Mâm lễ cúng Tết Thanh minh 2024 cần chuẩn bị những gì? Những lưu ý khi cúng Thanh minh

Tết Thanh minh là một ngày lễ quan trọng thể hiện nét đẹp văn hóa, tín ngưỡng thờ cúng được truyền từ ngàn đời xưa, nên rất được mọi người chú trọng. Đây không những là dịp con cháu sửa sang lại phần mộ ông bà tổ tiên trong gia đình để tỏ lòng hiếu kính, mà còn là dịp mọi người dọn dẹp, sắm sửa đồ mới trong nhà như lời cảm ơn ông bà tổ tiên đã phù hộ cho gia đình có cuộc sống ấm no, đủ đầy, cầu mong những điều tốt đẹp cho gia đình trong tương lai. 

Tết Thanh minh sẽ bắt đầu sau ngày Lập Xuân khoảng 45 ngày và sau ngày Đông là 105 ngày, nên thường rơi vào khoảng ngày 4/4 hoặc ngày 5/4 và kết thúc khoảng ngày 20/4 hoặc 21/4 (tính theo lịch dương), kéo dài trong khoảng 15 - 16 ngày.  

Mâm lễ cúng Tết Thanh minh 2024 cần chuẩn bị những gì? Những lưu ý khi cúng Thanh minh.

Vì vậy, theo cách tính trên, tết Thanh minh trong năm 2024 sẽ vào ngày 4/4/2024 dương lịch, nhằm ngày 26/2/2024 âm lịch.

Một mâm cúng chỉn chu là điều cần thiết, không cần quá xa hoa chỉ cần đủ để bày tỏ lòng tri ân, tưởng nhớ những người đã khuất.

Các lễ vật thường xuất hiện khi cúng Thanh minh thường sẽ có: Đèn (nến), chè, hoa, quả, hương, rượu, nước sạch, trầu cau, mâm cỗ chay,… tùy theo chuẩn bị của gia đình.

Chuẩn bị gì để cúng Tết Thanh minh?

Cúng Tết Thanh minh ở đâu và chuẩn bị lễ vật gì là băn khoăn của không ít người. Theo truyền thống, các gia đình thường làm lễ cúng Tết Thanh minh tại phần mộ tổ tiên và tại nhà, do đó cần chuẩn bị 2 lễ.

Mâm cúng Thanh minh ngoài mộ

Mỗi dòng họ, mỗi nhà, mỗi trái tim lại bày tỏ lòng hiếu thảo theo những cách riêng biệt trong dịp Tết Thanh minh. Tuỳ theo văn hoá, niềm tin và sở thích cá nhân, mâm cúng ngày này có thể đa dạng từ chay đến mặn, phản ánh sự tôn kính và tình cảm của người sống dành cho những vong linh tiền nhân.

Đối với mâm cúng Thanh minh ngoài mộ thường là hoa quả, trà rượu, nhà nào cầu kỳ thêm con gà luộc hoặc khoanh giò. Thông thường, lễ chay được ưa chuộng hơn vì mang đến cảm giác gọn gàng, thanh tịnh với những món như xôi chè, hoa quả, bánh trái, gạo muối, trầu cau và tiền vàng.

Nhưng không phải sự hoa lệ cuả mâm cỗ là yếu tố quan trọng nhất, bởi rốt cuộc, tinh thần của Tết Thanh minh là sự tĩnh lặng trong việc chăm sóc, làm mới nơi an nghỉ cuối cùng của tổ tiên, giữ cho nó ngăn nắp, trang nghiêm, như lời tri ân tận tụy nhất từ con cháu mà thôi. Mâm cúng, dù giản dị hay trau chuốt, đều thể hiện lòng thành kính và sự nhớ ơn sâu sắc đối với những người đã khuất.

Mâm lễ cúng Tết Thanh minh 2024 cần chuẩn bị những gì? Những lưu ý khi cúng Thanh minh.

Trong mâm lễ ngoài mộ, các loại hoa quả thường được mang theo để đặt ở phần mộ như cam, táo, chuối. Theo đó, các loại hoa tươi được mang theo bày biện ở mộ như hoa cúc, hoa ly, hoa cẩm chướng,... Nhưng chủ yếu vẫn là hoa cúc vì hoa cúc bền và đẹp hơn cả.

Mâm cúng Thanh minh tại nhà

Mâm cơm cúng Tết Thanh minh không cần quá cầu kỳ, mâm cao cỗ đầy mà tùy vào điều kiện của mỗi gia đình hoặc phong tục tập quán của mỗi địa phương mà sắm sửa cho phù hợp, quan trọng là lòng thành của con cháu.

Tùy thuộc vào khả năng và truyền thống văn hóa địa phương, lễ vật trên mâm cúng biến hóa linh hoạt, nhưng vẫn đầy đủ những món quen thuộc như gà luộc, xôi đỗ xanh/xôi gấc/xôi hạt sen, canh măng miến/canh rau củ/canh sườn, đĩa rau xào thập cẩm, và nem rán giòn tan hòa quyện hương vị truyền thống. Không thể thiếu trong lễ cúng là những đĩa trái cây rực rỡ, bình hoa tươi thắm, đĩa trầu cau và một ít vàng mã. 

Ngoài ra, ngày Tết thanh minh cũng gần với Tết Hàn thực, các loại bánh theo mùa được nhiều người làm để bày trong mâm cỗ như bánh ngải hay bánh trôi, bánh chay. Bánh trôi có thể biến tấu được nhiều màu sắc, mang bày mâm cỗ vừa đẹp lại ngon.

Trước khi cúng Tết Thanh minh, cần dọn dẹp nhà cửa cho gọn gàng sạch sẽ, lau sạch bàn thờ gia tiên. Người cúng phải mặc quần áo sạch sẽ, chỉnh tề rồi lên hương, vái lạy tổ tiên và đọc văn khấn. Khi một tuần hương cháy hết thì gia đình có thể hóa vàng và xin thụ lộc.

Những lưu ý khi cúng Thanh minh

Khi đi làm lễ vào ngày tết Thanh minh, các gia đình cần tránh phạm phải các vấn đề sau để không gặp vận xui, ảnh hưởng đến phúc khí.

Khi đi tảo mộ, mọi người nên giữ thái độ trang nghiêm, lịch sự không đùa giỡn, giẫm đạp, hay đá đồ cúng của người khác, và không được chỉ trỏ vào mộ phần của người khác, vì sẽ bị vận xui đeo bám và là hành vi không tôn trọng người đã khuất.

Nếu phụ nữ đang trong kỳ kinh nguyệt, hay bị bệnh phong hàn thấp khớp, và đặc biệt là phụ nữ mang thai, thì không nên đi tảo mộ. Vì cơ thể họ yếu dễ bị nhiễm khí lạnh, độc hại và năng lượng xấu ở khu vực nghĩa trang.

Hạn chế chụp ảnh kỷ niệm khi đi tảo mộ để thể hiện sự tôn trọng với không gian thiêng liêng.

Trước khi tiến hành dọn dẹp hay sửa sang phần mộ của tổ tiên, cần phải thắp nhang xin phép. Sau đó, cần dọn dẹp cỏ dại, quét bụi bẩn, sửa sang cẩn thận tránh côn trùng, động vật nhỏ bò vào. Bên cạnh đó, bạn có thể trồng thêm cây và hoa mới, đắp thêm đất cho mộ tổ tiên.

Khi dâng cúng trái cây và hoa, bạn cần chọn loại tươi và số lượng vật phẩm phải là số lẻ.

Bài viết chỉ mang tính chất tham khảo!

N.Q (T/h)