Sai phạm hàng nghìn tỷ tại Tập đoàn Than - Khoáng sản Việt Nam

Thanh tra Chính phủ phát hiện hàng loạt vi phạm của ban lãnh đạo TKV và các đơn vị thành viên trong việc quản lý tài chính, đầu tư góp vốn cũng như quản lý sử dụng đất đai, tài nguyên với giá trị sai phạm lên tới hàng nghìn tỷ đồng.

Thanh tra Chính phủ vừa ban hành kết luận thanh tra đối với Tập đoàn Than  - Khoáng sản Việt Nam (TKV) và một số đơn vị thành viên với nhiều tồn tại, vi phạm trong hoạt động đầu tư tài chính, mua sắm tài sản, quản lý tài nguyên, hoạt động kinh doanh.... Đồng thời, Thanh tra Chính phủ đề nghị Bộ Công an xem xét điều tra, xử lý trách nhiệm đối với lãnh đạo đơn vị này trong giai đoạn 2010-2015.

Khoản đầu tư của TKV vào Công ty cổ phần Crommit Cổ Định, Thanh Hóa (VTCC) cũng thua lỗ. Đơn vị này đã góp vốn, giải ngân xấp xỉ 437 tỷ đồng để đầu tư 2 dự án nhưng phải dừng hoạt động từ năm 2014 dẫn đến toàn bộ vốn đầu tư không hiệu quả, lỗ lũy kế từ 2012-2015 vào khoảng 113 tỷ đồng.

Một số khoản đầu tư tại Lào, Campuchia do không được điều tra, khảo sát kỹ để lập, thẩm định, phê duyệt phương án và quyết định đầu tư phù hợp với thực tế và quy định, dẫn đến lỗ, mất vốn 380 tỷ đồng tại các dự án Công ty liên doanh Stung Trenng, Công ty liên doanh Alumia (Campuchia), Công ty TNHH Vinacomin, dự án mỏ sắt Phu Nhuon (Lào)...

Trong đó, điển hình là việc TKV đầu tư vào Công ty Southern Mining Co., Ltd gần 4,4 triệu USD (khoảng gần 78 tỷ đồng), đến thời điểm thanh tra không có hiệu quả, khả năng mất toàn bộ vốn đầu tư.  Nguyên nhân chủ yếu được chỉ ra là vào năm 2007, ông Doãn Văn Quang - Phó tổng giám đốc TKV đã ký bản ghi nhớ mua cổ phần công ty này và chuyển tiền vào tài khoản của một cá nhân mang quốc tịch Campuchia nhưng chưa có khảo sát hay xác định hiệu quả đầu tư. Kết quả khảo sát ban đầu của dự án do ông Quang dẫn đầu cũng báo cáo mỏ có khoáng sản. Tuy nhiên, khi TKV tiến hành khảo sát lại thì không có dấu hiệu quặng như báo cáo ban đầu.

Một dự án khác là Nhà máy sản xuất FeroCrom Cacbon, TKV cũng góp 314 tỷ nhưng phải dừng hoạt động từ 2014 đến nay, dẫn tới TKV thua lỗ khoảng 113 tỷ đồng trong 3 năm 2012 - 2015.

Về công tác quản lý vốn đầu tư, tài sản, kết quả thanh tra cho thấy, Hội đồng thành viên và Tổng giám đốc TKV đã quyết định chủ trương và quản lý quá trình thực hiện đầu tư tài chính thuộc ngành nghề kinh doanh chính thiếu cơ sở pháp lý và thực tiễn, vi phạm pháp luật, bảo lãnh trả nợ vay vượt thẩm quyền. Hậu quả là một số khoản đầu tư thua lỗ, mất vốn với giá trị lớn.

Đáng chú ý, Hội đồng thành viên và TKV do chưa chấp hành nghiêm các quy định của pháp luật trong phê duyệt các dự án đầu tư, góp vốn… dẫn đến tập đoàn thua lỗ gần 180 tỷ đồng tại 3 doanh nghiệp.

Bên cạnh đó, theo Thanh tra Chính phủ cũng chỉ ra những điểm chưa đúng trong quản lý, khai thác tài nguyên, hoạt động kinh doanh (về công tác giám định mua bán than, quản lý chi phí...).

Thanh tra Chính phủ cũng kiến nghị Bộ Công an làm rõ việc Hội đồng quản trị, Tổng giám đốc TKV và Tổng công ty Thoáng sản (trước năm 2005) đã quyết định chủ trương và quản lý đầu tư tài chính thiếu cơ sở pháp lý và thực tiễn, vi phạm quy định, buông lỏng quản lý, bảo lãnh nợ vượt thẩm quyền dẫn đến thua lỗ, mất vốn.

Về xử lý kinh tế, Thanh tra Chính phủ cho biết, tổng số tiền và đất đai qua thanh tra phát hiện cần xử lý là hơn 14.882 tỷ đồng và gần 6,7 triệu m2 nhà đất, trong đó thu hồi về cho ngân sách nhà nước hơn 1.800 tỷ và toàn bộ diện tích nhà đất nói trên.

Vũ Đậu (T/h)