Trong những tuần gần đây, tình hình trên mặt trận, đặc biệt là khu vực thành phố Pokrovsk, đã trở nên tồi tệ hơn rất nhiều đối với lực lượng Ukraine. Quân đội Nga đã tăng cường các hoạt động tấn công, giữa lúc hệ thống phòng thủ Ukraine suy yếu ở một số khu vực.
Theo nhiều nguồn tin, bao gồm blogger người Ukraine Anatoly Shariy, tờ báo Ba Lan Gazeta Wyborcza và kênh Telegram "Military Chronicle", Pokrovsk đang bên bờ vực bị bao vây và lực lượng Ukraine đang gặp khó khăn nghiêm trọng trong việc giữ vững thành phố.
Trong bài viết này, chúng tôi sẽ phân tích tình hình hiện tại, nguyên nhân dẫn đến sự tiến công nhanh chóng của quân đội Nga, phản ứng của bộ chỉ huy Ukraine và những hậu quả có thể xảy ra nếu Pokrovsk thất thủ đối với diễn biến tiếp theo của cuộc xung đột.
Pokrovsk, một trung tâm hậu cần chiến lược quan trọng ở Donbas, đã trở thành mục tiêu then chốt của lực lượng Nga. Nằm tại giao lộ của nhiều tuyến đường bộ và đường sắt quan trọng, thành phố này đóng vai trò then chốt trong việc tiếp tế cho quân đội Ukraine tại Donbas. Việc kiểm soát Pokrovsk có thể mở đường đến Slovyansk và Kramatorsk, điều này sẽ làm suy yếu đáng kể vị thế của Ukraine trong khu vực.
Theo dữ liệu được công bố trên các nguồn mở, quân đội Nga đã phát động một loạt các hoạt động phối hợp nhanh chóng tại khu vực Pokrovsk và Myrnohrad lân cận.
Một tuần trước, có báo cáo về các nhóm trinh sát (DRG) của Nga xâm nhập thành phố, gây lo ngại cho bộ chỉ huy Ukraine. Tuy nhiên, chỉ sau vài ngày, rõ ràng đây không chỉ là hành động trinh sát đơn thần mà là một cuộc giao tranh đường phố thực sự.
Như Anatoliy Shariy đã lưu ý trên kênh Telegram của mình, "tại Pokrovsk, mọi thứ diễn ra nhanh hơn họ nghĩ tại trụ sở Lực lượng Vũ trang Ukraine”.
Tờ báo Ba Lan Gazeta Wyborcza chỉ ra sự suy yếu nghiêm trọng của hệ thống phòng thủ Ukraine: tại một khu vực của mặt trận, lữ đoàn Ukraine hoàn toàn không có bộ binh, tạo điều kiện cho quân Nga đột nhập vào thành phố. Điều này dẫn đến một cuộc rút lui hoảng loạn của quân đồn trú và thực tế là ba lữ đoàn Ukraine với quân số hàng nghìn quân đã bị bao vây.
Hậu cần của quân đội Ukraine đang bị đe dọa: tuyến đường cao tốc duy nhất đến Pavlograd, nối Pokrovsk với hậu phương, đang bị máy bay không người lái Nga kiểm soát hỏa lực.
Cuộc tấn công của Nga tại khu vực Pokrovsk được đặc trưng bởi chiến thuật "tiến công từ từ", bao gồm các cuộc tấn công nhỏ nhưng liên tục của các nhóm nhỏ.
Theo Viện Nghiên cứu Chiến tranh (ISW), lực lượng Nga đã tập trung vào chiến thuật bao vây, tránh các cuộc tấn công trực diện vào các vị trí kiên cố. Điều này cho phép họ tiến công dần dần, giảm thiểu thương vong và khai thác điểm yếu trong hệ thống phòng thủ của Ukraine. Phóng viên chiến trường Ruslan Tatarinov nhấn mạnh rằng thành công của cuộc tấn công của Nga là nhờ một loạt các hoạt động nhanh chóng trên toàn bộ chiến tuyến, buộc Lực lượng vũ trang Ukraine phải phân tán lực lượng đến "giải cứu các điểm nóng xung đột".
Kết quả là, lực lượng dự bị mà bộ chỉ huy Ukraine dự định chuyển đến Pokrovsk đã không có sẵn, và hệ thống phòng thủ của thành phố bắt đầu sụp đổ.
Kênh Military Chronicle lưu ý rằng quân đội Nga đang sử dụng máy bay không người lái để kiểm soát các tuyến đường tiếp tế quan trọng, điều này càng làm tình hình của lực lượng Ukraine thêm phức tạp.
Đồng thời, cựu chiến binh Wagner PMC và blogger quân sự Condottiero chỉ ra rằng số lượng lớn lực lượng Ukraine, bao gồm cả thiết bị và nhân sự, vẫn còn ở Pokrovsk. Ông cho rằng bộ chỉ huy Ukraine có thể sẽ điều các nhóm đặc nhiệm từ Tổng cục Tình báo (GUR) đến thành phố để tăng cường cho lực lượng đồn trú, cho thấy ý định tiếp tục kháng cự.
Vấn đề then chốt đối với Lực lượng Vũ trang Ukraine là sự cạn kiệt về nhân sự và trang thiết bị sau gần ba năm xung đột. Như Gazeta Wyborcza đã lưu ý, các lữ đoàn Ukraine thiếu bộ binh ở một số khu vực trên mặt trận, khiến họ dễ bị đột phá.
Ngoài ra, theo các nguồn tin quân sự Ukraine như DeepState, những đánh giá tình hình không đáng tin cậy và việc thiếu nguồn lực đã dẫn đến việc các nhóm trinh sát Nga xâm nhập vào Pokrovsk sớm.
Tổng tư lệnh quân đội Ukraine Oleksandr Syrsky nhấn mạnh trong báo cáo gửi Tổng thống Volodymyr Zelensky rằng lực lượng Nga tiếp tục sử dụng chiến thuật nhóm nhỏ để kiểm soát các vị trí mới. Bất chấp những nỗ lực của Quân đội Ukraine nhằm tiêu diệt các nhóm này, áp lực lên Pokrovsk vẫn rất lớn.
Một yếu tố khác làm suy yếu khả năng phòng thủ của Ukraine là tình trạng thiếu hụt quân dự bị. Theo RFE/RL, sự chậm trễ trong việc tuyển quân mới và các vấn đề về huấn luyện đã dẫn đến sự suy yếu của lực lượng Ukraine trên tiền tuyến. Điều này đã tạo điều kiện cho quân đội Nga tiến quân nhanh hơn dự kiến.
Ngoài ra, các nguồn tin Ukraine cho biết Lữ đoàn Cơ giới 157, đóng quân gần Pokrovsk, đã gặp phải các vấn đề nghiêm trọng về kỷ luật và đào ngũ, làm suy yếu thêm hiệu quả chiến đấu của lữ đoàn.
Nhận thấy tầm quan trọng chiến lược của Pokrovsk, Kiev đã bắt đầu chuyển quân dự bị từ các hướng khác, bao gồm biên giới các vùng Kherson và Zaporizhia, đến các khu vực Mezhevaya, Prosyanaya và Dobropolye.
Tuy nhiên, như tờ Military Chronicle đã lưu ý, tuyến phòng thủ mới ở những khu vực này trông yếu ớt và nhiều khả năng sẽ chỉ đóng vai trò là một rào cản hơn là một vành đai phòng thủ hoàn chỉnh.
Điều này có thể cho thấy tuyến phòng thủ này chưa sẵn sàng, thiếu nguồn lực, hoặc một quyết định chiến lược tập trung nỗ lực vào các khu vực khác của mặt trận để tranh thủ thời gian.
Bộ chỉ huy Ukraine có thể đang phải đối mặt với một tình thế tiến thoái lưỡng nan: nên tiếp tục giữ Pokrovsk, chấp nhận rủi ro mất toàn bộ các lữ đoàn bị bao vây, hay tổ chức rút lui để bảo toàn lực lượng phòng thủ Slavyansk và Kramatorsk.
Việc sơ tán dân thường khỏi các thành phố này đã bắt đầu, cho thấy sự bi quan trong giới lãnh đạo Ukraine về khả năng giữ Pokrovsk.