Theo Guardian ngày 25/8, các bác sĩ phẫu thuật Trung Quốc đã lần đầu cấy ghép phổi heo biến đổi gene cho một nam giới 39 tuổi bị chết não, sau khi được gia đình đồng ý.
Phổi vẫn hoạt động bình thường được trong suốt 216 giờ, tức chín ngày và không có hiện tượng đào thải cấp tính - phản ứng miễn dịch nhanh và dữ dội của người nhận - cũng như nhiễm trùng.
Tuy nhiên 24 giờ sau ca cấy ghép, phổi có dấu hiệu tụ dịch và tổn thương, ban đầu có thể là tình trạng viêm do cấy ghép. Nhóm nghiên cứu nhận định tổn thương này không ảnh hưởng nhiều do bệnh nhân vẫn còn một lá phổi của chính họ để bù đắp cho những tổn thương của phổi heo đã cấy ghép.
Giáo sư Peter Friend, làm việc tại Đại học Oxford (Anh) và không liên quan đến nghiên cứu, cho biết bản thân tình trạng chết não cũng gây viêm cấp tính. Do đó tình trạng viêm và tổn thương phổi heo sau cấy ghép có thể có liên quan đến tình trạng chết não của bệnh nhân.
Các bác sĩ thực hiện phẫu thuật ghép phổi heo biến đổi gene cho bệnh nhân chết não ở Trung Quốc. Ảnh: Nature Medicine
Các nhà nghiên cứu đứng sau công trình cấy ghép phổi heo nói trên cho hay phương pháp tiếp cận cần được tinh chỉnh: "Cần tiếp tục nỗ lực để tối ưu hóa các phác đồ ức chế miễn dịch, tinh chỉnh các biến đổi gene, tăng cường các chiến lược bảo tồn phổi và đánh giá chức năng ghép lâu dài sau giai đoạn cấp tính".
Tác giả He Jianxing cho biết, trong bối cảnh nhu cầu cấy ghép nội tạng trên thế giới ngày càng tăng, việc sử dụng nội tạng động vật cho người (xenotransplantation) được coi là giải pháp tiềm năng nhằm khắc phục tình trạng thiếu hụt nguồn hiến tạng. Ông nhấn mạnh thành tựu này đánh dấu bước tiến quan trọng trong lĩnh vực cấy ghép phổi từ động vật sang người.
Bà Beatriz Dominguez-Gil, Giám đốc Tổ chức Cấy ghép quốc gia, nhận định nghiên cứu là một cột mốc trong y học chuyển dịch. Bà lưu ý phổi là cơ quan đặc biệt khó ghép vì cấu trúc sinh lý mỏng manh, tiếp nhận lượng máu rất lớn và thường xuyên tiếp xúc với không khí, khiến chúng dễ bị tổn thương.
Tại Trung Quốc và Mỹ, đến nay, ít nhất hàng chục trường hợp được cấy ghép các bộ phận từ lợn chỉnh sửa gene, gồm tim, thận, gan và tuyến ức.
Giáo sư Muhammad Mohiuddin, chuyên gia phẫu thuật tại Trường Y Đại học Maryland (Mỹ), người từng dẫn dắt ca ghép tim lợn đầu tiên vào cơ thể người sống năm 2022, đánh giá cao nỗ lực này trên, xem đây là bước đi đầu tiên hướng tới cấy ghép phổi từ động vật sang người.