Siêu thị Big C không nhập hàng may mặc của Việt Nam: Làm thế nào để không thua trên sân nhà?

Sau khi đơn vị điều hành hệ thống siêu thị Big C ra thông báo tạm dừng kinh doanh sản phẩm may mặc của Việt Nam, nhiều nhà cung cấp trong nước đã phản đối dữ dội. 

Quyết định không thấu tình gây phản ứng

Chiều 3/7, ghi nhận của PV báo ĐS&PL, nhiều người lao động và chủ doanh nghiệp dệt may Việt Nam đã tập trung tại văn phòng đại diện Central Group tại TP.HCM, đơn vị điều hành hệ thống siêu thị Big C nhằm làm rõ vụ việc.

Theo các doanh nghiệp này, tập đoàn Central Group của Thái Lan vừa có thư gửi các đối tác tại Việt Nam thông báo về việc siêu thị Big C sẽ tạm dừng thu mua sản phẩm may mặc từ các nhà cung cấp tại Việt Nam kể từ tháng 7/2019. Cụ thể, quyết định này nhằm chuẩn bị cho kế hoạch tái cấu trúc ngành hàng may mặc của Tập đoàn tại thị trường Việt Nam.

"Kể từ tháng Bảy cho đến khi có thông báo mới, chúng tôi sẽ tạm thời ngừng đặt hàng của đối tác theo hợp đồng hợp tác thương mại ký kết giữa đối tác và Central Group Việt Nam", thông báo nêu rõ. Cũng theo thông báo này, tất cả vấn đề phát sinh trước ngày 2/7 sẽ tiếp tục giải quyết theo quy định của hợp đồng hợp tác thương mại. Việc tạm ngừng đặt hàng tạm thời nói trên được lý giải là do có sự thay đổi chiến lược trong phát triển mô hình ngành hàng may mặc cho phù hợp với chỉ đạo của tập đoàn Central tại Thái Lan.

Tuy nhiên, trước những phản ứng dữ dội của nhiều nhà cung cấp hàng may mặc Việt Nam, đại diện Central Group cho biết: “Chúng tôi có hàng ngàn nhà cung cấp tại Việt Nam. Công văn chỉ gửi cho vài chục đơn vị để thay thế hàng chứ không phải là ngừng hoàn toàn việc nhập hàng may mặc của Việt Nam”. “Việc tạm dừng nhập hàng này sẽ kéo dài lâu nhất là 2 tuần.

Trong thời gian đó, doanh nghiệp sẽ đánh giá lại chiến lược, xem xét việc hàng tồn kho... và đưa ra chiến lược mới”, vị này cho biết. Đại diện đơn vị quản lý siêu thị Big C cũng khẳng định sẽ tổ chức buổi gặp gỡ giữa doanh nghiệp Việt Nam và lãnh đạo chuỗi siêu thị vào ngày 8/7 để thảo luận về mô hình mới, với định hướng của doanh nghiệp trong ngành hàng thời trang. Một số chuyên gia lo ngại, nếu tiền lệ này được thông qua, có thể hàng loạt các sản phẩm Việt Nam khác trong siêu thị do nước ngoài sở hữu sẽ từng bước bị đẩy ra ngoài, nhường chỗ cho các sản phẩm ngoại nhập.

Bộ Công Thương sẽ làm việc với siêu thị Big C

Sáng 4/7, trao đổi với PV, một lãnh đạo vụ Thị trường trong nước, (Bộ Công Thương) cho biết: “Trong quan hệ thương mại giữa doanh nghiệp Việt Nam và các siêu thị có vốn đầu tư nước ngoài, không có cam kết ràng buộc về tỉ lệ hàng nội địa. Tất cả chỉ dựa trên tinh thần tự nguyện, khuyến khích các doanh nghiệp này ưu tiên dùng nguồn hàng của các doanh nghiệp Việt Nam”.

Tuy nhiên, trong các cuộc làm việc giữa các cơ quan thuộc bộ Công Thương và các chuỗi siêu thị lớn có vốn đầu tư nước ngoài, Bộ luôn phối hợp, tư vấn cho các doanh nghiệp để đưa hàng Việt vào hệ thống phân phối với tỉ lệ phù hợp. Vì thế, trước những ồn ào mà báo chí phản ánh cũng như các bức xúc của doanh nghiệp cung ứng hàng hóa, bộ Công Thương sẽ có trách nhiệm làm việc lại với Big C về vấn đề này, xem xét nguyên nhân đằng sau là gì.

Cùng với đó, Bộ sẽ tiếp tục đề nghị phía tập đoàn Thái Lan có trách nhiệm hợp tác với các doanh nghiệp Việt để đưa hàng nội địa tham gia chuỗi hệ thống siêu thị. Trong khi đó, ông Phạm Xuân Hồng, Chủ tịch hội Dệt may thêu đan TP.HCM thông tin: “Hiệp hội chưa nghe hội viên phản ảnh chính thức về chính sách ngừng nhập hàng may mặc của Big C. Để chủ động, chúng tôi sẽ đề nghị các doanh nghiệp có trình bày chi tiết rồi nghiên cứu, tổ chức làm việc với các bên liên quan”.

Còn ông Nguyễn Văn Khánh, Phó Chủ tịch hiệp hội Da giày, túi xách TP.HCM cũng bày tỏ: “Những doanh nghiệp đang hợp tác và là đối tác với Big C mà đột nhiên bị cắt ngang hợp đồng chắc chắn sẽ bị ảnh hưởng ít nhiều. Cắt hợp đồng đồng nghĩa rằng kế hoạch của các doanh nghiệp bị xáo trộn rất lớn, không sản xuất được. Còn đối với người lao động, tâm lý ảnh hưởng đến thu nhập sẽ khiến lo lắng, hoang mang. Vì thế, việc ngồi lại nói chuyện giữa ba bên, nhà bán lẻ, nhà cung ứng và cơ quan Nhà nước là hết sức cần thiết”.

Đại diện một số công ty dệt may Việt Nam cho rằng, hành động của Central Group đã đẩy hàng loạt nhà cung cấp sản phẩm may mặc vào khó khăn. Việc đột ngột ngưng hợp tác này gây ra nhiều thiệt hại về tài chính, đồng thời là nỗi lo việc hàng ngoại nhập sẽ thoải mái vào hệ thống siêu thị này sau khi đã đẩy toàn bộ hàng may mặc nội địa ra khỏi hệ thống siêu thị.

Chuyên gia bày cách để giành lại lợi thế sân nhà Trước quyết định tạm dừng kinh doanh hàng may mặc Việt Nam của siêu thị Big C, chuyên gia quản trị kinh doanh cho rằng, vụ việc sẽ tạo ra tâm lý tiêu cực trong cuộc cạnh tranh giữa hàng nội địa với nhà bán lẻ nước ngoài ngay trên sân nhà.

PV đã có cuộc trao đổi với ông Lý Trường Chiến, chuyên gia tư vấn tái cấu trúc, quản trị chiến lược và phát triển nguồn lực doanh nghiệp.

Thưa ông, trước việc siêu thị Big C thông báo ngừng tiêu thụ hàng may mặc của doanh nghiệp Việt Nam, ông có những đánh giá chung như thế nào?

Trước khi việc này xảy ra, cộng đồng chuyên gia kinh doanh và một số tổ chức có liên quan đã nhận thức và cảnh báo cho các doanh nghiệp và cơ quan quản lý. Khi càng hội nhập sâu và rộng thì mức độ cạnh tranh giữa doanh nghiệp nội địa và nước ngoài sẽ càng gay gắt, chiêu thức càng tinh vi biến hóa.

Khi một doanh nghiệp phân phối có phạm vi hoạt động ảnh hưởng lớn trong thị trường thì chắc chắn họ sẽ có chiến lược tối ưu hóa nguồn lực cho mình, nhằm đạt được mục tiêu và lợi nhuận lâu dài.

Về ngắn hạn, trung hạn và dài hạn, doanh nghiệp phân phối luôn nỗ lực tạo ra hệ sinh thái của mình hay hệ thống hóa kiểm soát và chi phối chuỗi cung ứng, chuỗi giá trị và nguồn nhân lực, tài lực...

Đây là điều chắc chắn sẽ xảy ra và ảnh hưởng lớn đến doanh nghiệp Việt Nam. Nếu cứ thờ ơ với thời cuộc bằng thái độ chủ quan, chậm thay đổi, chờ đợi được cứu... thì chuyện bị dồn vào thế bị động và phải trả giá bằng tổn thương là không tránh khỏi.

Sau những lo ngại thì cuộc đụng độ này cũng đã diễn ra. Vậy theo ông, chúng ta có thể làm gì để giành lại phần thắng?

Trước tiên, nhà cung cấp Việt Nam phải tổng hợp đủ thông tin chính thức, hợp đồng và đối chiếu với luật, các chính sách, quy định, quy trình liên quan để xác định rõ vấn đề, và đối tượng liên quan từ đó mới có giải pháp phù hợp.

Theo ông, hệ thống pháp lý của chúng ta đang thiếu sót gì để bảo vệ hàng hoá Việt Nam ngay trên sân nhà?

Hàng rào kỹ thuật thay cho thuế quan truyền thống đã và đang lạc hậu với biến đổi của cuộc sống trên tất cả các khía cạnh công nghệ, kinh tế, chính trị và xã hội. Còn các chính sách đảm bảo tỉ lệ hàng nội địa trong các siêu thị bán lẻ của nước ngoài ở Việt Nam vẫn chưa được rõ ràng và chính thức. Tuy nhiên, các doanh nhân cần hiểu và chuẩn bị tốt năng lực cạnh tranh cho mình. Vì khi Việt Nam ký kết các thương ước và Hiệp định FTA và tham gia AEC ASEAN Economy Community thì chúng ta đã mở rộng cửa cho hàng ngoại vào thị trường trong nước.

Theo chuyên gia, liệu sự việc này có trở thành tiền lệ xấu trong cuộc cạnh tranh giữa hàng Việt Nam và nhà bán lẻ nước ngoài hay không?

Về tâm lý ngắn hạn, sự ảnh hưởng chắc chắn phải có. Điều đáng quan tâm là giảm thiểu ảnh hưởng tiêu cực từ nó. Vì thế, chúng ta cần trở thành người tiêu dùng thông minh hơn, có trách nhiệm hơn.

Các doanh nghiệp và đại diện các cơ quan hữu quan cần trở nên chuyên nghiệp và hiệu quả trong công việc của mình. Trong đó, cần có thái độ tĩnh tâm để đánh giá vấn đề, tiến tới gia tăng năng lực cạnh tranh và ứng biến nhằm mở rộng vùng ảnh hưởng, hoạt động thích ứng với những thay đổi của thị trường.

Bên cạnh đó, việc chủ động sáng tạo tương tác liên thông để đạt được mục tiêu và hiệu quả của mình trong bối cảnh mới cũng là chiến lược dài hạn nếu muốn giành lại lợi thế sân nhà.

Cảm ơn ông đã chia sẻ!

Hà Nhân