Năm 2015 sẽ khởi động cuộc tinh giản biên chế lần thứ tư: Ám ảnh “vết xe đổ”

Bộ trưởng Nguyễn Thái Bình thừa nhận, ba lần tinh giản trước, chúng ta càng tinh giản, bộ máy càng “phình to”. Dư luận thắc mắc, liệu lần tinh giản này có lặp lại “chiến tích” của những lần trước?

Trả lời trong chương trình “Dân hỏi – Bộ trưởng trả lời” tối 22/3, Bộ trưởng Nguyễn Thái Bình thừa nhận, 10 năm qua, sau 3 lần tinh giản biên chế, bộ máy không những không giảm mà ngày càng phình to. Tuy nhiên, đề án tinh giản biên chế lần thứ tư sẽ tiến hành từ năm 2015 và có thể hoàn thiện vào năm 2021 sẽ có những giải pháp cụ thể nhằm tránh “vết xe đổ” từ những lần trước.

Theo đó, bộ Nội vụ đề xuất 6 giải pháp để kế hoạch tinh giản lần này đạt hiệu quả như mong muốn gồm: Tuyên truyền, giáo dục chính trị tư tưởng để tạo nhận thức và đồng thuận của các cấp, ngành, cán bộ, công chức, viên chức và nhân dân khi tổ chức triển khai thực hiện; Đổi mới và nâng cao hiệu quả quản lý biên chế theo hướng tập trung, thống nhất, đẩy mạnh và hoàn thành việc xác định vị trí việc làm.

Trên cơ sở đó bố trí số biên chế hợp lý cho từng cơ quan, tổ chức, đơn vị; Tiếp tục rà soát chức năng, nhiệm vụ để sắp xếp, kiện toàn tổ chức bộ máy, đồng thời tinh giản biên chế đối với tất cả các cơ quan, tổ chức, đơn vị.

Trong quá trình thực hiện đề án chỉ tuyển dụng mới không quá 50\% số biên chế tinh giản và nghỉ hưu theo quy định của Đảng và pháp luật của Nhà nước; Xây dựng, cơ cấu đội ngũ cán bộ công chức, viên chức theo vị trí việc làm và trình độ đào tạo một cách hợp lý; Nâng cao hiệu quả quản lý, sử dụng đội ngũ cán bộ công chức, viên chức. Đồng thời tiến hành xã hội hóa một số lĩnh vực nhiệm vụ công, xem đây là khâu đột phá; Tăng cường công tác thanh tra, kiểm tra, giám sát trong quá trình thực hiện tinh giản biên chế và cơ cấu lại đội ngũ cán bộ, công chức, viên chức.

Đó là nhận định của PGS. TS Nguyễn Hữu Tri, nguyên Viện trưởng viện Khoa học hành chính, Học viện hành chính Quốc gia. PGS.TS Nguyễn Hữu Tri cho biết: “Thực ra chúng ta đã tiến hành tinh giản biên chế tổng cộng 5 lần nhưng thống kê cho thấy sau mỗi đề án tinh giản thì số lượng cán bộ, công chức lại tăng gấp đôi.

Nguyên nhân dẫn tới việc càng tinh giản, bộ máy càng phình to do rất nhiều yếu tố, trong đó có việc giải quyết nhân sự sau tinh giản không tốt. Tôi lấy ví dụ, ông thủ trưởng cơ quan A. có quyền quyết định nhân sự ở cơ quan A. mà ông thủ trưởng cơ quan B. không can thiệp được. Như vậy, việc tuyển dụng nhân sự giữa các đơn vị hành chính hoàn toàn độc lập với nhau.

Đến khi chúng ta tiến hành tinh giản, nhân sự cơ quan A. bị thừa ra và với cơ chế hiện hành, nhân sự thừa ra đó sẽ được điều sang cơ quan B. hoặc các đơn vị hành chính khác. Vòng luân chuyển nhân sự như vậy, thử hỏi chúng ta giảm thế nào? Xét từng cơ quan, việc tinh giản đã được thực hiện, nhưng khi tính tổng nhân sự ở các cơ quan hành chính trong cả nước, số nhân sự lại phình ra”.

Từ những phân tích như trên, PGS Nguyễn Hữu Tri cho biết: “Từ kinh nghiệm nước ngoài cho thấy, chúng ta cần phải có một cơ quan đặc trách, chuyên quản lý vấn đề công chức một cách thống nhất. Có như vậy, chúng ta mới khắc phục được những hạn chế trong giải quyết nhân sự sau tinh giản”.

Đồng tình với quan điểm đổi mới nhân sự là khâu quan trọng, TS. Ngô Thành Can, Phó trưởng khoa Tổ chức và Quản lý nhân sự (học viện Hành chính Quốc gia) cho biết: “Chúng ta muốn thiết kế lại bộ máy, trước hết nằm từ khâu tổ chức. Tổ chức khéo thì tạo ra những nhà lãnh đạo giỏi, còn tổ chức không khéo sẽ tạo ra những nhà lãnh đạo tồi. Trước mắt chúng ta phải thấy, mình cần có tổ chức không?

Và từ tổ chức đó, chúng ta cần bao nhiêu người để thực hiện công việc ấy. Phân công công việc theo vị trí việc làm (tức là mỗi vị trí đảm trách đều được xác định bằng việc mô tả công việc và người ta có thể đánh giá theo vị trí này), đang được nhiều nước tiên tiến trên thế giới áp dụng. Chúng ta rõ ràng mới chỉ đang hướng tới chứ chưa thực hiện được”.