Sẽ báo cáo Trung ương về cải cách tiền lương trong quý I/2026

Trong phiên thảo luận về tình hình kinh tế - xã hội chiều 29/10, vấn đề vận hành chính quyền địa phương 2 cấp được Phó Thủ tướng Phạm Thị Thanh Trà thông tin tới đại biểu Quốc hội.

Không cầu toàn, nhưng cũng không thể đi chậm 

Theo Phó Thủ tướng Phạm Thị Thanh Trà, việc tổ chức bộ máy và vận hành chính quyền địa phương 2 cấp là cuộc cách mạng đã thay đổi căn bản, từ "phương thức quản lý hành chính" sang "quản trị, kiến tạo và phục vụ nhân dân", từ trạng thái còn thụ động, hành chính sang chủ động, quản trị địa phương.

Theo Phó Thủ tướng, sự thay đổi này là rất lớn của cả hệ thống chính trị, cả nền hành chính nhà nước, của tất cả đội ngũ cán bộ, công chức, viên chức.

4 tháng vận hành chính quyền địa phương 2 cấp, theo Phó Thủ tướng, khó khăn và vướng mắc ban đầu là điều dễ chia sẻ. "Chúng ta không thể nóng vội, chúng ta cũng không cầu toàn, nhưng cũng không thể đi chậm mà bắt buộc phải đáp ứng được mục tiêu, yêu cầu", bà Trà nói.

Bà Trà cũng nói thêm: "Vừa làm, vừa điều chỉnh, vừa hoàn thiện trên tất cả các phương diện để đáp ứng vận hành của chính quyền địa phương 2 cấp tốt nhất".

Theo tân Phó Thủ tướng, sau 4 tháng vận hành của chính quyền địa phương 2 cấp "chúng ta đã được rất lớn". Theo bà, cái được thứ nhất là đã thành công cuộc cách mạng "sắp xếp lại giang sơn" và tổ chức lại mô hình tổ chức của nền hành chính Nhà nước.

Thứ hai là căn bản đã thực hiện một cách đồng bộ, toàn diện, cả về hệ thống thể chế và chính sách. Những vấn đề chưa rõ thì hướng dẫn hành chính để các cấp địa phương triển khai.

"Đến nay, vận hành cơ bản ổn định, thông suốt, liên tục, đồng bộ và được nhân dân ghi nhận", bà Trà nói và ghi nhận nhiều địa phương có những cách làm sáng tạo, linh hoạt, đã kịp thời giải quyết những vấn đề phát sinh, do vậy hiệu quả vận hành chính quyền địa phương 2 cấp rất rõ nét.

Bên cạnh đó, vì là vấn đề mới, chưa có tiền lệ, thay đổi hoàn toàn về tư duy, phương thức quản trị nên theo bà Trà, những vấn đề khó khăn, vướng mắc là tất yếu, cần phải có thời gian.

Cải cách tiền lương không thể thực hiện ngay lập tức

Nhiều ĐBQH nêu thực trạng cán bộ công chức cấp xã "vừa thừa vừa thiếu", song theo Phó Thủ tướng Phạm Thị Thanh Trà, trên cơ sở tổng hợp từ 34 tỉnh thành, số lượng cán bộ công chức cấp xã tính bình quân không thiếu (41,3%), và chỉ có 5,38% là chưa phù hợp với chuyên môn.

Giải pháp trước mắt, Phó Thủ tướng cho biết đang tập trung chỉ đạo Bộ Nội vụ hoàn thiện khung vị trí việc làm để xác định rõ vị trí việc làm, nhất là đối với cấp xã. Và hoàn thiện các điều kiện làm cơ sở pháp lý cho việc giao biên chế chính thức cho giai đoạn 2026-2030.

Các địa phương cần chủ động rà soát, đánh giá, cơ cấu lại đội ngũ, có thể tuyển dụng hoặc điều động cán bộ từ cấp tỉnh về các vị trí còn yếu như tài chính, địa chính, môi trường, công nghệ thông tin.

Hai là, Chính phủ sẽ xây dựng đề án đào tạo, bồi dưỡng đội ngũ cán bộ công chức cấp xã đến năm 2030.

Ba là, rà soát, bổ sung quy hoạch, kế hoạch phát triển của từng địa phương; tăng cường nguồn lực và thiết kế cơ chế tài chính phù hợp với mô hình mới. Đây là yêu cầu căn cốt, vừa cấp bách trước mắt, vừa mang tính chiến lược lâu dài.

Bốn là, đẩy mạnh chuyển đổi số, ứng dụng trí tuệ nhân tạo (AI) vào công vụ, xây dựng chính quyền điện tử, chính quyền số. 

Năm là, các địa phương phải phát huy tính chủ động, tập trung xử lý các vấn đề phát sinh trong thẩm quyền của mình, nhất là trong xử lý tài sản công, cải cách và đơn giản hóa thủ tục hành chính, tránh tâm lý thụ động, chờ đợi.

Sáu là, đổi mới phương thức quản trị, hướng mạnh vào kiến tạo phát triển và phục vụ nhân dân. Đây không chỉ là mục tiêu xây dựng chính quyền gần dân, sát dân mà còn là động lực để kiến tạo, phát triển đất nước trong giai đoạn mới.

Về vấn đề cải cách chính sách tiền lương, Phó Thủ tướng Phạm Thị Thanh Trà cho biết, việc này đang được triển khai một cách bài bản, quán triệt sâu sắc tinh thần các kết luận quan trọng của Bộ Chính trị, bao gồm Kết luận số 83, 187 và 192.

"Hiện nay, chúng tôi cũng đang xây dựng một đề án tổng thể và trên tinh thần đó là Ban Chính sách, chiến lược Trung ương sẽ chủ trì đánh giá lại Nghị quyết 27 và sau đó sẽ báo cáo Trung ương trong quý I/2026", bà Trà nói.

Sau khi đề án được thông qua, một kế hoạch thực hiện cụ thể sẽ được xây dựng với lộ trình và các bước đi phù hợp, đảm bảo đồng bộ với tổng thể cải cách nền hành chính, tương xứng với tốc độ tăng trưởng và quy mô nền kinh tế, cũng như phù hợp với khả năng chi trả của ngân sách Nhà nước để đảm bảo chế độ chính sách cho đội ngũ cán bộ, công chức, viên chức.

Phó Thủ tướng đặc biệt nhấn mạnh rằng việc cải cách tiền lương không thể thực hiện ngay lập tức.

"Đây là một quá trình đòi hỏi sự chuẩn bị hết sức kỹ lưỡng, thận trọng, căn cơ và thực hiện từng bước", Phó Thủ tướng nói, đồng thời nhấn mạnh lộ trình cải cách phải hợp lý và dựa trên khả năng chi trả thực tế của ngân sách Nhà nước.