Năm Giáp Ngọ nói chuyện ngựa

Trong số 12 con vật b?ểu tượng của 12 con g?áp, con ngựa là một trong những con vật được con ngườ? co? trọng và sử dụng nh?ều nhất.

Ngựa có dáng vẻ đẹp đẽ, oa? vệ mà thanh nhã, h?ền lành. Ngựa có nh?ều màu do đó có những tên gọ? khác nhau tùy theo sắc lông: Tuyền màu trắng gọ? là ngựa bạch; trắng chen một ít đen gọ? là ngựạ k?m; đen tuyền gọ? là ngựa ô; đen pha tí đỏ gọ? là ngựa khứu; đen pha nh?ều đỏ gọ? là ngựa hở?; đen pha đỏ tươ? là ngựa vang; đen pha đỏ đậm là ngựa hồng; trắng đen pha chút đỏ là ngựa đạm; tím đỏ pha đen là ngựa tía; trắng sọc đen là ngựa vằn...

Về cách đ? đứng của con ngựa có đến hơn một tá động từ để d?ễn tả như: đ?, bước, rảo, chạy, nhảy, k?ệu, phóng, vút, ph? (bay), tế, sả?, lao, vọt, phốc...

Từ thượng cổ đến nay, khắp nơ? trên thế g?ớ?, hầu hết các dân tộc đều dùng ngựa để cưỡ?, đ? chơ?, làm v?ệc, ra trận, kéo xe, kéo cày, chở thư, th? thể thao, b?ểu d?ễn nghệ thuật, trang trí lễ hộ?...

Kh? xe cơ g?ớ? chưa ra đờ? thì con ngựa là phương t?ện hành luân nhanh nhất. Rất nh?ều độ? kỵ b?nh đã vượt hàng vạn dặm đất đa? mệnh mông, nú? non h?ểm trở, từ nước này sang nước khác như những độ? kỵ b?nh của các đế chế La Mã, Mông Cổ lừng danh trong lịch sử.

Trong ngôn ngữ xuất h?ện cụm từ th?ên lý mã để chỉ những con ngựa chạy nhanh nghìn dặm, ph? ngựa là cưỡ? ngựa chạy như bay. Có cả cụm từ lạm phát ph? mã để chỉ nạn lạm phát không k?ềm chế nổ?. Ngày nay, máy móc đã phát tr?ển đến trình độ rất cao, ngườ? ta vẫn lấy sức ngựa (mã lực) làm t?êu chuẩn tính sức mạnh của động cơ...

Rất nh?ều nhà đ?êu khắc tà? hoa, họa sĩ nổ? t?ếng đã tạc tượng, vẽ tranh ngựa ?n trên sách báo, trưng bày các v?ện bảo tàng, đền đà?, lăng tẩm. Hầu hết các thành phố lớn trên thế g?ớ? đều có tượng danh nhân ngồ? trên lưng ngựa đặt trang trọng ở các quảng trường, công v?ên hay trong những lâu đà? đồ sộ như tượng của Peter Đạ? Đế ở St Petersburg, tượng vua Quang Trung ở thành phố Quy Nhơn.

Họa sĩ Trung Quốc Từ B? Hồng vẽ ngựa nổ? t?ếng vào bậc nhất thế g?ớ?, đã vẽ hàng trăm bức tranh ngựa vớ? tư thế khác nhau cực kỳ s?nh động. K?ệt tác tranh ngựa của ông có mặt ở khắp Trung Quốc và hàng trăm nước khác.

Hàng thế kỷ nay, các phương t?ện g?ao thông cơ g?ớ? phát tr?ển ở trình độ cao, ngườ? ta vẫn thích dùng ngựa kéo xe tang trong những lễ quốc tang trọng thể, hoặc dùng ngựa để d?ễu b?nh, duyệt b?nh.

Có ha? sự k?ện về con ngựa ở Châu Á l?ên quan đến nước ta thật là thú vị.

Đầu thế kỷ 13, hoàng tử Lý Long Tường con vua Lý Anh Tông, vì hoàn cảnh lịch sử, đã chạy sang nước Cao Ly (Hàn Quốc) cư trú. ở Cao Ly, Lý Long Tường đã làm nên nh?ều v?ệc lớn g?úp nhân dân nước này như xây Đà? Vọng Quốc, mở trường dạy học. Đặc b?ệt, ông đã tổ chức chỉ huy quân độ? góp phần đánh thắng quân xâm lược, được vua Cao Ly rất khen ngợ?, phong làm tướng, thưởng một con ngựa trắng và tặng danh h?ệu “Bạch mã tướng quân”.

Ở V?ệt Nam hình tượng con ngựa sắt của Thánh G?óng vừa bay vừa phun lửa d?ệt g?ặc Ân và sau kh? phá tan g?ặc, l?ền bay vút lên trờ? xanh, không chờ lĩnh thưởng, không đợ? gh? công...

Theo  báo Nhân dân