Nhào nặn khiến đất sét "đơm hoa kết trái"

Chị Nguyễn Thị Như Quỳnh (SN 1988, Hà Nội) có tài làm mô hình đồ ăn bằng đất sét, với tỷ lệ bằng 1/12 thực tế. Ai ai sau khi xem các sản phẩm đất sét của chị đều ngỡ ngàng vì tỉ mỉ đến từng chi tiết, sống động như thật.

Tự “trồng” rau quả từ đất sét

Chị Như Quỳnh hiện đang kinh doanh lĩnh vực thời trang, tuy nhiên chị đã bén duyên với việc tạo ra những mô hình đồ ăn tí hon “miniature food” bằng đất sét từ cách đây 10 năm. Trong một lần tình cờ được thấy một bài báo đưa tin về chiếc kẹo mút mini được làm từ đất sét, chị được thổi nguồn cảm hứng mạnh mẽ và bắt đầu tìm hiểu về bộ môn nghệ thuật thủ công này.

Đồ ăn tí hon vốn dĩ đã có mặt ở Nhật từ năm 1917. Đến năm 2014 thì chính thức “bùng nổ” và tạo cơn sốt khi một kênh youtube của Nhật tên là Miniature Space bắt đầu đăng những clip hướng dẫn làm những món ăn mini mô phỏng đồ ăn thật. Những đồ ăn tí hon thường có nguyên liệu từ bột mì, đường, sữa… còn đồ để trưng bày sẽ được làm chủ yếu từ đất sét và bột màu.

Quyết định theo đuổi sở thích làm mô hình đồ ăn tí hon, chị Quỳnh gặp nhiều khó khăn vì bộ môn này ở Việt Nam lúc bấy giờ còn khá mới lạ, ít được phổ biến rộng rãi. Hơn nữa, chị không hề qua một trường lớp nào về mỹ thuật nên tất cả đều bắt đầu từ “con số 0”, cùng niềm đam mê mãnh liệt.

Ban đầu, chị phải tìm nguyên liệu rất khó. “Ở mảng này, để tìm được đủ nguyên liệu khá vất vả. Mình phải đặt mua ở những trang mạng nước ngoài hoặc nhờ những bạn đặt về giúp với giá cao, mỗi lần chờ đồ về cũng mất 1-2 tuần mới có thể bắt đầu”, chị Quỳnh chia sẻ.

Thời chưa có kinh nghiệm, chị Quỳnh phải xem clip hướng dẫn của nước ngoài rồi bắt chước theo. Sau một thời gian tập luyện và quan sát, những sản phẩm ra đời tinh xảo hơn, nhờ chị hiểu được những bước cơ bản để tạo hình.

Chị Quỳnh thường xuyên quan sát món ăn thực tế hàng ngày. Trong lúc làm, luôn có một mẫu vật thật để song song khi tạo hình. Chị chủ yếu làm mô hình đồ ăn như rau củ, trái cây các loại cho đến những món ăn vặt, tráng miệng trong và ngoài nước,... với tỷ lệ bằng 1/12 thực tế. Sản phẩm lớn nhất chị từng làm có chiều dài 2,5cm, nhỏ nhất chỉ 0,2cm, càng nhỏ làm càng khó.

Chị Quỳnh cho biết, điều luyện sự kiên nhẫn nhất của việc làm mô hình đất sét là miêu tả được độ chính xác của sản phẩm. Trung bình một mô hình đơn giản lấy của chị 4-5 tiếng, sản phẩm phức tạp mất vài ngày.

Mỗi sản phẩm đều trải qua 3 bước. Đầu tiên là lọc từ hàng chục loại màu khác nhau để chọn ra vài loại phù hợp nhất với đất sét, không bị phai theo thời gian. Bước hai là tạo hình. Chị sử dụng nhiều dụng cụ khác nhau để tạo hình như gỗ, kim loại và silicon. Bước cuối là dặm màu để sản phẩm được miêu tả rõ độ đậm nhạt. Cuối cùng là quét một lớp phủ bảo vệ sản phẩm. Những công đoạn này đòi hỏi rất nhiều về kỹ thuật cũng như con mắt nghệ thuật của người làm.

“Ví dụ như nải cuối làm cũng khá kỳ công với nhiều công đoạn. Sau phần pha màu và tạo hình cho từng quả chuối rồi mới ghép vào thành nải. Chùm nho cũng mất nhiều thời gian nặn từng quả và ghép chùm. Công đoạn lâu nhất là thử màu cho chùm nho sao cho màu sắc của quả có độ trong vừa phải. Công đoạn này lâu nhất vì phải đợi đất khô để test màu”, chị Quỳnh phân tích.

Không muốn thương mại hóa

Các sản phẩm của chị khi chia sẻ lên mạng xã hội, nhận được hàng chục, hàng trăm ngàn lượt yêu thích, chia sẻ, bình luận. Hầu hết mọi người đều tỏ ra thích thú, trầm trồ vì sự sinh động của sản phẩm và độ khéo tay của tác giả.

Dù vậy, với chị Quỳnh, làm đồ ăn bằng đất sét đơn giản là rèn luyện lòng kiên nhẫn, sự bình tĩnh, tỉ mỉ và tận hưởng cảm giác muốn chinh phục thử thách chính bản thân mình. Trong thời đại ai cũng sống nhanh sống gấp sống ảo như bây giờ thì “miniature” với chị là một giải pháp xả stress và “detox” lại tâm hồn.

Hơn nữa, những mô hình thực phẩm, món ăn… từ đất sét Việt không chỉ riêng mục đích trưng bày, thỏa mãn đam mê mà còn là một tác phẩm nghệ thuật bằng tay, mang thông điệp giáo dục, bảo tồn văn hóa Việt.

Những món đồ ăn tí hon được chị Quỳnh tạo ra hầu như dùng với mục đích trưng bày, số ít bán cho một vài bạn có nhu cầu sưu tầm, hoặc dùng làm quà tặng bạn bè trong và ngoài nước.

Chị Quỳnh cho hay: “Mình có nhiều lời mời hợp tác chung dự án triển lãm, kinh doanh, nhưng mình chưa nhận lời vì chưa sắp xếp được thời gian cũng như cho rằng làm đồ ăn bằng đất sét mà kinh doanh nhiều quá sẽ bị mất cảm hứng, sản phẩm sẽ không giữ được hồn vốn có”.

Bên cạnh đó, việc kinh doanh những sản phẩm xinh xắn này phải bỏ công sức quá lớn, giá thành cao nên chỉ có số ít đối tượng quan tâm.

Chị chia sẻ, trong thời gian tới sẽ chỉ theo hướng mở những workshop nho nhỏ để hướng dẫn mọi người có thể tiếp cận bộ môn này một cách dễ dàng, chứ không muốn thương mại hóa. Chị muốn lan tỏa niềm đam mê đất sét đến nhiều bạn trẻ, để nhiều người biết đến bộ môn này hơn.

Chị cũng đang có “tham vọng” ra sách về “miniature food” và cũng mong muốn được phát triển mạnh mẽ, mong muốn đóng góp được điều gì đó cho ngành du lịch của nước nhà.