Được mệnh danh là "mỹ nhân ngư" của biển cả, cá mặt thỏ (còn gọi là cá nóc mú) mang một vẻ đẹp kỳ lạ, thu hút ánh nhìn với phần đầu to bất thường và những chiếc răng nhô ra giống hệt răng thỏ.
Đặc biệt hơn, phần đuôi của chúng lại sở hữu đốm đen, tạo nên sự tương đồng đầy ngạc nhiên với cá mú. Tuy nhiên, đừng để vẻ ngoài đánh lừa, bởi ẩn sau lớp vỏ kỳ dị ấy là một món đặc sản trứ danh, có giá trị kinh tế và ẩm thực cực kỳ cao.
Được mệnh danh là "mỹ nhân ngư" của biển cả, cá mặt thỏ mang một vẻ đẹp kỳ lạ
Theo Gia đình & Xã hội, không chỉ sở hữu vẻ ngoài độc đáo, thịt cá mặt thỏ còn được giới sành ăn đánh giá là thơm ngon và hấp dẫn hơn nhiều so với cá mú. Da cá, một phần tưởng chừng như bỏ đi, lại mang giá trị kinh tế khổng lồ, thường được lột sạch trước khi cá được đưa ra thị trường tiêu thụ.
Cá mặt thỏ không phải loài cá dễ dàng tìm thấy. Chúng sinh sống ở những vùng biển xa xôi, ẩn mình sâu dưới đáy đại dương, cách mặt nước biển từ 40 - 50m. Với bộ răng nanh sắc bén và bản tính hung dữ, cá mặt thỏ là nỗi ám ảnh của ngư dân. Chúng có thể dễ dàng quẫy rách lưới, thậm chí khi đói còn sẵn sàng ăn thịt cả đồng loại.
Để bắt được loài "cá vàng, cá bạc" này, ngư dân phải sử dụng những tầng lưới đan xen phức tạp. Chỉ cần dính lưới, chúng sẽ vùng vẫy dữ dội và nhanh chóng cắn nát để trốn thoát.
Chính vì sự khó khăn trong đánh bắt, cá mặt thỏ nghiễm nhiên trở thành "lộc biển", với giá thành lên đến 400.000 đồng đến 1.000.000 đồng/kg tùy kích thước và trọng lượng. Để thưởng thức trọn vẹn hương vị của một con cá lớn, việc chi cả chục triệu đồng là chuyện thường tình.
Cá mặt thỏ có phần thịt săn chắc, trắng, dai và thơm ngon thường xuất hiện ở các bàn tiệc sang trọng.
Với giá trị "khủng" như vậy, cá mặt thỏ thường xuất hiện trên bàn tiệc của các gia đình quý tộc, tại những nhà hàng, khách sạn nổi tiếng, phục vụ riêng cho giới thượng lưu. Phần thịt cá mặt thỏ được đánh giá là săn chắc, trắng, dai và thơm ngon đặc trưng. Không cần chế biến cầu kỳ hay nêm nếm quá nhiều gia vị, hương vị tự nhiên của cá đã đủ làm say lòng thực khách.
Không chỉ là đặc sản ẩm thực, da cá mặt thỏ còn là nguyên liệu "vàng" trong ngành y tế, với mức giá lên tới 2.000 USD/kg. Chúng được tận dụng tối đa để sản xuất các hoạt chất collagen tái tạo mô và chỉ tự tiêu y tế, mở ra những ứng dụng tiềm năng trong lĩnh vực chăm sóc sức khỏe.
Mang giá trị cao về cả ẩm thực lẫn y tế, thế nhưng cá "mỹ nhân ngư" lại ẩn chứa một mối hiểm họa khôn lường. Theo báo Dân trí, nhiều người dân biển gọi cá mặt thỏ là cá nóc mú không chỉ vì hình dạng tương đồng mà còn bởi chúng chứa độc tố tương tự như cá nóc, cụ thể là Tetrodotoxin (TTX) – một loại độc tố thần kinh cực mạnh có thể gây chết người. Độc tố này thường tập trung nhiều ở trứng, gan và mật cá. Do đó, chỉ một chút sơ suất trong quá trình chế biến, để độc dính vào thịt cá, có thể dẫn đến ngộ độc nghiêm trọng cho người ăn.
Độc tố của cá mặt thỏ thường tập trung nhiều ở trứng, gan và mật cá.
Độc tố TTX là chất độc thần kinh thường có trong da, gan hoặc thịt của một số sinh vật biển như sam, ốc, bạch tuộc, và đặc biệt phổ biến ở cá nóc. Khi ăn phải TTX, nạn nhân có thể xuất hiện các triệu chứng như tê, ngứa môi và phía trong miệng, yếu liệt cơ, hạ huyết áp. Các triệu chứng này diễn ra rất nhanh, chỉ khoảng 10 phút sau khi ăn, và có thể dẫn đến tử vong sau khoảng 30 phút nếu không được cấp cứu kịp thời.
Điều đáng sợ hơn là TTX không bị nhiệt phá hủy, dù được nấu chín, phơi khô hay sấy, độc chất vẫn tồn tại nguyên vẹn. Độc tố này được hấp thu nhanh chóng qua đường tiêu hóa chỉ trong vòng 5-15 phút, đạt nồng độ đỉnh sau 20 phút, và phần đáng kể được thải trừ qua nước tiểu. TTX gây liệt cơ và suy hô hấp do ức chế kênh natri, đặc biệt ở cơ vân, ngăn cản phát sinh điện thế và dẫn truyền xung động. Để được cứu sống, bệnh nhân cần được đảm bảo hô hấp và nhanh chóng đưa tới cơ sở y tế gần nhất để được đặt nội khí quản kịp thời và thở máy.
Chính vì thế, dù là món ăn được giới đại gia săn lùng và có giá trị kinh tế cao, việc thưởng thức cá mặt thỏ luôn tiềm ẩn những rủi ro chết người, đòi hỏi sự cẩn trọng và kiến thức chuyên môn cao trong quá trình chế biến.