Mặc dù bí đỏ mang lại nhiều lợi ích sức khỏe, tuy nhiên không phải ai cũng nên ăn bí đỏ.
Bí đỏ (bí ngô) là thực phẩm bổ dưỡng nhưng không phải ai cũng có thể tiêu thụ thoải mái. Nhóm người cần thận trọng khi ăn bí đỏ bao gồm những người mắc bệnh đái tháo đường, có vấn đề về thận, hoặc dị ứng với các loại thực phẩm họ hàng với bí.
Mặc dù bí đỏ mang lại nhiều lợi ích sức khỏe, tuy nhiên không phải ai cũng nên ăn bí đỏ. Dưới đây là những nhóm người nên thận trọng khi ăn bí đỏ để tránh gây hại cho sức khỏe:
Người bị sỏi thận hoặc có vấn đề về thận
Hàm lượng kali dồi dào trong bí đỏ có thể không phù hợp với những người có vấn đề về thận.
Thận là cơ quan chịu trách nhiệm điều hòa lượng kali trong cơ thể. Đối với những bệnh nhân mắc bệnh thận mạn tính hoặc đang trong quá trình lọc máu, chức năng thận bị suy giảm, không thể đào thải kali hiệu quả. Việc ăn các thực phẩm giàu kali như bí đỏ có thể dẫn đến tình trạng tăng kali máu (hyperkalemia), gây ra các triệu chứng nguy hiểm như rối loạn nhịp tim và suy tim.
Bí đỏ cũng chứa oxalat, một hợp chất có thể kết hợp với canxi trong nước tiểu và hình thành sỏi thận. Đối với những người có tiền sử sỏi thận oxalat canxi, việc ăn bí đỏ với số lượng lớn có thể làm tăng nguy cơ tái phát.
Những người mắc bệnh thận nên tham khảo ý kiến bác sĩ hoặc chuyên gia dinh dưỡng để biết liều lượng bí đỏ phù hợp với tình trạng sức khỏe của mình.
Hàm lượng kali dồi dào trong bí đỏ có thể không phù hợp với những người có vấn đề về thận.
Người bị dị ứng bí đỏ
Dị ứng thức ăn là tình trạng không phổ biến nhưng vẫn có thể xảy ra ở một số người. Nếu sau khi ăn bí đỏ bạn cảm thấy buồn nôn, phát ban, hoặc khó thở, có khả năng bạn bị dị ứng với loại thực phẩm này. Nếu bạn từng có tiền sử dị ứng với các loại rau củ có liên quan, như bí xanh hoặc cà rốt, nên hạn chế hoặc tránh ăn bí đỏ.
Người bị bệnh tiểu đường
Bí đỏ có chỉ số đường huyết (GI) vì vậy có thể làm tăng đường huyết nhanh chóng sau khi ăn. Điều này có thể gây khó khăn cho người bệnh tiểu đường trong việc kiểm soát lượng đường trong máu.
Bí đỏ cũng chứa một lượng đáng kể carbohydrate, chất chuyển hóa thành đường glucose trong cơ thể. Ăn quá nhiều bí đỏ có thể làm tăng lượng đường trong máu, đặc biệt nếu không được kết hợp với các thực phẩm khác có GI thấp và giàu chất xơ.
Tuy nhiên, người mắc bệnh tiểu đường vẫn có thể thưởng thức món ăn này một cách an toàn và lành mạnh bằng cách ăn với lượng vừa phải, kết hợp với các thực phẩm khác và theo dõi đường huyết thường xuyên.
Người có vấn đề về tiêu hóa
Ăn bí đỏ có nhiều lợi ích sức khỏe nhưng một số người có tình trạng bệnh lý cần lưu ý.
Mặc dù bí đỏ thường được khuyên dùng cho người có hệ tiêu hóa kém nhờ vào hàm lượng chất xơ dồi dào nhưng với một số trường hợp cụ thể, bí đỏ lại trở thành "kẻ thù".
Người thừa cân, béo phì
Bí đỏ là thực phẩm giàu dinh dưỡng nhưng cũng chứa nhiều tinh bột, tương tự như khoai tây. Vì vậy, những người đang trong quá trình giảm cân hoặc gặp vấn đề về thừa cân cần cẩn trọng khi ăn nhiều bí đỏ, đặc biệt là dưới dạng cháo hoặc súp. Bí đỏ nên được ăn vừa phải và kết hợp với các loại thực phẩm khác để đảm bảo cân bằng dinh dưỡng.
Người bị cao huyết áp
Trong 100g bí đỏ có chứa khoảng 1mg natri. Mặc dù lượng natri này không cao, nhưng nếu ăn quá nhiều bí đỏ hoặc chế biến với nhiều muối, nó có thể làm tăng lượng natri hấp thụ vào cơ thể. Natri dư thừa có thể gây giữ nước, làm tăng thể tích máu và gây áp lực lên thành mạch máu, dẫn đến tăng huyết áp.
Bí đỏ có thể tương tác với một số loại thuốc điều trị cao huyết áp, làm giảm hiệu quả của thuốc hoặc gây ra tác dụng phụ không mong muốn. Vì vậy, người bị cao huyết áp không nên ăn quá nhiều bí đỏ, đặc biệt là các món chế biến sẵn có thêm nhiều muối. Nếu bạn đang dùng thuốc điều trị cao huyết áp, hãy tham khảo ý kiến bác sĩ trước khi thêm bí đỏ vào chế độ ăn uống của mình.
Người có cơ địa hàn, dễ bị lạnh bụng
Theo quan niệm của y học cổ truyền, bí đỏ có tính hàn. Bí đỏ được cho là có tính hàn, có thể gây lạnh bụng và khó chịu cho những người có cơ địa yếu, dễ bị lạnh hoặc đang trong tình trạng tiêu chảy. Việc ăn bí đỏ sống hoặc uống nước ép bí đỏ lạnh có thể làm trầm trọng thêm các triệu chứng này.
Do đó, những người có cơ địa này nên nấu bí đỏ chín kỹ, ăn khi còn ấm và tránh kết hợp với các thực phẩm có tính hàn khác.
Bí đỏ chứa một lượng lớn beta-carotene, một chất chống oxy hóa được chuyển hóa thành vitamin A trong cơ thể.
Người mắc bệnh gout
Những người bị bệnh gout nên hạn chế ăn bí đỏ do hàm lượng purine thấp, tuy nhiên khi cơ thể tiêu thụ một lượng lớn purine, nó sẽ chuyển hóa thành axit uric – một yếu tố gây ra các cơn đau gout. Dù bí đỏ không phải là loại thực phẩm có hàm lượng purine cao, nhưng khi kết hợp với các loại thực phẩm khác chứa nhiều purine, nó có thể làm tăng nguy cơ tái phát bệnh.
Người bị bệnh gan
Bí đỏ chứa một lượng lớn beta-carotene, một chất chống oxy hóa được chuyển hóa thành vitamin A trong cơ thể. Vitamin A rất quan trọng cho sức khỏe, nhưng nếu tiêu thụ quá nhiều, nó có thể tích tụ trong gan và gây ra tình trạng gọi là tăng vitamin A máu. Điều này có thể dẫn đến các triệu chứng như vàng da, mệt mỏi, buồn nôn và thậm chí tổn thương gan.
Bí đỏ có thể tương tác với một số loại thuốc điều trị bệnh gan, làm giảm hiệu quả của thuốc hoặc gây ra tác dụng phụ không mong muốn. Nếu bạn bị bệnh gan, hãy tham khảo ý kiến bác sĩ hoặc chuyên gia dinh dưỡng để biết lượng bí đỏ an toàn cho bạn.
