Nghị quyết 68: Bước ngoặt đột phá trong phát triển kinh tế tư nhân

Chiều 9/5, Cổng Thông tin điện tử Chính phủ đã tổ chức Tọa đàm "Để kinh tế tư nhân bứt phá theo Nghị quyết 68 - Những việc cần làm ngay".

Tham dự Tọa đàm có ông Phan Đức Hiếu, Đại biểu Quốc hội - chuyên gia kinh tế, bà Bùi Thu Thủy, Phó Cục trưởng Cục Phát triển doanh nghiệp tư nhân và kinh tế tập thể, Bộ Tài chính, ông Từ Tiến Phát, Tổng Giám đốc Ngân hàng ACB. Buổi tọa đàm đựoc điều phối bởi TS Nguyễn Sĩ Dũng - Nguyên Phó Chủ nhiệm Văn phòng Quốc hội.

Tọa đàm "Để kinh tế tư nhân bứt phá theo Nghị quyết 68 - Những việc cần làm ngay" diễn ra chiều ngày 9/5.

Tại Tọa đàm, các khách mời đã dành thời gian đi sâu vào bàn thảo, phân tích các điểm mới, điểm đột phát trong Nghị quyết số 68-NQ/TW của Bộ Chính trị về Phát triển kinh tế tư nhân.

Nghị quyết 68 là bước ngoặt, đột phá thứ ba trong lịch sử phát triển khu vực kinh tế tư nhân

Chia sẻ tại Tọa đàm, Đại biểu Quốc hội Phan Đức Hiếu cho rằng trong tiến trình phát triển kinh tế tư nhân có hai cột mốc quan trọng. Mốc thứ nhất là vào giai đoạn 1988-1990, chúng ta chuyển từ quan điểm kinh tế tư nhân là thành phần cải tạo, nghĩa là không được thừa nhận, chuyển sang là được thừa nhận, và bắt đầu cho phép được hoạt động trong một số ngành, lĩnh vực nhất định theo quy định của pháp luật.

Mốc thứ hai là sự ra đời của Luật Doanh nghiệp. Đó là năm 1999-2000. Đây là một mốc lớn, thay đổi một bước nữa về quan điểm của Việt Nam đối với khu vực tư nhân.

"Trong suốt từ thời gian đó đến nay, chúng ta vẫn liên tục cải cách. Tuy nhiên, việc ra đời Nghị quyết 68 ở thời điểm này, cá nhân tôi cho rằng nếu triển khai thực hiện tốt thì đây có thể là bước ngoặt, đột phá thứ ba trong lịch sử phát triển khu vực kinh tế tư nhân", ông Phan Đức Hiếu nhận định.

Ông Phan Đức Hiếu: Nếu triển khai thực hiện tốt Nghị quyết 68 thì có thể là bước ngoặt, đột phá thứ ba trong lịch sử phát triển khu vực kinh tế tư nhân.

So với hai lần đột phá trước, ông Phan Đức Hiếu cho rằng Nghị quyết 68 thì đã tiến thêm một bước, sẽ giúp thay đổi khu vực kinh tế tư nhân về chất. Bởi vì tất cả các giải pháp trong nghị quyết này cho thấy các nhóm mục tiêu và Bộ Chính trị mong muốn.

Thứ nhất là tiếp tục tạo thuận lợi hơn cho việc gia nhập thị trường. Thông điệp ở đây rất rõ là xóa bỏ các rào cản hành chính trong quá trình hoạt động. Đó là cách giảm 30% thủ tục quy định chi phí tuân thủ. Đây là một sự tiến lên rất lớn so với thời điểm những năm 2000.

Thứ hai là tăng mức độ bảo vệ. Chúng ta có thể nhìn thấy xử lý trách nhiệm của khu vực kinh tế tư nhân theo hướng không hình sự hoá, như vậy là đã giảm thiểu rất nhiều rủi ro cho khu vực này.

Cùng với đó là tăng mức độ bảo vệ, xử lý trách nhiệm của khu vực kinh tế tư nhân theo hướng không hình sự hoá, như vậy là đã giảm thiểu rất nhiều rủi ro cho khu vực này.

Cuối cùng là khơi thông nguồn lực. Đó là giúp khu vực này tiếp cận nguồn lực với đất đai, nguồn lực về mặt bằng sản xuất kinh doanh, về vốn, nhân sự. Trong này, có một nhóm giải pháp ẩn, mang tính chất khơi thông nguồn lực rất lớn, đó là thúc đẩy nhanh và hiệu quả cơ chế giải quyết tranh chấp.

"Như vậy, so sánh trong lịch sử phát triển khu vực kinh tế tư nhân thì chúng ta đã có hai dấu mốc, đó là 1988-1990 và 1999-2000, mà lần này với 3 cải cách mà tôi vừa nói sẽ xóa bỏ sự phiền hà, tăng mức bảo vệ và khơi thông nguồn lực thì đây sẽ là dấu mốc thứ 3 giúp thay đổi chất lượng khu vực kinh tế tư nhân, để đáp ứng nhu cầu mục tiêu phát triển kinh tế đất nước 2030-2045", ông Phan Đức Hiếu nhấn mạnh. 

Về phía doanh nghiệp, Tổng giám đốc Ngân hàng ACB Từ Tiến Phát khẳng định, khi Nghị quyết 68 đưa vấn đề kinh tế tư nhân là quan trọng hàng đầu, Ngân hàng ACB nhìn nhận vừa là vinh dự nhưng cũng vừa là trách nhiệm.

"Chúng tôi cũng như các doanh nghiệp tư nhân của Việt Nam đã mong mỏi Nghị quyết này từ rất lâu. Chúng tôi thấy rằng việc triển khai Nghị quyết này đang được triển khai gấp rút", ông Từ Tiến Phát cho biết. 

Kiên quyết không hình sự hóa các quan hệ kinh tế 

Nói về tính đột phá của Nghị quyết 68, bà Bùi Thu Thủy - Phó Cục trưởng Cục Phát triển doanh nghiệp tư nhân và kinh tế tập thể (Bộ Tài chính) nêu ví dụ về việc Nghị quyết Trung ương 10 từ năm 2017 đã ghi rõ nguyên tắc "không hình sự hóa các quan hệ kinh tế". Nhưng đến nay, thực tiễn vẫn còn nhiều vướng mắc trong việc cụ thể hóa tinh thần đó.

"Nghị quyết lần này đã có bước tiến quan trọng, với những mô tả chi tiết hơn. Trong trường hợp chưa rõ ràng ("50-50") thì kiên quyết không hình sự hoá", vị này khẳng định.

Bà Bùi Thu Thủy - Phó Cục trưởng Cục Phát triển doanh nghiệp tư nhân và kinh tế tập thể (Bộ Tài chính).

Bà Bùi Thu Thủy cho biết khi đơn vị tham gia xây dựng nghị quyết, ban đầu rất lo ngại rằng những đề xuất mạnh mẽ như vậy sẽ không được chấp thuận.

"Nhưng lần này, có sự chỉ đạo quyết liệt từ Trung ương, đặc biệt là bài viết của Tổng Bí thư như kim chỉ, tiếp thêm niềm tin và quyết tâm cho chúng tôi. Có thể khẳng định, nghị quyết lần này có tính đột phá cao hơn hẳn các lần trước", bà Bùi Thu Thủy nhấn mạnh.

Lãnh đạo Cục Phát triển doanh nghiệp tư nhân và kinh tế tập thể nêu ví dụ như về điều kiện kinh doanh – một "bức tường" rất khó tháo gỡ – thì nay nghị quyết nêu rõ: chuyển toàn bộ sang công bố, không để các bộ, ngành tự đặt thêm điều kiện, trừ các lĩnh vực liên quan đến quốc phòng, an ninh và sức khỏe người dân. Đây là một đột phá thực sự, gần như bức tường được phá băng.

Về lý do Bộ Chính trị nhấn mạnh quan điểm phát triển kinh tế tư nhân nhanh, bền vững, hiệu quả – vừa là nhiệm vụ cấp bách, vừa là chiến lược lâu dài – là bởi: Hiện nay, khu vực FDI đóng góp khoảng hơn 20% GDP; khu vực doanh nghiệp nhà nước cũng tương đương. Trong khi đó, kinh tế tư nhân trong nước chiếm hơn 50%. Nếu mục tiêu tăng trưởng GDP năm 2025 là 8% và xa hơn là tăng trưởng hai con số thì vai trò của kinh tế tư nhân là cực kỳ quan trọng.

Trong bối cảnh toàn cầu nhiều biến động, dịch chuyển chuỗi cung ứng, thuế tối thiểu toàn cầu..., khu vực FDI cũng cần thận trọng. Doanh nghiệp nhà nước thì đang được tái cơ cấu, tập trung vào các lĩnh vực thiết yếu. Vì vậy, nếu muốn đạt mục tiêu phát triển bền vững, dài hạn, khu vực tư nhân vô cùng quan trọng.

Tuy nhiên, bà Bùi Thu Thủy cho rằng cần phải nhìn nhận, tuy số lượng doanh nghiệp tư nhân tăng, nhưng đa phần còn nhỏ, sức cạnh tranh yếu, tỉ lệ tham gia vào chuỗi giá trị toàn cầu thấp (dưới 20%), trong khi 70% giá trị xuất khẩu vẫn thuộc về FDI.

"Vậy nên, định hướng phát triển nhanh, mạnh nhưng phải bền vững – nghĩa là không chỉ giải quyết khó khăn trước mắt mà còn đảm bảo vai trò lâu dài, song hành cùng nhà nước – là hoàn toàn xác đáng và cấp thiết", bà Bùi Thu Thủy khẳng định.