Ông Trump ra tuyên bố nóng khiến các đồng minh "toát mồ hôi", riêng Ukraine như "ngồi trên đống lửa"

Sau chiến dịch tranh cử thành công, Ứng cử viên tổng thống Đảng Cộng hòa Donald Trump đã nói với những người ủng hộ rằng ông không thích gây chiến.

Ông Trump cho biết đất nước cần "một quân đội mạnh mẽ và hùng mạnh nhưng lý tưởng nhất là chúng ta không phải sử dụng đến quân đội".

"Tôi sẽ không bắt đầu một cuộc chiến tranh. Tôi sẽ ngăn chặn các cuộc chiến tranh", ông Trump nói.

Trong nhiệm kỳ đầu tiên từ năm 2017 đến năm 2021, ông Trump tuyên bố "không có chiến tranh" khi Mỹ hầu như không tham gia vào bất kỳ cuộc xung đột vũ trang lớn nào mới.

Ông Trump cũng nhiều lần tuyên bố rằng ông sẽ chấm dứt xung đột giữa Nga và Ukraina "trong vòng 24 giờ", nếu đắc cử.

Các tuyên bố trên của ông Trump có thể làm hài lòng một số đối thủ dài hạn của Mỹ như Nga, nhưng lại làm nhiều đồng minh nước này lo lắng.

 Ứng cử viên tổng thống Đảng Cộng hòa Donald Trump. Ảnh: Getty

Tại Ukraine, mối lo ngại về việc ông Trump trở lại Nhà Trắng có lẽ là cao nhất. Tổng thống Ukraine Zelensky đã bước đầu cảm nhận “hương vị” của một trật tự thế giới mới khi ông Trump đưa tỷ phú Elon Musk cùng tham gia một cuộc điện đàm hậu bầu cử.

Với chiến thắng của ông Donald Trump trong cuộc bầu cử tổng thống, người Ukraine đang đối mặt với một bước thay đổi chính sách gần như chắc chắn của Mỹ trong bối cảnh họ đang chịu áp lực ngày càng gia tăng từ Nga.

Lực lượng Nga đã tăng đáng kể đà tiến trong những tháng gần đây, giành thêm nhiều lãnh thổ, đẩy Ukraine vào tình thế rất khó khăn ở vùng Donbass. Nhiều quốc gia đang thúc đẩy nỗ lực ngoại giao để tìm ra một giải pháp trên bàn đàm phán, song không có nhiều triển vọng.

Trong suốt chiến dịch tranh cử, ông Trump đã chỉ trích cách Tổng thống Joe Biden xử lý cuộc khủng hoảng Ukraine, cảnh báo rằng điều đó khiến nguy cơ xảy ra thế chiến III cao hơn và Kiev đã "lừa" Washington để có được hàng tỷ USD vũ khí miễn phí.

Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky gặp ông Donald Trump ở New York hồi tháng 9/2024. Ảnh: Reuters

Về mặt giả thuyết, ông Trump có thể chấm dứt xung đột Ukraine,  nhưng câu hỏi đặt ra là trong điều kiện nào và ai sẽ được tuyên bố chiến thắng.

Ở giai đoạn này, liên minh phương Tây, trong đó tất nhiên có cả nước Mỹ, hoàn toàn không thoải mái khi kết thúc các cuộc chiến theo các điều khoản của Tổng thống Nga Vladimir Putin. Bởi nếu thực hiện điều này thì ít nhất cũng có nghĩa là Mỹ và phương Tây đã chấp nhận một thất bại chính trị trong cuộc xung đột Ukraine. Nói cách khác, mọi thứ mà Mỹ và châu Âu đã làm cho đến nay đều vô ích và không có tác động quân sự-chính trị nào. 

Do đó, khiến phương Tây có vẻ như không thua, Nga không thắng và Ukraine không bị đánh bại. Tất nhiên, điều đó sẽ không xảy ra trong vòng 24 giờ, ngay cả chỉ nằm trong trí tưởng tượng tuyệt vời nhất.

Giới chuyên gia dự báo chiến dịch tiến công của Nga sẽ tăng tốc trước ngày 20/1/2025 (khi ông Trump nhậm chức) bất chấp mùa đông. Giới phân tích tin rằng Nga sẽ tranh thủ chiếm thêm nhiều lãnh thổ, tạo thế đã rồi thuận lợi cho đàm phán trong tương lai trước thời điểm lễ nhậm chức tổng thống của ông Trump.

Nga đang đạt được nhiều bước tiếc trong chiến dịch quân sự đặc biệt tại Ukraine. Ảnh minh họa

Tại Israel, có nhiều bài báo nhận định rằng chính trị gia Trump đã bắn tín hiệu cho Thủ tướng Netanyahu bằng câu nói ngắn ở trên với hàm ý, ông Netanyahu chỉ còn 10 tuần nữa (cho đến ngày ông Trump nhậm chức - 20/1/2025) để các binh sĩ kết thúc chiến dịch quân sự của họ tại Gaza và Lebanon.

Tuy vậy tại Israel, người ta vẫn kỳ vọng nhiều vào nhiệm kỳ thứ 2 của ông Trump. Tại thành phố Tel Aviv, các tấm áp phích ăn mừng việc ông Trump trúng cử, đăng những dòng chữ như “Chúc mừng ngài Trump, hãy làm cho Israel vĩ đại!”. Phe hữu của Israel tin rằng ông Trump sẽ tiếp tục ủng hộ cuộc chiến của Israel chống lại các tổ chức chiến binh Hồi giáo như Hamas và Hezbollah.

Hôm 6/11, một người dẫn chương trình trên kênh 12 của Israel hỏi phát ngôn viên của đảng Cộng hòa (Mỹ) Elizabeth Pipko rằng liệu cam kết của ông Trump về chấm dứt chiến tranh có nghĩa là Israel sẽ phải kết thúc sớm chiến dịch quân sự của họ ở Gaza và Lebanon hay không. Bà Pipko trả lời như sau: “Tôi cho rằng ông ấy kỳ vọng Israel kết thúc cuộc chiến của mình trong chiến thắng, 100%. Đó là cách ông ấy nói về chấm dứt chiến tranh”.

Trung Đông hiện vẫn đang "căng như dây đàn". Ảnh minh họa

Đối với những nước như Canada, “trật tự quốc tế dựa trên luật lệ” có thể gặp phải những thách thức mới. Trong nhiệm kỳ đầu của mình, Tổng thống Trump đã đưa Mỹ ra khỏi Thỏa thuận Paris về đấu tranh chống biến đổi khí hậu, đồng thời cũng đe dọa rút Mỹ khỏi khối liên minh quân sự NATO.

Những đồng minh khác của Mỹ thì ít chắc chắn hơn về những gì ở phía trước. Tại Hàn Quốc và Nhật Bản, người ta e sợ yếu tố Triều Tiên có thể làm leo thang căng thẳng trong khu vực để thu hút sự chú ý của chính quyền ông Trump.

Việc ông Trump không ưa chi tiền cho hoạt động phòng thủ của những nước khác khiến sự kiện ông đắc cử không được hoan nghênh lắm tại hầu hết trong số 31 nước thành viên của khối quân sự NATO.

Trong khi đó,  chủ tịch Ủy ban Đối ngoại Quốc hội Estonia, đã viết trên mạng X như sau: “Chào buổi sáng, châu Âu ơi! Chúng ta hãy sẵn sàng chiến đầu cho bản thân và bạn bè của mình”. Trong khi đó, Ngoại trưởng Ba Lan Radek Sikorski viết vài tiếng đồng hồ sau đó: “Châu Âu cần khẩn cấp gánh thêm trách nhiệm về an ninh của chính mình. Những trận gió của lịch sử đang thổi mạnh hơn”.