa phần lớn lượng chất xơ.
Vitamin A
Khoai lang có ưu thế vượt trội khi chứa beta-carotene chuyển hóa thành vitamin A trong cơ thể. Vitamin A là một dưỡng chất quan trọng giúp bảo vệ mắt, làn da và tăng cường hệ miễn dịch. Khoai tây lại không cung cấp nhiều vitamin A.
Vitamin C
Cả hai loại củ đều có hàm lượng vitamin C, nhưng khoai tây chứa nhiều hơn. Vitamin C giúp tăng cường hệ miễn dịch, bảo vệ da khỏi tác hại của gốc tự do và hỗ trợ hấp thụ sắt trong cơ thể.
Kali
Cả khoai lang và khoai tây đều là nguồn kali tốt, nhưng khoai tây chứa nhiều kali hơn, đặc biệt là khi ăn cả vỏ. Kali có tác dụng điều chỉnh huyết áp và hỗ trợ sức khỏe tim mạch.
Chất chống oxy hóa
Khoai lang, đặc biệt là loại màu cam và tím, chứa nhiều chất chống oxy hóa như anthocyanins (trong khoai lang tím) và beta-carotene (trong khoai lang cam). Những chất chống oxy hóa này giúp ngăn ngừa quá trình lão hóa, giảm nguy cơ ung thư và bảo vệ các tế bào khỏi hư tổn.
Khoai lang và khoai tây: Loại nào phù hợp cho người ăn kiêng?
Khi bạn muốn giảm cân hoặc duy trì cân nặng, lựa chọn thực phẩm giàu chất xơ và có chỉ số đường huyết (GI) thấp là rất quan trọng.
Khoai lang: Có chỉ số đường huyết (GI) trung bình, giúp giải phóng năng lượng từ từ, giữ cho bạn cảm thấy no lâu hơn. Nhờ đó, khoai lang có thể là lựa chọn tốt cho những ai muốn kiểm soát lượng đường trong máu và ngăn ngừa cảm giác đói.
Khoai tây: Khoai tây có chỉ số đường huyết cao hơn, nhất là khi chế biến bằng cách chiên hoặc nướng. Việc ăn khoai tây có thể dẫn đến sự gia tăng nhanh chóng của lượng đường trong máu, không phù hợp cho người cần kiểm soát đường huyết hoặc đang ăn kiêng.
Phương pháp chế biến ảnh hưởng lớn đến hàm lượng dinh dưỡng của cả khoai lang và khoai tây. Để tận dụng tối đa giá trị dinh dưỡng, bạn nên chọn những cách nấu ăn ít dầu mỡ và giữ nguyên vỏ (nếu có thể).
Khoai lang: Hấp hoặc nướng khoai lang là các phương pháp giữ được nhiều chất dinh dưỡng nhất. Tránh chiên hoặc dùng nhiều dầu để khoai lang không hấp thụ nhiều chất béo.
Khoai tây: Khi ăn khoai tây, hãy cố gắng ăn cả vỏ, bởi vỏ chứa nhiều chất xơ và khoáng chất. Hấp, luộc, hoặc nướng là những cách chế biến tốt nhất để giữ nguyên vẹn hàm lượng dinh dưỡng trong khoai tây.
Cả khoai lang và khoai tây đều có những ưu điểm dinh dưỡng riêng. Khoai lang là lựa chọn tuyệt vời nếu bạn đang tìm kiếm nguồn vitamin A và chất chống oxy hóa để bảo vệ mắt, da, và tăng cường hệ miễn dịch. Ngoài ra, khoai lang có hàm lượng chất xơ cao hơn, giúp kiểm soát cân nặng và mức đường huyết, là lựa chọn lý tưởng cho người ăn kiêng.
Khoai tây, ngược lại, là nguồn cung cấp vitamin C và kali dồi dào, rất tốt cho hệ miễn dịch và tim mạch. Với năng lượng cao và khả năng dễ dàng kết hợp trong nhiều món ăn, khoai tây cũng là thực phẩm phổ biến cho người cần tăng cường sức mạnh cơ bắp và phục hồi sau tập luyện.