Số phận cầu Long Biên sẽ được định đoạt như thế nào?

(ĐSPL) – Trong buổi hội thảo lấy ý kiến về phương án xây dựng cầu đường sắt vượt sông Hồng, có đến 9/15 ý kiến đồng ý với phương án xây tim cầu cách cầu Long Biên 75m về thượng lưu.

Đặt 3 phương án bảo tồn cầu Long Biên lên bàn cân

Sáng nay (28/10), UBND TP Hà Nội và Bộ GTVT đã tổ chức hội thảo để lấy ý kiến của các chuyên gia, các nhà khoa học trong lĩnh vực giao thông, đô thị, lịch sử về vị trí xây dựng cầu trên tuyến Đường sắt đô thị số 1 vượt sông Hồng.

Chủ tịch UBND TP Nguyễn Thế Thảo cho biết, quy hoạch đã được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt là cầu đường sắt mới cách cầu Long Biên trong phạm vi khoảng 200m và đảm bảo 7 nguyên tắc: Hài hòa giữa bào tồn và phát triển đồng thời đạt được sự đồng thuận cao của nhân dân; Giữ nguyên cầu Long Biên và cảnh quan khu phố cổ khu vực đầu cầu; Hạn chế tối đa GPMB; Thuận tiện kết nối giao thông công cộng; Đảm bảo giao thông thủy, tính năng thông thuyền và thoát lũ sông Hồng; Đảm bảo quy chuẩn kỹ thuật và hiệu quả kinh tế xã hội của dự án.

Căn cứ vào 7 nguyên tắc này, Tổng công ty Tư vấn thiết kế GTVT (TEDI) đã đưa ra 3 phương án vị trí cầu đường sắt mới.

Phương án 1, tim cầu cách cầu Long Biên 30m về phía thượng lưu.

Đây cũng chính là phương án đã được Bộ GTVT phê duyệt năm 2008.

Ông Phạm Hữu Sơn - Tổng Giám đốc Tổng công ty Tư vấn thiết kế GTVT cho biết, nếu xây dựng theo phương án này thì sẽ ít gây ảnh hưởng xấu tới kiến trúc cầu Long Biên cũng như không che khuất tầm nhìn của cầu.

Cũng theo ông Sơn, với phương án này, mặc dù cơ bản đi trùng với tuyến đường sắt quốc gia nhưng khối lượng giải phóng mặt bằng rất lớn, khoảng hơn 2.000 hộ dân. Hơn nữa, phương án này xây dựng cầu đường sắt đô thị ngay sát cầu Long Biên sẽ rất khó tổ chức giao thông đô thị qua cầu Long Biên tại 2 nút giao đầu cầu. Ông Sơn cho biết, về mặt xây lắp, phương án 1 này có chi phí thấp hơn nhưng số lượng giải phóng mặt bằng lớn nhất nên chi phí cho việc giải phóng mặt bằng cao.

Phương án 2, tim cầu cách cầu Long Biên 186m về phía thượng lưu. Đây là phương án đã được Hà Nội phê duyệt vào năm 2011 và cũng đã được JICA chấp thuận. Phương án này được đánh giá là tối ưu về mặt kiến trúc, cảnh quan, tạo điểm nhấn cho toàn khu vực song lại có khối lượng GPMB khu phố mới rất lớn, đặc biệt là từ đường Quán Thánh tới Nguyễn Trung Trực và khu ngoài đê Phúc Xá. Bên cạnh đó, phương án 2 này còn có chi phí cao nhất do chiều dài tuyến đường sắt đô thị lớn nhất.

Phương án 3, tim cầu cách cầu Long Biên 75m về phía thượng lưu. Đây là phương án mới nhưng lại nhận được sự đồng thuận của nhiều nhà khoa học, chuyên gia. Theo đơn vị tư vấn, cầu cách cầu Long Biên 75 mét đủ xa để giảm bớt ảnh hưởng kiến trúc từ cầu Long Biên cũng như không bị vướng mắc trong thi công do 2 cầu cạnh nhau.

9/15 chuyên gia tán thành phương án 3

Tại hội thảo sáng nay, các lãnh đạo bộ, ban ngành, các chuyên gia trong lĩnh vực xây dựng, cầu đường, lịch sử, di sản đã có nhiều ý kiến đóng góp về việc lựa chọn phương án vị trí cầu đường sắt vượt sông Hồng. Đa số các ý kiến khi lựa chọn phương án, đều quan tâm đến việc bảo tồn cầu Long Biên, phù hợp với cảnh quan cũng như yếu tố lịch sử của cây cầu này.

Theo đánh giá của đơn vị tư vấn, hướng tuyến đường sắt đô thị của phương án 3 là đi trùng với tuyến đường sắt quốc gia trên đường Phùng Hưng và đi thẳng, bẻ cong đi vào Hàng Đậu, cắt qua đê Yên Phụ, chợ Long Biên để vượt sông Hồng.

“Mặc dù trong phương án này, tuyến đường sắt đô thị có những đoạn đi mới trên đường Phùng Hưng và Hàng Đậu nhưng vẫn hoàn toàn có thể bố trí tuyến đường sắt đô thị mà không phải giải phóng mặt bằng nhà dân, khối lượng giải phóng mặt bằng phía hữu ngạn chủ yếu ở đoạn chuyển từ Phùng Hưng sang Hàng Đậu. Nếu xét về khối lượng giải phóng mặt bằng thì phương án 3 này là thấp nhất. Về mặt chi phí, mặc dù chi phí xây lắp cao hơn phương án 1 nhưng chi phí giải phóng mặt bằng lại thấp nhất” - Tổng công ty Tư vấn thiết kế GTVT phân tích.

GS, nhà sử học Phan Huy Lê bày tỏ quan điểm ủng hộ phương án vị trí cầu đường sắt vượt sông Hồng được xây dựng cách cầu Long Biên 75 m.

Theo GS Phan Huy Lê, phương án bảo tồn cầu Long Biên và khu phố cổ là rất căn bản và cần thiết.

“Phương án cách 30m nên loại trừ, vì gần cầu Long Biên quá, lại đi vào sâu khu phố cổ. Phương án cách 75 mét và 186 mét đều có thể chấp nhận được, vì có khoảng cách với cầu cũ, không xâm phạm khu phố cổ. Tuy nhiên theo các phân tích của đơn vị tư vấn, thì phương án cách cầu Long Biên 75 mét là ưu tiên hơn cả” – GS Phan Huy Lê phân tích.

Đồng quan điểm với ông, Nhà sử học Dương Trung Quốc cũng cho biết: "Qua phân tích, tôi tán thành phương án xây cầu vượt sông cách cầu Long Biên 75 mét. Trong quá trình làm phải quan tâm đến bảo tồn và không ảnh hưởng cảnh quan cầu Long Biên, thứ hai là phát triển bảo đảm công trình tương lai chứ không phải bảo tồn làm ảnh hưởng phát triển. Sớm thống nhất để triển khai, còn câu chuyện bảo tồn cầu Long Biên như thế nào thì sẽ bàn sau”.

GS. Trần Lâm Biền cũng bày tỏ quan điểm nên ưu tiên phương án 3 vì nó hài hòa với cầu Long Biên, không quá xa cũng không quá gần.

“Cầu đường sắt mới cùng với cầu Long Biên sẽ tạo nên một thể như cầu đôi, song không phải xây cầu đường sắt đô thị như thế nao cũng được, mà phải đáp ứng điều kiện về hình thức sao cho cầu vừa đẹp, vừa đủ tôn được cầu Long Biên lên. Vì vậy, nếu chốt PA này thì cũng nên nhanh chóng đưa ra dáng mẫu cầu đường sắt đô thị mới” – GS Trần Lâm Biền quả quyết.

Cũng tại buổi hội thảo sáng nay, nhiều chuyên gia kiến nghị, sau khi có cầu ĐSĐT mới thì về lâu dài nên để cầu Long Biên thành cây cầu đi bộ.

Chủ tịch hội bảo tồn di sản văn hóa Thăng Long- Hà Nội Lưu Minh Trị cho rằng, Bộ GTVT và UBND TP nên sớm “chốt” vị trí xây dựng cầu ĐSĐT mới.

Theo ông Trị, thì việc bảo tồn cầu Long Biên như thế nào là vấn đề nên bàn sau, vì bảo tồn phải gắn với phát triển chứ không sẽ thành bảo tàng. Đây là cây cầu lịch sử, gắn liền với văn hóa. Tuy nhiên, trong việc bảo tồn phải tính đến công năng của cầu Long Biên sau này, trước mắt có thể cho xe máy, xe đạp lưu thông nhưng về lâu dài nên để thành cây cầu đi bộ.

Chốt lại buổi hội thảo lấy ý kiến, Chủ tịch UBND TP Hà Nội Nguyễn  Thế Thảo đánh giá, kiến trúc cầu đường sắt đô thị qua sông Hồng là việc hệ trọng và khó vì liên quan nhiều yếu tố, giao thông đô thị, phát triển gắn với bảo tồn, trong đó đặt lên hàng đầu là phải bảo tồn cầu Long Biên và phố cổ.

Chủ tịch UBND thành phố nhấn mạnh ông hoàn toàn thống nhất quan điểm, việc lựa chọn cầu đường sắt mới, phương án kiến trúc phải hài hòa giữa bảo tồn và phát triển, đạt được sự đồng thuận cao của người dân cũng như hạn chế ít nhất việc GPMB, di dân...

“Hôm nay, hội nghị có 15 ý kiến tham gia của các chuyên gia, kiến trúc sư, nhà sử học… thì có 9/15 người cho rằng, nên chọn theo phương án 3. Tuy vậy, phương án này cần phải làm rõ, làm thế nào để bảo tồn phố Hàng Đậu về kiến trúc, giao thông. Vì vậy, chúng tôi sẽ xem xét và cân nhắc các ý kiến đóng góp, vì cũng có 5/15 người đồng thuận với phương án 2. Chính vì thế, các phương án phải được xem xét kỹ lưỡng, cân nhắc đảm bảo hài hòa giữa bảo tồn và phát triển” – lãnh đạo UBND thành phố khẳng định.