Chứng đau nửa đầu, hay còn gọi là migraine, không chỉ đơn thuần là một cơn đau đầu thông thường. Đây là một rối loạn thần kinh phức tạp có thể gây ra cơn đau dữ dội, buốt nhói theo nhịp mạch đập, thường ở một bên đầu, kèm theo các triệu chứng như buồn nôn, nôn mửa, và nhạy cảm cực độ với ánh sáng và âm thanh. Mặc dù nguyên nhân chính xác vẫn đang được nghiên cứu, nhiều yếu tố đã được xác định là có khả năng khởi phát cơn đau, trong đó chế độ ăn uống đóng một vai trò quan trọng.
Phô mai ủ lâu năm là một trong những tác nhân gây đau nửa đầu phổ biến nhất. Các loại như phô mai xanh, cheddar, parmesan, feta và phô mai Thụy Sĩ chứa hàm lượng tyramine cao. Tyramine là một axit amin tự nhiên, hình thành khi protein trong thực phẩm bị phân hủy theo thời gian. Chất này có thể gây co thắt các mạch máu trong não và sau đó giãn nở đột ngột, dẫn đến cơn đau đầu dữ dội. Những người nhạy cảm với tyramine nên cân nhắc hạn chế các loại phô mai đã qua quá trình ủ và thay thế bằng các loại phô mai tươi như cottage, ricotta hoặc mozzarella.
Các loại thịt chế biến sẵn như xúc xích, lạp xưởng, thịt xông khói, và giăm bông thường chứa nitrat và nitrit.
Các loại thịt chế biến sẵn như xúc xích, lạp xưởng, thịt xông khói, và giăm bông thường chứa nitrat và nitrit. Đây là những chất bảo quản giúp duy trì màu sắc và ngăn chặn sự phát triển của vi khuẩn. Tuy nhiên, khi vào cơ thể, nitrat có thể chuyển hóa thành oxit nitric, một chất làm giãn mạch máu và có liên quan đến việc khởi phát cơn đau nửa đầu ở một số cá nhân. Việc đọc kỹ nhãn mác sản phẩm để chọn các loại thịt không chứa nitrat có thể là một giải pháp hữu ích.
Rượu, đặc biệt là rượu vang đỏ, là một tác nhân gây đau nửa đầu khét tiếng. Rượu vang đỏ chứa cả tyramine và histamine, hai hợp chất có khả năng kích hoạt cơn đau. Hơn nữa, cồn nói chung gây lợi tiểu, dẫn đến mất nước – một nguyên nhân phổ biến khác gây đau đầu.
Mối quan hệ giữa caffeine và chứng đau nửa đầu khá phức tạp. Một lượng nhỏ caffeine có thể giúp giảm đau, thậm chí là thành phần trong một số loại thuốc trị đau nửa đầu. Tuy nhiên, tiêu thụ quá nhiều caffeine hoặc việc ngưng sử dụng đột ngột (hội chứng cai caffeine) lại có thể gây ra những cơn đau đầu nghiêm trọng. Do đó, việc duy trì một lượng caffeine ổn định và vừa phải mỗi ngày là chìa khóa.
Mối quan hệ giữa caffeine và chứng đau nửa đầu khá phức tạp.
Bột ngọt (monosodium glutamate - MSG), một chất điều vị phổ biến trong nhiều món ăn châu Á, đồ ăn nhanh, và thực phẩm đóng hộp, được báo cáo là nguyên nhân gây đau nửa đầu ở khoảng 10-15% số người bệnh. Cơn đau đầu do MSG có thể xuất hiện trong vòng một giờ sau khi ăn.
Bên cạnh đó, các chất làm ngọt nhân tạo, đặc biệt là aspartame, cũng nằm trong danh sách cần cảnh giác. Aspartame có mặt trong hàng ngàn sản phẩm "không đường" hoặc "ít calo" như nước ngọt dành cho người ăn kiêng, kẹo cao su, và sữa chua.
Sô cô la là một thực phẩm gây tranh cãi. Nó chứa caffeine và beta-phenylethylamine, hai chất có thể gây co mạch máu. Tuy nhiên, một số nghiên cứu cho rằng cảm giác thèm sô cô la có thể là một dấu hiệu sớm của cơn đau nửa đầu sắp xảy ra, thay vì là nguyên nhân trực tiếp.
Một số loại trái cây như chuối, các loại quả họ cam quýt (cam, chanh, bưởi), và quả bơ cũng có thể chứa tyramine, đặc biệt là khi chúng quá chín.