Mỹ làm gì để ngăn chặn TQ xâm chiếm Biển Đông?

Trong một bài viết đăng trên tạp chí The Diplomat ngày 15/7, tác giả Zachary Keck viết thật không may, quân đội Mỹ lại không biết phải hành động thế nào cho thỏa đáng.

Theo tác giả Zachary Keck, nhiều bài viết đã được công bố cho thấy Bộ Quốc phòng Mỹ đã “nhắm mắt làm ngơ” trước mối đe dọa quân sự trực tiếp nhất của Trung Quốc. Cụ thể, trong khi Washington để ý đến chiến lược chống tiếp cận (A2/AD) của Trung Quốc và phản ứng bằng phương án chiến tranh không-biển (ASB), Trung Quốc đang gặm nhấm Biển Hoa Đông và Biển Đông bằng chiến thuật “tằm ăn lá dâu” (còn được gọi là cắt lát xúc xích).

Cho đến nay, Lầu Năm Góc đã phần lớn hành động như thể  chiến thuật “tằm ăn lá dâu” trên biển của Trung Quốc không phải là vấn đề nghiêm trọng đối với Mỹ. Thay vào đó, Lầu Năm Góc đã tiếp tục hướng tới việc hiện thực hóa khái niệm chiến tranh không-biển. Việc ngăn chặn chiến thuật xâm lược “tằm ăn lá dâu” của Trung Quốc chắc chắn là cần thiết và có lẽ là nhiệm vụ quan trọng nhất trong tầm tay của quân đội Mỹ.

Tuy nhiên, có ít nhất hai vấn đề về phương pháp tiếp cận. Thứ nhất, phía Mỹ từng ngộ nhận rằng sau khi đạt được mục tiêu chính sách của mình với chiến thuật “tằm ăn lá dâu” (cắt lát xúc xích), Trung Quốc không tiến đến các mục tiêu gây hấn cao hơn như  như xâm lược Đài Loan, quần đảo Senkaku và Okinawa. Dù sao đi nữa, theo một số quan chức Mỹ, Trung Quốc từ lâu đã cam kết “phát triển hòa bình”.

Vấn đề thứ hai đối với cách tiếp cận của Lầu Năm Góc là xây dựng lực lượng sai lầm để đối phó với chiến thuật “tằm ăn lá dâu” của Trung Quốc. Để hiện thực hóa khái niệm ASB, Lầu Năm Góc đang hy sinh số lượng để tăng cường chất lượng.

Điều này có nghĩa là  quân đội Mỹ chấp nhận có một lực lượng nhỏ hơn nhưng lại có khả năng tác chiến cao với các thiết bị quân sự đỉnh cao về công nghệ. Mặc dù điều này có thể cho phép quân đội Mỹ thực hiện thành công ASB, nhưng nó lại mắc sai lầm nghiêm trọng trong việc đối phó với chiến thuật “tằm ăn lá dâu” của Trung Quốc. Việc chống lại chiến thuật “tằm ăn lá dâu” của Trung Quốc sẽ đòi hỏi một lực lượng lớn để liên tục tuần tra các vùng biển lớn ở Biển Hoa Đông và Biển Đông. Các lực lượng tuần tra không nhất thiết phải có công nghệ tinh vi nhất, khi Trung Quốc thường dựa vào  các tàu công vụ dân sự để thực hiện chiến thuật “tằm ăn lá dâu”.

Tin tốt là Lầu Năm Góc dường như cuối cùng cũng nhận ra thực tế này. Tuần trước, một vài bài viết đăng trên tờ  Financial Times đưa tin  Bộ Quốc phòng Mỹ đã đề ra chiến thuật đối phó với chiến thuật “tằm ăn lá dâu” của Trung Quốc. Trong bài viết của mình,  hai tác giả Geoff Dyer và Richard McGregor tiết lộ: "Mỹ đang phát triển  chiến thuật quân sự mới nhằm ngăn chặn những hành động xâm lấn lãnh thổ từ từ nhưng liên tục của Trung Quốc ở Biển Đông. Thách thức đối với quân đội Mỹ là tìm ra chiến thuật ngăn chặn Trung Quốc qui mô nhỏ mà không leo thang tranh chấp thành một cuộc xung đột quân sự qui mô lớn hơn”.

Tin xấu là các giải pháp mà Lầu Năm Góc đề ra dường như lại không đến nơi đến chốn và hoàn toàn không đủ để giải quyết vấn đề. Hai tác giả nói trên viết tiếp: "Sử dụng rộng rãi máy bay do thám trong khu vực có thể được kết hợp với việc công bố công khai hình ảnh hoặc video về  hoạt động trên biển của Trung Quốc. Một số quan chức Mỹ tin rằng Trung Quốc có thể chùn bước, nếu hình ảnh về các tàu của họ quấy rối ngư dân Việt Nam hay Philippines được phát sóng”.

Các quan chức Mỹ nói trên đã nhầm to. Nếu như Trung Quốc đã không hề cảm thấy xấu hổ về những vấn đề ở cấp độ thấp như vấn đề nhân quyền, thì Bắc Kinh cũng sẽ chẳng bao giờ vì "xấu hổ" mà chịu  từ bỏ cái gọi là "lợi ích cốt lõi" ở Biển Hoa Đông và Biển Đông.

Điều này đã được chứng minh qua những gì đã xảy ra sau khi Việt Nam công bố video và hình ảnh các tàu Trung Quốc sử dụng vòi rồng và đâm tàu thuyền Việt Nam qua sự cố giàn khoan dầu Hải Dương 981.

Phó Tổng biên tập  Zachary Keck của tạp chí The Diplomat kết luận: Mặc dù các quan chức Lầu Năm Góc nhận thấy cần phải làm nhiều hơn nữa để đối phó với chiến thuật “tằm ăn lá dâu” của Trung Quốc, họ vẫn cần phải tiếp tục tìm ra các đối pháp tốt hơn, hữu hiệu hơn nữa.