Phát hiện biến thể mới của SARS-CoV-2, khả năng lây lan hơn cả Omicron

Sự xuất hiện của biến thể Omicron vào cuối năm 2021 đã khiến thế giới tiếp tục trải qua một làn sóng dịch COVID-19 nghiêm trọng. Trong đó, số ca lây nhiễm tại nhiều quốc gia bao gồm Mỹ và Hàn Quốc đã tăng lên mức cao kỷ lục. 

Trung tâm kiểm soát và phòng ngừa dịch bệnh Mỹ (CDC) mới đây đã đưa ra cảnh báo về dòng biến thế phủ của Omicron là BA.2, theo đó, BA.2 có khả năng lây nhiễm cao hơn so với biến thể gốc BA.1 tới 30%. Hiện nay, BA.2 đang là biến thể chiếm ưu thế trong số các ca mắc COVID-19 mới tại Mỹ và nhiều nơi trên thế giới.

Theo Deadline, đến nay đã có thêm 3 biến thể mới được phát hiện kể từ Omicron là XD, XF và XE. Theo một báo cáo được công bố gần đây từ Cơ quan Dịch vụ Y tế Vương quốc Anh, hai loại được gọi là XD và XF là sự kết hợp giữa chủng Delta và chủng BA.1 gốc của Omicron, còn được gọi là "Deltacron". Sự kết hợp này đã được nói đến trong nhiều tháng nhưng đến nay không có nhiều trường hợp lây nhiễm biến thể này. 

Chú thích ảnh

Trong khi đó, XE đang là biến thể nhận được sự chú ý của giới khoa học. Giống như XD và XF, XE cũng là một biến thể được tạo ra bởi sự kết hợp. Tuy nhiên, biến thể này lại được kết hợp bởi 2 dòng phụ thể của Omicron là BA.2 và BA.1.

Theo đó, ngày 30/3 (giờ địa phương), Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) đã công bố báo cáo một số phát hiện ban đầu về biến thể XE.

Cụ thể, báo cáo nêu: "Biến thể tái tổ hợp XE đầu tiên được phát hiện ở Vương quốc Anh vào ngày 19/1 và hơn 600 trình tự gen có liên quan đã được báo cáo và xác nhận tại đây kể từ đó. Các ước tính ban đầu cho thấy lợi thế về tỷ lệ gia tăng về các trường hợp lây nhiễm là khoảng 10% so với BA.2, tuy nhiên, phát hiện này cần được xác nhận thêm".

Theo WHO, việc xác nhận thêm đang ngày càng trở nên khó khăn hơn trong tuần này. WHO cho biết tổ chức đã nhận thấy một vấn đề đáng lo ngại trong tuần này khi có "sự sụt giảm đáng kể gần đây trong việc xét nghiệm SARS-CoV-2 của một số Quốc gia Thành viên". WHO thông tin: "Dữ liệu ngày càng ít tính đại diện, ít kịp thời và kém mạnh mẽ hơn. Điều này đã ngăn cản khả năng tập thể của chúng tôi trong việc theo dõi virus đang ở đâu, lây lan như thế nào và tiến triển ra sao. Thông tin và phân tích vẫn rất quan trọng để chấm dứt hiệu quả giai đoạn cấp tính của đại dịch".

Thông báo tóm tắt của Cơ quan Dịch vụ Y tế Vương quốc Anh vào tuần trước cũng đã củng cố một số khẳng định trong báo cáo WHO về biến thể XE và kêu gọi thận trọng khi đưa ra kết luận.

Cụ thể, cuộc họp báo từ Anh chỉ ra biến thể XE đã cho thấy khả năng lây nhiễm đáng lo ngại tại Anh dù hiện nay, tỷ lệ các ca lây nhiễm biến thể này vẫn dưới mức 1% trong tổng số các trường hợp được giải trình tự gen. Tốc độ lây lan ban đầu của XE không quá khác biệt so với BA.2 nhưng theo dữ liệu gần nhất tính đến ngày 16/3/2022, XE có tốc độ lây lan cao hơn so với BA.2 tới 9,8%. Tuy nhiên, ước tính này vẫn cần được đánh giá thêm. Hiện nay, số ca mắc XE vẫn còn quá ít để được phân tích theo khu vực. 

Một làn sóng lây nhiễm mới từ chủng BA.2 đang chiếm ưu thế hiện nay vẫn chưa xảy ra, ngay cả khi các hạn chế phòng dịch đã được nới lỏng ở một vài nơi trên thế giới. Vì vậy, các chuyên gia hy vọng xu hướng lây nhiễm của XE trong tương lai, nếu nó trở thành biến thể cạnh tranh với BA.2, sẽ tương tự. Tuy nhiên, hiện vẫn cần thêm thời gian và sự quan sát trước khi đi đến kết luận cuối cùng về vấn đề này.

Minh Hạnh (Theo Deadline)